Het Iridarium te Driewegen
4
ONS ZEELAND
Iriskweeken is zoo oud als de beschaving. Op een
Egyptisch relief van 1000 jaar voor Christus is afge
beeld het aanbieden van Oncocyklus Irissen aan den
Koning, door afgezanten uit Babyion. Dat moeten dus
toen al kostbare en zeldzame bloemen zijn geweest.
En met recht. Afstammelingen van deze kostbare cul
tuur komen nog hier en daar voor, verwilderd in de
woestijnen, waar eens de rijke tuinen van Babyion
en andere rijken waren. Zij zijn nog het mooiste,
wat er op de wereld aan bloemen is. Het is aan Van
Tubergen te Haarlem gelukt, deze planten door krui
sing met minder schuwe soorten, geschikt te maken
voor ons klimaat, en enkele dezer kruisingen zijn begin
Mei ook in den tuin te Driewegen te zien geweest.
Iris beteekent de regenboog. En werkelijk, alle
kleuren van den regenboog zijn bij dit bloemenge-
slacht te vinden. De Engelschman, met zijn groote
Een merkwaardig hoekje in een interessanten
liefde voor bloemen, noemt ze ook wel „Poor mans
Orchids" Arme lui's Orchideeën, omdat zij de
pracht der orchideeën geven, zonder kostbare ver
warmde kassen, met een beetje zorg, op eiken grond.
In ons land komt in 't wild de gele lisch voor, en
siert het Hollandsohe oeverriet. In den weel van
Ooster-zwake-polder, onder 's Gravenpolder, kan men
eenig idee krijgen, wat de gele lisch voor de moeras
flora is.
Elke plant haast heeft een verschillende zwarte tee-
kening op de bloembladen. In Driewegen zijn enkele
andere vormen van deze plant te zien, witte en room
kleurige. Eigenaardig is wel, dat van gele lisch nog
nooit een kruising met andere soorten is gelukt ook
niet met den zoo na verwanten Amerikaanschen vorm
dezer plant, Iris Versicolor, die uit elke vrucht een paar
dozijn verschillend gekleurde zaailingen geeft, van
diep blauw tot donker fluweelrood
De gele lisch prijkt in het wapen der Fransche ko
ningen. Eens moest een koning van Frankrijk met
zijn leger een rivier overtrekken. Een met lisschen
geel begroeide plaats in de rivier, wees hem een on
diepe plek aan, waar het leger door heen waadde,
en met gele lisschen op de helmen den weg ter over
winning vond. Sedert was de „Fleur de lys" het
Fiansche koningswapen.
Maar de mooiste Iris onzer tuinen is de Duitsche
lisch, Iris Germanica, in al haar tallooze vormen.
Oorspronkelijk een sierlijke purper-blauwe bloem, die
nog in elk boerentuintje te vinden is, werd zij door
de eeuwenlange pogingen der kweekers de stam
moeder van duizenden verschillend gekleurde vormen.
Elk jaar komen er nog nieuwe bij in den handel. Me
nige nieuwe soort is onbereikbaar voor een burgermans
spaarpot, maar onder de oudere, goedkoopere soor
ten is minstens evenveel moois te vinden. In de En-
gelsche prijscourant van Tubergen staan een paar
honderd soorten, van 25 cent tot eenige guldens per
stuk, dus keuze genoeg.
Wie geduld heeft, kan zaailingen kweeken, en
krijgt dan nog vaak een nieuwe
verrasing.
En als men zelf kweekt, is ieder
leelijk jong eendje al gauw een
zwaan.
In den tuin te Driewegen zijn
plm. 80 variëteiten van Iris Ger
manica te zien.
Met de Germanica verwant zijn
een aantal andere groepen, alle
kenbaar aan een wollige haarstreep
op de hangende bloembladen, geel
of blauw. Men noemt deze groe
pen dan ook „baard Iris", in te
genstelling met andere groepen,
die baardloos zijn.
Tot die aanverwante baard-
Irissen behooren de verschillende
dwergvormen, die al van Maart
tot April bloeien, en soms in het
najaar nog eens. Ze nemen den
armsten grond voor lief, en bloeien
tuin zelfs tusschen de losse steenen van
een muur.
Elke streek in Zuid-Europa heeft
zijn eigen soort vele hebben een fijnen cyklamen-
geur. Door kruising met Iris Germanica is een tus-
schenvorm ontstaan, die de groote bloemen van Ger
manica en den vroegen rijken bloei der dwergsoorten
heeft. Ze zijn in den handel onder de namen der
Germaansche goden en helden Trittriof Freya
Helge enz., en gemakkelijk te kweeken.
De baardlooze Irissen zijn nog talrijker in vorm
en kleur.
In Japan is Ir. Kaempferi een nationale bloem ge
worden, die in eiken tuin gekweekt wordt en op aller
lei sieraden afgebeeld.
Zooals elke bloem uit dat wonderland, zijn ze vol
prachtige kleuren en sierlijk van vorm, maar zonder
geur.
Honderden Europeesche variëteiten zijn in den han
del, onder allerlei namen. Aardig zijn de oorspron
kelijke Japansche namen der oudere soorten Zons
opgang in den mist Bruidssluier der Keizerin
Avondrood op het water enz.
In Zeeland doen ze het niet erg goed onze kalk-
rijke grond deugt er niet voor. Ze moeten groeien
