n is—i
black
maken en massaal naar de heilige commu
ne gaan: 'Er worden in Indié gezonde
toekomstige huisvaders en kiezers ge
elk#cweekt.' In een ander artikel heet het, dat
die stoere Friezen, smeuïge Brabanders,
nartelijke Limburgers en altijd goed
jemutste Zeeuwen weten, dat Indonesië
hen eerst kan missen als ze orde en rust
hebben hersteld.'
no)
in ee:
insek
wege
ken
ft, da
i jaa
t.v.
Het goede
En dan de PZC, die zichzelf tot de neutrale
pers rekende. In de commentaren stelt de
krant zich vierkant achter de regering op.
Tegen de rechtse oppositie, die om hardere
ir maatregelen roepen, wordt geen stelling
genomen, tegen de CPN en de linkse vleugel
binnen de PvdA daarentegen wèl. De PZC
oont zich ook een duidelijk voorstander
van militair ingrijpen en is woedend op
Amerika, dat liever ziet, dat Nederland zich
voo
he
het
tistan
gerin;
t nie|uit Indonesië terugtrekt: 'Men mag toch
aannemen, dat de heren in het Witte Huis
weten dat Nederland géén koloniale oorlog
voert en met zijn ingrijpen steeds het goede,
iet menselijke beoogt', aldus een PZC-
:ommentaar.
De PZC volgt ook uitvoerig het wel en wee
Indië
en ui
PZC
dit
s de
r, da
pen
ïrusl
1.'
>liek
eunt
lend
eei
goei
e on van het Bataljon Zeeland en heeft een
speciale rubriek 'Zeeuwen in de Oost'. Een
citaat: 'Bij de bevrijding van Sumatra
troffen de Nederlandse militairen naast veel
ellende ook vreugde aan, de vreugde van dit
volk, dat onze jongens na drie jaar anti-
vai Nederlandse haat-campagne onmiddelijk
rings haar vertrouwen schonk.'
d
dach
di
mon
t eei
En ook de PZC beijvert zich om het
thuisfront gerust te stellen: een Middelburg
se predikant meldt via de krant, dat 'de
trouw van de Zeeuwse jongens aan de kerk
voorbeeldig was en een steun voor de vele
protestanten in Indonesië.'
Begrip
rheic Gevoelens van patriottisme vieren hoogtij
ijgen als de Veiligheidsraad in januari '49 in een
resolutie bepaalt, dat alle Nederlandse
ag t troepen zich uit Indonesië moeten terug-
ielfd
viool
rekken. 'Ze miskennen opzettelijk de
bedoelingen van een kleine staat. Dit kruist
ijnrecht in tegen het zuivere rechtsgevoel',
itiekifcldus de PZC. En als een meneer uit Goes
n dal een éénmansaktie begint om protesten per
s iet briefkaart naar het Witte Huis te sturen,
schrijft De Stem: 'trots te zijn op deze fiere
iaad van een Zeeuw'.
Dat was de sfeer aan het thuisfront van de
Zeeuwse Indiëgangers. In die sfeer werden
t aailze als helden binnengehaald. Daarin pasten
vari natuurlijk geen verhalen over ellende en
verloedering. Die moesten bijna veertig jaar
opgekropt worden.
(oo Nu alles toch nog los komt, zegt Joop de
)rdei Neef: 'Er is nog genoeg aan te doen, als ze
n. Er maar willen. Er moet geprobeerd worden
ver om die jongens te helpen, desnoods met
ij di psychiatrische hulp. Laten ze professor
in di Bastiaanse er bij inschakelen. In elk geval
rthel mensen, die begrip hebben voor wat daar
allemaal is gebeurd. Maar het moet
gebeuren willen die jongens nog een beetje
levensgeluk hebben.'
Kees Slager
(met dank aan Marlies Jongejan van het
Zeeuws Documentatiecentrum)
"s Morgens brengt de patrouille een gevangene mee. Dat is al meer gebeurd, maar deze
schijnt belangrijk te zijn. Een TNI-commandant. Hij wordt neergesmeten op het plein
voor de kantine en door Karei van Herwijnen en sergeant Niemans hardhandig verhoord.
Zo hardhandig, dat Jos zich misselijk afkeert. Karei springt er met zijn kistjes bo venop en
staat te dansen op zijn buik en op zijn kop. De man gaat op den duur toch praten.
(Joop de Zeeuw in 'Drie warme jaren')
'Mijn ervaringen bij verhoren door de Duitse SD en later bij de Amerikaanse
inlichtingendienst zijn identiek. Het is ironisch dat degenen, zoals ik, die de Duitse
verhoormethoden aan den lijve hadden ondervonden en zich hadden voorgenomen dat
zoiets nooit meer mocht voorkomen bij onze bevrijders nog erger staaltjes zagen en in
Indonesië genoodzaakt waren dezelfde methoden toe te passen.'
(militair deskundige in 'Het Nederlands-Indonesisch Conflict')
'De tegenpartij was ook niet mals hoor. Een schoolvriendje van me was dienstplichtig
luitenant bij de mariniers. Die is bij Soerabaja met een patrouille in een hinderlaag
gelopen. Die hebben ze letterlijk in de pan gehakt. De jongens hun geslachtsdelen
afgesneden en in hun bek gestopt, maar dat ging wel bij leven hoor.
(mr. Hollander in Maatschappij en Krijgsmacht)
Niet alleen de Zeeuwse dagbladen hielden de mythe van de twee-eenheid Nederland-Indië in
stand, dat gebeurde op veel meer manieren, zoals hier bij een manifestatie op de Markt in
Middelburg in 1947.
Vaak verborgen guerillastrijders zich in de kampongs. Maar ook als men dat niet zeker wist
brandden de Nederlandse troepen vaak die dorpen plat. Want hard optreden -zo luidde het
parool- brengt de schrik er wel in.
