Weet U?
Versterken
a?
Over B ELI CH T1 N G EN
Fotografeeren bij
SLECHT WEER
rn
1072
VF.RGFET OF VOORDFFl FN DFR GRATIS ONGF.Ï.UKKFN-VFR7FKFRJNG N'TFT
EfÖTORUBRIEK
Te beginnen met lieden hebben wij onze rubrieken
weer met een vermeerderd, n.l. over de foto
grafie, een in de laatste jaren sterk vooruit
gaande liefhebberij.
Wij zijn het niet eens met degenen, die met zulk
een rubriek des zomers zouden willen beginnen, want
al wordt de fotografie oof des winters minder be
oefend dan in den zomer echter geheel ten on
rechtejuist in het koude en dikwijls licht-arme
seizoen heeft de amateur meer raad en voorlichting
noodig dan in den zomer.
't Is onze bedoeling niet in deze rubriek weten
schappelijke beschouwingen te houden die met de
fotografie in verband staan. Ook niet, om in den
vorm van lessen den bcginiienden amateur de grond
beginselen te leeren van deze kunst. Onze bedoeling
is, in een gemakkelijken, voor iedereen bevatteliikeii
vorm, praatjes te houden over een of ander onder
werp, wenken te geven en zoo meer. Wij zullen ons
btst doen deze rubriek lezenswaard te maken zoowel
voor den pas beginnenden als voor den meer gevor
derden amateur.
Wij zullen gaarne mededeeling ontvangen van
welgemeende wenken en wenschen onzer lezers, en
met deze gaarne indien van belang en uitvoerbaar
rekening houden.
Een juiste belichting is de grond
slag voor het verkrijgen van goede
negatieven. Is de belichting goed,
dan is men reeds tevoren zoo goed
als verzekerd van goede afdrukken.
Een algemeen vastgestelden regel voor
de belichting kan men natuurlijk niet
geven, dit hangt in hoofdzaak af èn
van de lichtsterkte van 't objectief,
van de weersgesteldheid èn yan de ge
voeligheid der te gebruiken platen.
Ecu eerste vereischte voor goede
resultaten bij z.g. slechtweer-opnamen
is een tamelijk juiste schatting van
de lichtverhoudingen. Deze schatting
betreft niet alleen de kracht van het
licht, maar ook de werking van con
trasten en kleurwaarden. Bij vele
van deze opnamen krijgt men. trots
het nog tamelijk goede licht, meestal
grijze afdrukken, waarbij de noodige
plastiek geheel ontbreekt.
Wij kiezen voor deze opna'men
natuurlijk hooggevoelige platen, die
echter ook orthochromatisc'i en anti
hallo moeten zijn. Wie zijn toestel
kent en beheerscht, kan altijd de
mogelijkheid vinden om bij een licht
sterkte van 6,8 nog goede moment
opnamen te maken. Daartoe is noodig
dat men een rustige en vaste hand
heeft, opdat men ook bij een belich
ting van Vio Vis seconde uit de
hand, nog goede, niet verloopen op
namen krijgt. Dat men met een
spleetsluiter, die langs de plaat^loopt,
betere resultaten krijgt dan met een
gewonen sluiter, is vanzelfsprekend.
Een groote rol speelt verder bij
deze soort opnamen de ontwikkeling.
Een voorzichtige behandeling van dit
gedeelte is van veel belang. Men
neemt het beste een niet geconcen-
treerden ontwikkelaar en brengt dezen
op tamelijk hooge temperatuur. Met
een geconcentfeerden en kouden ont
wikkelaar krijgt men van deze op
name geen goede negatieven. Men
ontwikkelt, totdat sluier optreedt en
lette vooral op teekening in de scha
duwpartijen, dus bij de negatieve
plaat o; e witten.
Wanneer men dan het negatief,
indien noodig, nog versterkt heeft,
uan kan men, uit de groote keuze
papieren van verschillende werking,
dat soort kiezen, waarmee men van
deze zg. slechtweer-opnamen mooie af
drukken krijgt.
hl dit jaargetijde zal het meermalen voorkomen,
dat de amateur zijn toevlucht moet nemen tot een
of anderen versterker, om van zijn platen goede af
drukken te kunnen maken.
Er bestaan verscheidene soorten van versterkers
die eik een andere werking hebben, maar wij zullen
beginnen met den meest gebruikten, den z.g. kwik
versterker.
De kwikversterkers laten zich weer onderver-
deelen in twee soorten: de kwikzilverjodidversterker
die direct versterkt, en de sublimaatversterker aan
welker versterking een bleeken voorafgaat.
