e integriteit van
e eigen lijf
rouwengezondheidscentrum
-eeuws-Vlaanderen van start
aar het ons om gaat is, dat
rouwen meer informatie krijgen
ver hun eigen lichaam. Zodat ze
eten hoe het allemaal funktio-
eert, en dat ze zich ook
/eerbaarder op kunnen stellen
:genover de artsen. Want als
een vraag aan een arts wilt
lellen, moet je tevoren wèl weten
/aar je het over hebt. Het is
ijvoorbeeld bekend, dat baar-
ïoeders er vaak ten onrechte
itgehaald worden. Maar hoe moet
als vrouw nou weten, of dat bij
|>u ook dreigt te gebeuren? Daar
oet je goeie informatie voor
?bben. Nou, daar willen wij voor
rgen: dat er niets met je lijf
;beurt dat niet nodig is of dat jij
iet wilt'.
in het woord is Lisette de Wijn uit
>stburg, een van de acht vrouwen achter
et vrouwengezondheidscentrum Katelij-
dat in de loop van januari aan de
alstraat 5 in Terneuzcn een eigen pand in
bruik neemt. Het voor heel Zeeuws-
laanderen bedoelde centrum is het eerste
Zeeland. Landelijk draaien er al meer
n tien en zijn er evenveel in oprichting. En
veral met veel sukses.
|isette de Wijn vindt dat heel vanzelfspre-
:nd:'We hebben kritiek op de over-
edicalisering. Allerlei normale vrouwe-
ke funkties worden gemedicaliseerd.
leem nou bevallen. Dat gebeurt steeds
leer in ziekenhuizen, terwijl dat toch geen
ekte is en uitstekend thuis kan gebeuren,
'an heb je het feit, dat de medische en
rmaceutische industrie zich op bepaalde
rouwenklachfcn werpt. Met hormoonpre-
u ra ten, enz. Zo heeft bijvoorbeeld de
atste tijd het 'pre-menstrueel syndroom'
rg hun aandacht. Nou, alle vrouwen
bben wel eens last van hun menstruatie,
aar dat betekent nog niet dat je daar met
ormoonpreparaten op los moet gaan. Het
geen ziekte!
?e hebben er ook kritiek op, dat de
zondheidsz.org erg door mannen wordt
heerst. Weet je, dat er bijv. in heel
eeuws-Vlaanderen geen vrouwelijke huis-
ts is? Er is hier zelfs geen vroedvrouw in
de hclè streek'.
NZ: 'Hoe staan de ZeeuWsvIaamse artsen
tegenover jullie initiatief?'
Lisette: 'Dat is verschillend. Sommigen
zeggen 'goed idee' maar anderen vragen
'wat moeten jullie?' Die vinden ons eng.
NZ: 'Het feit dat jullie zo'n centrum
opzetten impliceert dat jullie vinden dat zij
tekort schieten'.
Lisette: 'Ja dat is het impliciet wel.Maar het
is absoluut niet tegen personen gericht. We
zeggen altijd, dat we geen vervanging maar
een aanvulling zijn. We hopen wel, dat we
de gezondheidszorg hier kunnen beïnvloe
den in een vrouwvriendelijke richting'.
NZ: 'Maar zijn jullie dan zo deskundig?'
Lisette(lachend): 'Ja, we zijn héél deskun
dig! We hebben medische, agogische, bio-
energetische en groepsbegeleidings-deskun-
digheid in huis. Dat benadrukken we zo,
omdat we vinden, dat je er op het punt van
gezondheidszorg niet bent met alleen maar
medische deskundigheid. Eén van ons is dus
inderdaad arts, maar we hebben geen
medisch centrum, maar een gezondheids
centrum. En gezondheid is dus niet iets
specifieks van medici'.
NZ: 'Jullie behandelen geen vrouwen?'
