Zeeland Magazine,
een blad vol rechtse en
Zeeuwse frustraties
voor allen die van
Zeeland houden
Wat stuurt de provincie nu weer rond?
'Tachtig tot negentig percent van de
bevolking van Borsele maakt zich
geen zorgen over de bouw van een
nieuwe kerncentrale. Wie er zich
druk over maken zijn geen autoch
tonen. Bij een volgende demonstra
tie is de kans groot dat de autoch
tonen en bloc optreden tegen deze
figuren.'
Dat is de opzienbarende konklusie van een
'onderzoek', dat werd gedaan door het blad
Zeeland Magazine. Het blad werd kortgelden
door de afdeling voorlichting van de provicie
Zeeland verspreid onder statenleden, ge
meenten, pers en vele anderen.
Afgezien van de konklusies (alle opiniepeilin
gen geven aan dat een minderheid vóór meer
kerncentrales is), is ook het taalgebruik in het
artikel, dat er aan voorafgaat zachtgezegd
opmerkelijk. Het artikel is in feite één
scheidkannonade aan het adres van hen, die
zich in de gemeente Borsele verzetten tegen de
komst van een nieuwe kerncentrale. Als
reaktie op een artikel van de PZC-journalist
Rinus Antonisse, die enkele vertegenwoordi
gers van dorpscomité's tegen kernenergie aan
het woord liet, meldt het artikel, dat hier
sprake is van 'reactiegroepen en reactiejourna-
listiek'.
Enkele citaten: 'Kernenergie niet, is het dogma
10
van hun tot een soort godsdienstwaanzin
verworden dwaasheden.' 'Stemmingmaken is
een geliefkoosde bezigheid van velen. Welk
soort lieden? Degenen, die zich niet kunnen
neerleggen bij de manier waarop de regering is
tot standgekomen, degenen dus die een
minderheid vormen en die dat niet kunnen
verkroppen. Reactionairen derhalve. Slechte
democraten diensvolgens.
De schrijver adviseert de tegenstanders om
konsekwent te zijn en (dus!) de auto en het
gasfornuis van de hand te doen. Alsof die op
kernenergie draaien of ooit zouden kunnen
draaien. Vervolgens doet hij kond van een
door hemzelf ingesteld onderzoek onder 'een
aantal mensen, die in Borsele wonen/werken'
om te weten te komen, hoe de mensen nu echt
denken over de komst van een kerncentrale.
Nou, dat bleek precies te zijn zoals de
schrijver zelf ook dacht. Het 'resultaat' staat
aan het begin van dit verhaal. Hoe groot het
'aantal' is, dat om een mening is gevraagd,
wordt niet vermeld. Dat het onderzoek een
lachertje is, blijkt uit elke zin.
De schrijver is ene G.S. van 't Eindewege,
achter welk pseudoniem de Middelburgse
dialectschrijver J. Kousemaker zich ver
schuilt.
Diezelfde Kousemaker bespreekt een paar
pagina's verder een brochure van de stichting
Vrijheid, Vrede en Verdediging, getiteld
'Feiten over het Sovjet-Communisme'. Oor
deel van Kousemaker: 'Zeer indringend, zeer
overzichtelijk, zeer overtuigend. Wie ook
maar een beetje wil weten over wat de Sovjets
klaarstoofden en stoven, bestelle het. Moet u
doen.'
Hetzerij
Is het -zo zal een nietsvermoedende lezer
zich afvragen- de provincie Zeeland in de
bol geslagen, dat ze dit soort hetzerij
rondstuurt?
Die nietsvermoedende lezer moet dan wel
weten, dat Zeeland Magazine niet door de
provincie wordt gemaakt. Het is een
commercieel blad, uitgegeven door Mar-
kusse in Wissenkerke, maar het wordt, gek
genoeg, al vijftien jaar gratis door de
provincie rondgestuurd naar Jan en Alle
man.
Wat is Zeeland Magazine eigenlijk? Voor
goed begrip in het kort de geschiedenis van
het blad.
De eerste vijfjaar van zijn bestaan heet het
blad nog Veerse Meer Gids. Het staat vol
brave verhaaltjes over buitenboordmoto
ren, sportvissersnieuwtjes, klederdracht en
lokale geschiedenis, gelardeerd met veel
advertenties. De hoofdredacteur is tevens
directeur van het recreatieschap Het Veerse
Meer. In die jaren meldt het blad trots, dat
het in een oplage van 10.000 'gericht wordt
verspreid'. Het blad verschijnt dan nog
netjes zes keer per jaar. Een abonnement
kost zes gulden.
Als de oud-kapitein ter zee J. van de Graaf
het hoofdredacteurschap overneemt, slui
pen er steeds meer andere artikelen tussen
de commercie en folklore. Het blad begint
zich bijvoorbeeld te bemoeien met de dan
hevig woedende strijd tegen de afsluiting
van de Oosterschelde. Ir. Dibbits (Rijks
waterstaat) krijgt de ruimte om uit te
leggen, dat 'afsluiting van de Oosterschelde
een must is'. Enige tijd daarna schrijft Cor
van Heugten (sportvisserij-medewerker):
'De Oosterschelde gaat volgens plan dicht.
Daar helpt geen lieve moedertje aan. De
aktiegroepen die denken, de sluiting nog
tegen te houden, hebben een dubbeldikke
houten plank voor de kop.
Gelukkig leert de geschiedenis binnen een
jaar, dat niet de aktiegroep, doch de heer
Van Heugten geteisterd wordt door kort
zichtigheid.
Kernenergie
Als in 1976 de protesten tegen de
kernenergie op gang komen, worden die in
Zeeland Magazine begeleid door artikelen
pro-kernenergie, geschreven door PZEM-
direkteur Sisouw de Zilwa. Als een jaar
later bekend wordt, dat Zeeland vier van de
tien potentiële vestigingsplaatsen voor
nieuwe centrales binnen z'n grenzen heeft,
start PZEM-voorlichter Tom Koopman als
regelmatig schrijver van positieve verhalen
over kernenergie. Maar dat zijn allemaal
'nette' artikelen vergeleken bij wat in het
laatste nummer van Zeeland Magazine
werd afgedrukt.
Hoofdredacteur Van der Graaf heeft zich
intussen in zijn hoofdartikelen definitief
afgewend van het Veerse Meer; de héle
wereld kan nu op zijn commentaar rekenen.
Of het nu Italiaanse communisten zijn ('de
vos verliest wel zijn haren maar niet zijn
streken'), het kabinet Den Uyl ('dat
progressief gegooi met geld') of de
democratisering ('laten we niet zoveel