De sublimaat versterker wordt als volgt samen
gesteld
water 200 c c M.
kwikzilverchlorid 10 gram
keukenzout 8
broomkali 10
Het kwikzilverchloride is giftig, zooals iedereen
wel zal weten. Men zij dus voorzichtig ermede. De
broomkali verhoogt de dichtheid der versterking en
het keukenzout werkt conserveerend. Tevens wordt
het keukenzout bijgevoegd om het kwikzilverchloride
sneller te doen oplossen, hetgeen anders niet zoo
vlug gaat. Men gebruikc den versterker niet, alvorens
Afdruk van 'n zwak negatief. De lichtpartijen niet helder, de schaduwpartijen grijs en zonder contrast.
alles goed is opgelost. Het goed uitgefixeerde en goed
uitgewaterde negatief wordt nu gebleekt in boven
staande oplossing. Het negatief bedekt zich met een
zilvergrijze tot witte laag en men kan in doorzicht de
werking daarvan nagaan.
Daarna moet het negatief gespoeld worden en
daarna weer z.g. gezwart, dus zwart gemaakt. Dit
nitwateren moet naar gelang het te gebruiken zwart-
tniddel voldoende of ineer dan voldoende geschie
den. Men kan zwarten niet natrinmsulfiet, met ouden
ontwikkelaar of met ammoniak. Een 10% oplossing
van ainm. en natrinmsulfiet is voldoende. Bij hef
gebruik van natrinmsulfiet is een kort afspoelen reeds
voldoende. Bij liet gebruik echter van ouden
ontwikkelaar of atninoniak is een grondig nitwateren
van zeer groot belang voor het verkrijgen van goede
resultaten.
De kwikversterker geeft in verbinding met am
moniak een witten neerslag, in verbinding met ont
wikkelaar een zwarten neerslag en in verbinding
met natrinmsulfiet geen neerslag. Daardoor komt het
soms, dat onvoldoende gewaterde platen aan de glas
zijde een melkachtige kleur kriigen na het zwarten
inet ammoniak. Dit komt, omdat de zich in "de gela
tine bevindende versterker die aan de glaszijde zit;
niet voldoende uitgespoeld is.
Waarom gebruikt men dan niet ter zwarting uit
sluitend natrinmsulfiet, zult u zeggen. Omdat de
werking van de drie methoden voor
zwarting verschillende eindresultaten
geeft. De zwarting met natriuni-
sulfiet is de zuiverste en gelijkmatigste.
echter ook de minst versterkende.
Krachtiger versterking heeft men bij
gebruik van ontwikkelaar, maar men
krijgt spoedig vlekken. De inten
siefste versterking krijg: men met
ammoniak, maar de daarmee ver
sterkte negatieven zijn niet houdbaar.
Na de zwarting worden de negatie
ven op de gewone wijze weer gespoeld
en dan ter droging gezet. De veran
dering, die de versterker op de plaat
heeft teweeggebracht, kan men pas
goed beoordeelen, indien de plaat
droog is. Indien de zwarting is ge
schied met ontwikkelaar of natrinm
sulfiet dan kan men, indien de plaat
nog niet voldoende krachtig is, deze
geheele bewerking nog eens herhalen.
Bij het gebruik van ammoniak als
zwartmiddel gaat dit echter niet.
V'enscht men den versterker niet
zelf samen te stellen, zoo is deze bij
eiken goeden fotohandel, geheel voor
het gebruik gereed gemaakt, te krij
gen. Een kwikversterker, waarbij
het latere zwarten vervalt, wordt
gefabriceerd door de bekende Agfa-
fabrieken. Dit is een kwikzilver-
rhodanid-versterker die aan ae plaat
reeds een voldoende goed dekkende
versterking geeft zonder gebruik
van een tweede bad.
Een volgenden keer over een
anderen versterker.
Een afdruk van hetzelfde negatief, nadat dit versterkt is met eeu kwikzilverchloride-verst,erker.
Heldere witten en goed doorteekende donkere partijen.
Dat n voor het ontwikkelen van
platen liefst verschen ontwikki laar
moet nemen en dezen in den win
tertijd moet aanwarmen op kamer
temperatuur?
Dat ii in dezen tijd niet meer
broomkali gebruiken moet dan voor
geschreven is? Broomkali werkt
zeer vertragend.
Dat ïi niet van ontwikkelaarmoet
veranderen indien de thans gebruikte
ii goede resultaten geeft? Bij iederen
nieuwen ontwikkelaar duurt het soms
lang, alvorens men er mee ingewerkt is.
Dat ii in den winter platen en pa
pieren iets langer moet spoelen dan
in den zomer?
