Na 4
DOOR ROSA CORTHAUTS-VAN PUIJENBROEK
Ik reken op u, mijnheer Benthuizen."
Haar gelaat ontspande, kreeg een
minzamer uitdrukking. „In vertrou
wen Mijn dochter Eva heeft zich gisteren
in stilte verloofd met baron Felix van Gevenaerde,"
zei ze met een blijden glimlach. „Voor de aanstaande
verloving en den bruidschat.... na nieuwjaar, heb
samen vijfentwintig duizend gulden noodig."
De directeur was een bezwijming nabij, vroeg met
bevende lippen, of hij haar voorloopig mocht felici-
teeren.
„Twintig duizend speciaal noteeren, nietwaar?"
vroeg ze ernstig. „Ik wil, dat ook de anderen later
hetzelfde bedrag ontvangen." Ze sprak nog even
over de meubels van het kantoor, die ze had laten bren
gen, en of hij er over tevreden was Toen reikte ze
hem haar hand om er een kus op te drukken, wat hij
dan ook deed voor den eersten keer.
Met knikkende knieën verliet Laurent de woning,
zich afvragend of hij zooveel geld zou kunnen missen
En er zou weer een feest komen.en de arbeiders
waren sinds het vorige slecht te sprekener
broeide iets..Ze scholen samen, staken de hoofden
bijeen en keken dreigend. Ook waren ze niet meer zoo
gewillig, gingen soms bits tegen hem in.Er werd
'savonds in de kroegen vergaderd, had de portier
verteld. Men zou meer loon gaan eischen en werd
dit niet toegestaan, dan zouaen ze staken. Dat schit
terend feest met al dat kristal en zilver, glanzend in
het licht, had hun afgunst opgewekt. Eén behoefde
maar te zeggen„Zie eens, hoe men daar feestviert
en wij kunnen maar sjouwen en ploeteren voor een
karig loon Dan was het vuurtje al aangestookt
en brandde het voort, aangewakkerd door allen, die
er belang bij hadden.
Slechts opslag zou het kunnen tegengaan. Maar,
gaf men heden den vinger, morgen zou de hand ge
vergd worden en tocheen staking moest voor
komen worden er lag zooveel werk te wachten
de gansche aanneming van het rijk moest nog ge
weven worden honderden dozijnen handdoeken
voor de firma Bluisen moesten af duizenden meters
wit en blauw linnen en baaikatoen waren in het bui
tenland verkocht. Juist nu, door zijn geld in de zaak
te steken, had hij deze kunnen uitbreiden en de in
komsten vermeerderd. Hij had reeds uitgerekend
geld voor aflossing der hypotheken te kunnen boeken,
als alles afgeleverd zou zijn, wat tot heden in bestel
ling was. De fabriek ging goed en nu moest dit er
weer tusscben komen.... Een staking was soms de
ondergangwie het grootste uithoudingsvermogen
had, won het meestalAls hij de zoogenaamde
leiders eens bij zich riep en vroeg, wat zij van plan
waren Nee, hij zou afwacnten, gewoon met hen
omgaan, alsof hij niets bemerkte.
Aanstonds stortte hij eenige duizenden op de bank
om te voorkomen, dat mevrouw van Henken nog
maals tevergeefs zich derwaarts zou begeven.
Dit was een plicht, dien hij vervulde met droef
heid, omdat zij geen begrip had van de waarde van
geld en tevens vond hij voldoening door haar behulp
zaam te kunnen zijn, want door zijn bele'd nam hij
al haar zorgen van haar weg. Soms, als zijn gedach
ten naar de deftige woning gingen en hij Hcrmina
in zijn geest zag op den licht blauwen divan in haar
smaakvol ingericht boudoir, omgeven van zooveel
fijns en artistieks, getuigend van haar goeden smaak,
haar edele afkomst, dan noemde hij zich een dwaas,
een gek om zich voor te stellen, dat ook zij hem ooit
kon beminnen. En toch.... dien enkelen glimlach,
dien ze hem schonk, dat even blij oplichten van haar
fluweeligr oogen, toen hij op het feest Antoon met
een zoet lijntje had weten weg te krijgen, kon hij niet
vergeten; daar teerde hij op in zijn een
zame uren, wanneer de slaap hem ontweek,
of als hij even, midden in de drukte, aan
haar dacht. Die glimlach, die blijheid in
haar oogen gaven hem wilskracht en vol
harding.
Als er geen staking kwam, zou Eva's
bruidschat er in Januari kunnen zijn, be
dacht hij. Dan nog maar niet voor hypo
theekaflossing gezorgd. En in het wilde
de onkosten voor Sint Nicolaas, het Kerst
feest en Nieuwjaar er bij schattend, knikte
hij Ja, 't zou wel gaan
Dit gaf hem weer moed en toen na het
sluitingsuur twee afgevaardigden der arbei
ders vroegen den directeur te mogen spre
ken, ontving hij hen vriendelijk.