Lisette: 'Nee, wat we doen is informatie
verschaffen. Via cursussen, via spreekuren,
via de telefoon, via boeken en brochures en
ook door zogenaamde 'zelfhulpgroepen' te
vormen. Zo zijn er landelijk voorbeelden
van kankergroepen, van anticonceptie-
groepen en van vrouwen, die thuis een man
hebben, die zenuwpatiënt is. Door met
elkaar te praten kunnen ze elkaar en
zichzelf beter helpen dan welke arts ook.
Dan gaan we daarbij wel uit van het
principe 'van klacht naar kracht', zoals ook
de VIDO (Vrouwen In De Overgang)-
groepen doen. Dus niks 'dalende levens
lijn', maar 'wc zijn 55 en we hebben een
tweede toekomst voor ons...'. Wij willen de
aangeprate zieligheid omzetten in kracht.
Wat niet betekent dat iemand niet ver
schrikkelijk in de put kan zitten. Dat zullen
we nooit ontkennen.'
NZ: 'Zijn jullie nu al met aktiviteiten bezig?'
Lisette: 'We zijn bezig met een onderzoek
naar de vraag waarom er in Zeeuws-
Vlaanderen zoveel vrouwen in het zieken
huis bevallen en we draaien in Kloosterzan-
de een cursus met tien vrouwen over
'Vrouwen en gezondheidszorg'. Dat is echt
een praatgroep, die twaalf keer bij elkaar
komt met onderwerpen als: hoe ga je met je
gezondheid om, wat heeft de huisarts me te
bieden, maar ook over oude vergeten huis
(uil Zij-lijn)
middeltjes, die vaak even effektief maar
minder riskant zijn als medicijnen'.
NZ: 'Hoe heb je die vrouwen bereikt?'
Lisette: 'Gewoon via de kruisverenigingen
met folders. Dan blijkt er volop belangstel
ling te bestaan, gewoon bij leden van een
vrouwenorganisatie'.
NZ: 'Jullie hebben nu een eigen pand. Hoe
komen jullie aan geld?'
Lisette: 'We hebben voor het eerste jaar van
WVC dertienduizend gulden en van de
provincie drieduizend gulden subsidie
gekregen. Ook de gemeenten in West-
Zeeuws-Vlaanderen hebben subsidie aan
ons beloofd'.
NZ: 'Maar Terneuzen niet. Daar vinden ze
jullie overbodig en overlappend...'
Lisette: 'Ja, wc kunnen niets met die kritiek,
want ze zeggen niet, waar we een overlap
ping van zijn. Wijzelf zien het in elk geval
niet zo'.
Ik denk dat wc zo min mogelijk controver
sieel zullen werken. Omdat het ook geen zin
heeft om mensen kritiek aan te praten
zolang ze niet met die kritiek om kunnen
gaan. We gaan er o'ok van uit, dat er geen
enkele huisarts echt van kwade wil is.
Hoogstens, dat-ic sommige dingen niet
weet. Bijvoorbeeld hoe hij moet handelen
als hij geconfronteerd wordt met incest of
met sexueel geweld binnen het huwelijk.
Dat is een terrein waarop we met artsen
willen gaan praten'.
NZ: 'Maar heeft dat ook met gezondheid te
maken?'
Lisette: 'De integriteit van je lijf, althans het
schenden ervan, heeft rechtstreekse gevol
gen voor je gezondheid. Dus zijn incest en
sexueel geweld gebieden waar we ons mee
bemoeien.'
NZ: 'Die naam van jullie, Katelijne, waar
slaat die op?'
Lisette: 'Katelijne was de vroedvrouwen de
schoonmoeder van Tijl Uijlenspiegel, die in
deze streken woonde, hé. Die vrouw, die
ook veel verstand van kruiden had, is
uiteindelijk als heks verdronken. Dat is het
lot van vrouwen, die teveel gaan weten. Die
worden als heks verbrand of verdronken.
Vandaar die symbolische naam.'
NZ: 'Maar die risiko's loopje in 1986 toch
niet meer?'
Lisette: 'Je kunt nu geïsoleerd worden, of
belachelijk gemaakt. Alleen, we zijn nu met
meer. En al worden er pogingen onderno
men. ik denk niet dat het ze nu nog zal
lukken.'
Kees Slager
21
