MÊmMfmMm
ONS ZEELAND
3
zij voor de verzorging van het geestelijk leven in eigen kring
moeten offeren.
Het bestuur hoopt, dat alsnog door nader overleg met
uw college een uitweg uit deze moeilijkheid gevonden zal
kunnen worden".
Zooals men ziet is de uittreding van een groot aantal
leden te verwachten als de kerkvoogdij blijft weigeren een
gedeelte der kosten voor den eigen predikant uit de belas
tingen der vrijzinnigen als subsidie toe te kennen.
Met belangstelling zien de betrokkenen in Middelburg
de beslissing der kerkvoogdij tegemoet.
BURGEMEESTER SCHOOFF.
Het is wenschelijk om de indrukken,, welke men van een
bepaalde streek heeft gekregen, nagezetten tijd weer eens
te vernieuwen en deze te toetsen aan de opvattingen van
personen die met het wel en wee van deze streek volkomen
op de hoogte zijn. Zoo ben ik weer eens in Westelijk Schou
wen geweest en heb het geluk gehad daar een deskundige
vraagbaak te vinden in den persoon van den heer J. Schooff,
burgemeester der gemeente Noordwelle en Serooskerke.
Deze burgemeester, geboren Schouwen aar, is woonachtig te
Renesse en daar president-kerkvoogd van de Herv. Kerk
hij is tevens lange jaren geïnteresseerd geweest in land
en tuinbouwondernemingen. Een meer aanbevelenswaardig
adres dus voor mij moeilijk te vinden de heer Schooff kent
heel Schouwen op zijn duimpje en is van alle aangelegen
heden op de hoogte. Het met hem gehouden vraaggesprek
moge hier in beknopten vorm volgen.
Hoe is de algemeene toestand in Schouwen
Over het algemeen gunstig. De boerenstand is de laatste
jaren meer welvarend dan vroeger. De Schouwsche land
bouwer is zeer vooruitstrevend en er bestaat een zeer goede
samenwerking tusschen de landbouwers onderling. Het ver-
eenigingsleven is dan ook zeer geanimeerd de coöperatie
sterk ontwikkeld. Wel zijn de polderlasten zeer hoog, en
daarover wordt ook wel geklaagd, maar men gaat toch zoo
langzamerhand inzien, dat men waar krijgt voor zijn geld,
en dat Schouwen een buitengewoon goede afwatering heeft.
Wordt er onder de arbeiders geen armoede geleden
Neen, armoede komt bijna niet voor bij uitzondering in
zeer groote gezinnen. Bijna elke ai beider heeft een stukje
grond en de loonen zijn hier niet lager dan elders soms
wel iets hooger dan in de andere deelen van Schouwen.
Maar ook zijn groote gezinnen uitzondering. De bevolkings
toestand blijft in W. Schouwen vrijwel stationair. De dorpen
breiden zich slechts langzaam uit. Wel is de behuizing de
laatste jaren beter geworden. Het kwam vroeger wel eens
voor, dat meerdere gezinnen één huis bewoonden, maar nu
bezit bijna iedereen een eigen woning. In de duindorpen
wordt nogal wat gebouwd ten behoeve van renteniers. En
opmerkelijk is het, dat er veel gebouwd wordt op plaatsen
zooals Haamstede, waar de tuinbouw zich gaat ontwikkelen.
Neemt de tuinbouw hier toe
Dat is iets van het laatste jaar. Het is gebleken, dat er
hier veel geschikte grond voor tuinbouw bestaat de kwa
liteit is zelfs misschien wel beter dan die van het Westland.
En bovendien ook goedkooper, hoewel de grondprijzen stij
gen. Nu staat er enkele tientallen kassen. Spinazie, bloem
kool, tomaten en druiven worden voornamelijk verbouwd.
En de Oost-Indische kers
Dit product is voor de lichte gronden ook nog loonend.
Evenals de bollencultuur. Maar alles gaat toch in de rich
ting van den tuinbouw. Zoo is men verleden jaar te Haam
stede met een proeftuin in tuinbouwproducten begonnen. En
er komt een tuinbouwschool, zoodra het Rijk subsidieert. De
omliggende gemeenten werken hieraan mee.