God 't Waren arme zwoegers met vrouw
en kinderen de meesten; stakkers, die in
stof en vuiligheid hun leven door moesten
brengen. Zij waren immers de verbinding
der machines, de drijfkracht, die alles dreef,
alles in werking hield Zonder hen stond
het raderwerk stil, zweeg de fabriek en
stonden de inkomsten stop.Zij waren de kost
winners der firma, zij
„Ga zitten, ga zitten, Hansen en Ver
meulen," wees hij met een handgebaar
naar de diepe, met moquette overtrok»
ken zetels uit de weelderige fabrikantswoning.
Doch beide arbeiders bleven staan, zenuwachtig
kuchend en verlegen hun pet draaiend in de hand.
Ze keken elkaar aan, wie beginnen zou, verbluft door
de vriendelijkheid van den directeur. Toen begonnen
ze tegelijk
„Mijnheer
Ze glimlachten even.
Hansen porde
„Nou, zeg op, Vermeulen."
Spelend met een potlood, had Benthuizen heime
lijk vermaak in de verwarring van de arbeiders en
dacht Die twee zouden goed voor de Kamers zijn
als.... er gezwegen moet worden.
Hij bemoedig ie
„Nu Vermeulen, steek maar van wal met je vraag
om meer loon
„Juist juistmijnheerU slaat den spijker op
den kop schoot Hansen uit.
„Ik wist, dat er iets broeide, mannen. Onder zoo
veel werkvolk loopt er licht een ontevredene. Ik be
merkte, dat er onweer op komst was."
„Ja, ziet u.... wij hadden gedacht wat meer
loon
„Of anders staken, hé Ja, het mes op de keel
anders kennen jullie niets Zóó willen wij, of we
leggen er het bijltje bij neer.... maar aan de armoe
thuis, aan de ellende, die daar uit voortspruit wordt
niet gedacht Nee, wij willen dat en het moét en het
zal Maar als ik nu eens zei, het gebeurt niet
Ik geef geen opslag De winter staat voor de deur
de koude grijnst u tegen...."
Bedenkelijk keken de wevers elkaar aan mijnheer
had gelijk, groot gelijk, maar buiten wachtten de
mannen, die hen ter verantwoording zouden roepen,
hen uitjouwen zouden, voor lafaard uitschelden
als ze zich lieten ompraten
„Wij komen voor ons recht op," sprak Vermeulen,
zijn gestalte wat rekkend. „De tijden zijn duur."
„En wij zijn geen luierikken," vulde Hansen aan.
Benthuizen zat in gedachten hij mocht niet aan
stonds toegevenwilligde hij hun verzoek zoo maar
goedsmoeds zonder in overweging te nemen in, dan
kwamen ze morgen weer met een ander.
Hij stond op, liep een paar maal de kamer op en
neer, de handen in de broekzakken en spelend met zijn
sleutels. Hij bleef voor hen staan.
,.lk zal er over denken.... er met mevrouw over
spreken.... Zij is de meesteres, niet waar? Op mijn
eigen houtje durf ik hierin niet handelen."
„En wanneer het antwoord vroeg Vermeulen
met een blik, die vroeg en dreigde tegelijk: „Hou je
me niet voor den mal
„Zaterdagmiddag, dat beloof ik jullie. Het is van
daag Donderdag, dus
De mannen gingen de deur uit, die Benthuizen voor
hen geopend hield en met een stillen groet gingen ze
heen, door de arbeiders buiten opgewacht. Er klonken
dreigementen, woorden van wantrouwen en sussende
stemmen, aanmanend tot geduld. De directeur haakte
naar rust. Die ongewone dingen maakten hem zenuw
achtig. Thuis vond hij zijn pantoffels bij het vuur,
de tafel gedekt en zijn glaasje „Bols" ingeschonken.
„Hoe is 't nu op de fabriek?" vroeg Alida, zijn
schoenen losrijgend.
Meer loon of staking," antwoordde hij mat. 't Is
weer een leelijk schadepostje en de concurrentie is
toch al zoo groot.... en.... dat niet alleen, maar
Eva's verloving zal gauw gevierd worden...."
God! 't Waren arine zwoegers met .rouw en kinderen de meesten.
„Met baron van Geve
naerde," ontstelde Alida.
„Ja, met hem en dan
moet er wat later twintig duizend voor
haar bruidschat zijn."
Maar, vader Dat kan toch niet, wel
,,'t Zal wel gaan, Ali," zei hij zonder haar aan te
kijken.
