ONS ZEELAND
Het drama in de pastorie of de
Predikantenmoord te Driewegen in 1687
7
schole dae 'tn vroeger op 'eweest is in je kan toch
wel an z'n oore dat 'n dan liege zou! In ie raest over
'n 'oap diengen, die 'um nie overkomme binne, dae'
ka' je grust op weze!
Afijn, m'n begriepe mekaore noe wè'!
'k Ope da' julder aomae' goed gezond binne in 't
groöte in 't k'eine veêë oak! In a' 'k nog es wat van
julder schrieve, dienk ter dan aoltied ma' bie a'
klienkt 't soms 'n bitje raor da' 'k alleênig ma'
bedoele om goed uut te laete kommen wat 'n aordige
menschen julder binne, 'n bitje ruug an de butekant
mar eerluk in trouw van binnein dat in 'n tied
daer 'n eêle boel misseluks in is, in 'n eêle boel aor-
digs in goes nae' de berbiesjes gaet!
Aollemaele de groetenisse
van die zich noemt,
KEES KOLLENAER.
(naar officieele bronnen bewerkt)
door J. BIJLO.
(Vervolg).
Voorts klaagde hij dat deze vuile en hatelijke ge
ruchten door de gansche stad van der Goes waren ver
spreid geworden, doordat Ds. Drijwegen dit aan ver
scheidene predikanten en een advocaat had verhaald.
Dat deze geruchten overal bekend waren, blijkt
hieruit, dat de eerste beschuldiging hem in de volle
Classis Ordinaris, gehouden te Kloetinge 1685, in pre
sentie van al de leden in het aangezicht werd gewor
pen door Ds. van Dort, welke laatste ook inleverde
een brief van zekeren Mr. Louiissens van Sluijs, waarin
de pred. de Cliever geblameerd of ten minste met vele
hooge betuigingen beticht werd, dat hij aan Louijs
sens nooit de 4000 gulden in Goud tot Sluijs, voor de
vierschaar in questie, had gegeven.
Ter verantwoording geroepen, ontkende hij echter
alles en noemde het laster.
Hij schijnt zich echter weinig bekommerd te hebben
om de vermaningen der Classis of de publieke opinie
en doorgegaan te zijn met het vergrooten van zijn
zondenregister, want den 28 Januari 1687 moest hij
in de Classikale vergadering te Goes opening van zijn
zaken doen in proces als elders voorgevallen in zijn
plaats te 's-Heerenhoek en heeft tot dien einde eenige
acten en attestatiën overgelevert tot zijner Justifi
catie."
De vergadering besliste dat door gedeputeerden
van de Classis een onderzoek in loco zal worden inge
steld naar de oorzaak van
le. Het afblijven van zooveel leden der kerk en
consistorie en van het avondmaal.
2e. Om zoo mogelijk de onlusten in die gemeente
te sussen en te helpen weren; en de ontstelde gemoe
deren ondereen, en met haren predikant te stillen en
te bevredigen.
3e. Over acht dagen als wanneer het classis wesen
sal, hier van hare verrichtingen rapport te doen."
Den 30 Januari 1687 begaven de predikanten Eter-
tius Snouck en Buijtendijk zich naar 's-Heerenhoek
en begonnen hun onderzoek bij den Kerkeraad na te
voren de volgende vragen te hebben opgesteld:
le. Uit welke reden de onlusten zijn ontstaan in
de gemeente tegen den predikant en of men bijzondere
redenen weet waaruit die gesproten zijn en of daar-
EZILHV OP DOH&UR-<i
voor ook eenige andere redenen zijn dan de beschul
diging van het bewuste proces te 's-Heerenhoek, thans
afgedaan?
2e Of niet vele op den dag des Heeren uit de kerke
blijven en of de predikant daartoe aanleiding geeft in
zijn predikatiën?
3e. Of velen zich niet absenteerden van het H.
avondmaal en wat daartoe de bijzondere reden was
de wile de Cliever toch in sijn laatste proces voor den
rechter triumpheerde?
4e. Of het waar is, dat de Cliever zou gezegd heb
ben dat men tusschen vier oogen seggen mag wat men
wil en daarna heeten liegen en op wat dat gerucht
gegrond is, en of de pred. op den stoel ooit iets derge
lijks had gezegd?
5e. Of het waar is het gerucht dat de pred. sou
geseght hebben dat hij predikende, dat hoererije zonde
was sulks maar dede voor de botte boerenjongens en
hoeren, die de kinderen lieten voor den dag komen,
gelijk voor eenigen tijd seker Janneken tot Borselen.
6e. Of men oit gehoort heeft dat iemand in de ge
meente zekere Francine heeft aangezet om deze be
schuldiging op te sieren tegen den predikant en haer
aengemoedigt om naer Sluijs te gaen naer Mr. Jo
hannes Louijssens als of die haer genoegsaem met geld
zou assisteeren?
7e. Om wat redenen die twee beschuldigsters van
de Cliever na het eindigen van het proces herroepen
hadden hetgeen zij tevoren gezegd hadden?
8e. In het geval de Classis na het uitbrengen van