De vakkennis der kweekers laat bij velen nog al te wen-
schen over. Het is voorgekomen dat men een kas bouwde
en daarna aan den tuinbouwconsulent vroeg, wat men er
mee moest beginnen.
Overigens is er altijd nog nadeel verbonden aan de slechte
verbinding. Deze belemmert de ontwikkeling. Maar het moet
gezegd worden dat de R. T. M. in dit opzicht zeer soepel is.
Ér zijn mooie regelingen getroffen extra-vervoer wordt mo
gelijk gemaakt en de vervoerprijzen worden afhankelijk
gesteld van den verkoop der producten. Wordt van een
zending niets verkocht, dan wordt ook geen vrachtprijs be
rekend. Zoo wordt de R. T. M. eens in een ander licht
gesteld.
Hoe staat het met vee- en pluimveeteelt
De veeteelt vermindert sterk. Slechts op enkele boerde
rijen wordt nog melkvee gehouden. De óverige beperken zich
tot datgene wat jaarlijks voor de slacht noodig is.
Maar de pluimveehouderij ontwikkelt zich de laatste
jaren. Er zijn al eenige bedrijven op groote schaal en ook
op de boerderijen kan men vooruitgang bespeuren. De grond
is er dan ook geschikt voor.
Denkt u dat Westelijk Schouwen toekomst heeft als bad-
s treek
Ja en nee. Renesse bijvoorbeeld voldoet als badplaats
aan alle eischen, die men aan de natuur kan stellen. Maar
er blijft altijd het bezwaar van slechte en dure verbindingen.
Bovendien, de gemeente werkt niet genoeg in deze richting.
Het afketsen van de waterleiding kenschetst de houding van
het gemeentebestuur. Toch is er in droge perioden in Re
nesse geen water te veel. Ook voor de bevordering van
Renesse als badplaats heeft men weinig gedaan, uitgezon
derd het verbeteren van den weg naar het strand. Ook van
de Ver. voor Vreemdelingenverkeer gaat veel te weinig uit.
Lang niet alle belanghebbenden zijn lid, en velen betalen
te weinig contributie. De gemeente subsidieert deze vereeni-
ging niet. Ook in Haamstede bevordert men dit alles niet
veel beter, maar deze plaats is er dan ook minder, door den
verderen afstand van het strand, voor geschikt. Renesse wel.
Er zijn hier veel voordeelen. De belasting is zeer laag
logeerbelasting wordt niet geheven. Er zijn wel eenige be
roepspensions, en in den zomer kunnen er in Renesse ge
makkelijk een 150-tal badgasten worden ondergebracht.
Maar dit wijst er juist op, dat er hier behoefte bestaat aan
een goed en niet te duur hotel. Er zou trouwens meer gedaan
kunnen worden. Het strand heeft slechts enkele primitieve
inrichtingen. Er is geen badhuis, badstoelen ontbreken en
ook zijn er geen reddingsmiddelen aanwezig. Met wat on
dernemingsgeest valt er hier zeker wat te bereiken.
Is er nog sprake van combinatie van gemeenten
Nu niet meer. Indertijd is daarover veel te doen geweest.
Men wilde van Renesse, Noordwelle en Serooskerke één
gemeente maken. Dit is echter niet doorgegaan. Het is ook
niet gewenscht. Bezuiniging geeft het bijna niet. Men moet
b.v. toch drie scholen, brandspuiten, straatverlichtingen,
stembureaux enz. houden, daar Noordwelle 3 K.M. en Se
rooskerke 5i K.M. van Renesse verwijderd ligt. Alles wat
vereenigbaar bleek, is trouwens al vereenigd, zooals b.v, de
vleeschkeuringsdienst, dokter (als school- en armenarts)
veldwachter, boerenleenbank, enz. Men moet dit niet for-
ceeren, daar het grootste deel der inwoners van deze dorpen
sterk tegen combinatie zijn gekant.
Hoe is de toestand der wegen
O, die zijn in prachtige conditie, hoewel zij niet voldoen
aan de eischen die het moderne verkeer stelt. Men heeft
hier het grootste voordeel, dat het waterschap Schouwen
i deel van de kosten van verharding der wegen betaalt, mits