„En zou ze hem wel.... liefhebben aarzelde ze
kleurend.
„Dergelijke menschen kijken niet naar liefde. Zij
wordt barones en dat zal voor haar de hoofdzaak
zijn."
„En misschien denkt hij een rijk meisje te trouwen."
„Dat is mogelijk Het zal hem dan later leelijk
tegenvallen."
„En als hij dan eens haar vaders versterf vraagt
„Dan zal ik de boeken voor hem openslaan."
„Zou het niet beter zijn, vader, hem of Eva in te
lichten Haar huwelijk kan, op die basis gesteund,
niet anders dan ongelukkig wordenZoodra hij
weet, dat er geen geld is, zal hij het haar verwijten
Toe, vader, zeg het haar, of laat mijnheer Dale het
haar vertellen, smeekte ze. Eva is nog zoo jong."
„Hier telt geen jeugd, kind. En wij weten ook niet,
of zij hem niet lief heeft."
Hij had zijn dagblad opengevouwen, in afwachting
dat Maartje de soep opdiende, en plotseling schrok
hij van het bericht Staking in de fabriek van firma
van Henken
Er stond een vraagteeken achter.
Haastig schreef hij een tegenbericht voor mogelijke
oplossing, trok zijn schoenen aan en snelue naar het
redactiekantoor van het blad.
Zij, de weduwe, zou het bericht lezen Die journa
listen waren ook overal aanstonds met hun neus bij
Gelukkig zou het praatje gauw den doofpot in gaan,
goeds stichtte zoo iets nooit
Toen hij weer thuiskwam, was er een boodschap
van de weduwe, die hem verzocht onmiddellijk te
komen.
Hij voldeed aan haar verzoek zonder zich den tijd
te gunnen, iets te gebruiken.
Ze zat met het dagblad in de hand en bleek als een
doode met angst op het gelaat te kijken, toen hij bin
nen gelaten werd.
„Is 't waar, mijnheer Benthuizen?" klappertande
ze. „En zullen ze onze ruiten nu niet komen in
gooien
,,'t Zal zoo'n vaart niet loopen, mevrouw," zei hij
op overtuigenden toon. „Ik heb het verzwegen, om
u niet te verontrusten en daar komt me dat dagblad
alles in de war sturen U kunt gerust slapen, mevrouw.
Op mijn verantwoording," voegde hij er ernstig bij.
Zenuwachtig vouwde ze de krant dicht en- wat
meer kleur kwam op haar wangen.
„Heusch heusch nerhaalde ze.
„Heusch!" knikte hij met een glimlach.
„Goddank!" zuchtte ze. „Ik nam me al voor van
avond naar Brussel te vertrekken."
Hij lachte gul, hoofdschudde
„Mevrouwmevrouw
„Je hoort toch zooveel van baldadigheden, door
stakers bedreven," huiverde ze. „En krijgen ze nu
meer loon
„Ja, mevrouw. Om een staking te voorkomen."
„Goed, heel goed Daar geef ik u gelijk in. Die
stakingen vind ik verschrikkelijkJe moet maar
zorgen, Benthuizen, dat je die altijd voorkomt
Verontschuldig me even, dat ik het spoedig aan mijn
aanstaanden schoonzoon ga zeggen. Hij was ook al
zoo bang en zei, dat een staking altijd schade brengt."
Ze ging hem met vluggen, veerkrachtigen tred
voorbij, nalatend een geur van fijne parfum,
waar hij van genoot als van een heerlijke
sigaar. Even Tater kwam ze vergezeld van
Eva en baron van Gevenaerde terug en
begon het gesprek over de staking weer
opnieuw.
Benthuizen bemerkte aanstonds, dat,
zooals Alidi vermoedde, de baron op het
geld van Eva aasde en ook hij kwam tot
de overtuiging, dat de jonker het jonge
meisje totaal onverschillig was.
Ja, Ali had gelijkwat moest er van
zulk een huwelijk terechtkomen Was hij
niet verplicht den voogd te waarschuwen
Bij zijn thuiskomst sprak hij er met zijn
dochter over, doch ook Alida wist geen uit
weg. Het was een zeer kiesche zaak om
zich daar mee te bemoeien.... als ze Eva
wat beter kendeze hadden na het
feest nog wel eens saóm gesproken....
maar zoo intiem waren ze nog niet....
ze moesten maar op een gunstig toeval
hopen, vond ze. Onze-Lieve-Heer was er
ook nog.
De staking was niet uitgebroken. Het
werkvolk, tevreden met hun loonsverhoo-
ging, bracht blijde, zelfs opgelucht 1111, het
nieuws aan moeder de vrouw.
