ONS ZEELAND
HOE EEN WEMELDINGSCHE BOER
IN 1840 NAAR HAARLEM REISDE
3
Op 23 Maart 1928 was het 40 jaar geleden dat de heer J. R. Domenie,
Commies ter Gemeentesecretarie van Middelburg, werkzaam aan
de Afd. Bevolking en Verhuizingen in dienst trad bij de gemeente
Middelburg.
Met goed gevolg is op de werf „De Schelde" te Vlissingen het
motor-vrachtschip Kota-Baroe te water gelaten.
Een Zeeuwsche brief
van omstreeks 1840
„Copie van een brief van een Wemeldingschen boer
aan zijn vrouw Maje, nadat hij op reis was gegaan
naar Sparendam bij Haarlem, alwaar een aangetrouwde
broeder benevens een grootmoeder van hem woonde,
welke laatste plotseling gevaarlijk ziek was geworden
en bij zijn aankomst reeds overleden was."
Hoe deze copie in ons bezit is gekomen, weef ik
niet, vermoedelijk echter door een familielid, die pre
dikant te Wemeldinge is geweest. Daar in den brief
niet van Sparendam wordt gesproken en in het hier
boven medegedeelde, dat boven den brief stond, wèl,
moet de copiëerder van den brief een persoon zijn
geweest, die van de reis heeft afgeweten en boer Ar jaan
persoonlijk heeft gekend, wat eenige waarde aan de
echtheid van den brief geeft. Het schrijven is ongeda
teerd, maar daar de spoorweg van Amsterdam naar
Haarlem reeds reed hij was in 1839 geopend en
bij vertrek nog tal van nieuwsgierigen tot zich trok,
mogen wij hem omtrent 1840 stellen. De vele Zeeuw
sche uitdrukkingen, die er in voorkomen, zijn mij ten
deele opgehelderd door den heer P. J. Meertens, docts.
in de Ned. Letteren, en door mej. Slabbekoornde
Koeijer te Nieuwdorp. De tusschen geplaatste woor
den zijn door mij ter opheldering toegevoegd.
Zie hier den inhoud:
MAJE!
Da 'k ezeit mo 'k ook doee, en daerom schrive
ik je Maje, want as ik t' ues kwam, zou je zegge ,,wat
ier en daer waerom 'k vlé weke gin tiig (tijding)
g' ad?"
Noe, d' ek zo gauw as ik in de vliegende schute
(trekschuit) zat, men wanten uetlei, men oet af, zette
men klakke (pet) op men oat en kreeg de vetstute 4)
uet men meele (reiszak). Gostermanne wat was 't er
vol van eeren (heeren) met tunoeijen (hooge hoeden),
krek as ennen spuggelpot, mer zoo mooi, da 'k er zuver
van verschoot. Oeije mine, doch' ik a gauw, dat za
van de neuten weze 2) daalk m' ok (dadelijk moest ik)
men bosze (beurs) trokke en dan is 't omme risdelders
te doen. 'K' et nie mis ad (gehad), mer dat a (had)
me gin peupsteert3) kunne verschille (schelen) as ze
me mer nie uetelaghen a (hadden), omda 'k men
tintelkot (tondeldoos) en men tabaksdoos uet men
kappe 4) eelde (haalde) en vier sloeg. Bii 's geliike as
of (precies alsof) ik ni aars (anders) kost ansteke.
Om vuef uren kweëme we in Rotterdam, om alf achte
in Goue (Gouda). Om d' ak tot negen uren most
wachte eer de trekschute weg voer, bin 'k eerst een
paer steësens 5) en nen (een) pupekoter in nen Luze-
knippers wiinkel (kapperswinkel) wizze geë koope, en
toen ek nog is omegekuijerd. Gosjes nokke! wat was
't in die schute opestamt volden eelen nacht ek in
't ruem ezete en ka 't geluk, dak mit iemand kennisse
meekte, die ook naer Eerlem (Haarlem) most, ii brogt
me an-nen groote koesse, daer 'k de naem van ver-
gete bin, maer 'k geloof, ii zei, dat 't een dollesiense
(diligence) was: toen ik in Amsterdam was, wel deur
onderd groote streëte erei (gereden) voor da 'k an de
vliegende weëgen (wagen) kwam.
Sapperloot, Maje, ka (ik had) oogen te kort
in men oat, toen 'k buten de poorte kwam, onder-
dusend menschen zo goed as gen één, een iizeren diik
en vueftig weëgens achter mekare, met een groote
duvel die vier spoog voor an. Mer toen 'k men agt
stuvers beteëld a en der in zat, toen was 't net of de
kosse (koorts) op men lief viel, zoo ard giing ter deur.
't Gos (gras) kust 'ek zieë, mer op de koebeesten en
paerdens kon 'k gen oogen oue, 't ging er aars (an
ders) langs as over de kluten of deur dikke slik; me
vloge der over Maje! da je der met een wjiee mond
bii a stae geëpe (gapen). Me bin der! zij een vynt,
die zen orlozie uet een zaksje eëlde, krek in vuef en
twintig menuten: en 'k dacht weriimpeliing d' ak nog
weier most weze as van Weumeliinge (Wemeldinge)
naer stad (Goes). Mer 'k kan alles ni schrive en 't ues
zak er meer over praete. Luester noe mer oe 't mit
