ONS ZEELAND
5
VAARTEN OP ANDERE PLAATSEN.
Van Vlissingen op Gent en 't Sas van Gent.
Alle dagen met het getij.
Op Zierikzee.
Alle dagen een schip.
Op Sluis, in Vlaanderen.
Alle dagen twee Schepen met het vallend water. Anders
met de veerschuit op Breskens en met de wagen van Cas-
sand op Sluis en over te varen. Op deze wijze kan men
spoedig naar Braband komen.
Op Ostende.
Alle weken een schip.
Op Duinkerken.
Alle weken een schip.
Op Dort en Rotterdam.
Alle dagen op elke Plaats een schip.
Op Amsterdam.
Om de veertien dagen een schip.
Met wagens
Van Vlissingen op Middelburg, alle uren.
VEERE.
Vere, ter Veerof van der Vere, is de derde bemuurde
stad van 't Edand Walcheren en bekleed de zesde plaats
onder de stemmende Steden in de vergadering der Staten
van Zeeland.. Zij is gelegen in 't Noord-Oosten, op den
oever der Zee, een uur gaans van Middelburg en twee van
Vlissingen. De inwoonders dezer drie steden kunnen mal
kander langs een goede bestrate weg, strekkende van de
eene Stad tot de andere, bekwamelijk bezoeken.
't Schijnt dat deze Plaats, eertijds van eenige arme veer
lieden en visschers, tot gerief der reizende lieden, bewoond
is geweest, waardoor ze eerstelijk een Buurt of Gehucht,
daarna een schoon dorp werd, en vervolgens stadsrechten
bekomen hebbende, is ze in het jaar 1368 bemuurd en ten
laatste tot den naam en eer van Markiezaatschap ver
heven.
Deze stad ligt aan de eene zijde vlak aan zee, waardoor
zii, sedert haar begin, altijd een bekwame diepte om met
schepen aan te komen, gehad heeft. Naderhand is de Haven,
tot bevordering van den Koophandel allengs dieper en
wijder gemaakt, zulks dat ze nu een der besten van Zeeland
is, daar groote schepen kunnen uit- en inkomen.
De Heeren uit den Huize van Borsselen hebben alhier een
groote en schoone Kerk van witte harde arduinsteen doen
bouwen, van binnen met kunstige galderijen, steenen over-
welfselen, pilaren, trappen en buiten met twee torens ver
sierd, zulks dat het wegens zijn voortreffelijkheid een aan-
merkenswaardig werk is.
Doch deze Kerk heeft het noodlot van vele andere dier
gelijke gebouwen niet kunnen ontgaan want in den jare
1684 op een Zaterdag, 's avonds omtrent 6 uur door den
brand aangetast zijnde, werd ze voor een groot gedeelte
vernield en de Toren tot op de hoogte der Kerk weggebrand.
Doch men heeft ze sedert weder doen opbouwen, doch met
houten gewelven, gelijk men in andere kerken ziet en staat
ook de Toorn, dewijl ze altijd voor een baak verstrekt heeft,
weder met een spits opgetrokken te worden.
Aan de Westzijde van de Markt, die ruim en luchtig is,
staat een schoon en heerlijk Stadhuis, begonnen in het
jaar 1470 uit harde witte arduinsteen gebouwd. Hier ziet
men de Heeren van deze Plaats (de Heeren van Borsselen)
met hun Gemalinnen kunstig in steen afgebeeld. In het jaar
1599 is bij dit Raadhuis een uitnemende schoone Toorn
gebouwd.
In 't jaar 1594 is hier ook een treffelijk Huis met een
Toorn voor arme Weezen, Oude Mannen en Vrouwen,
Krankzinnige en andere onmachtige menschen gebouwd en
twee jaren daarna een nieuwe Vleeschhal, boven met schoo
ne Kamers, daar sommige Gilden vergaderen. Hier zijn
ook drie Schuttershoven. Voorts is deze Stad, zo aan de
zee- als landzijde, geweldig sterk, en voorzien van alle
noodwendigheden tot afkeering van vijanden. Men heeft hier
ook twee bekwame sluizen om het zeewater naar nood en
gelegenheid uit en in te laten. Landwaarts zijn 3 poorten en
aan de zeekant een, daar alle schepen van Dort, Zierikzee
en meer andere Plaatsen aankomen.
De oude Heeren van deze stad plachten hun woonplaats
buiten de stad te hebben, op een zeer schoon en welgebouwd
Huis, ,,'t Hof van Zandenburg" genaamd, 't geen door den
oorlog ten eenenmale vernield is.
Belangende de Regeering, die bestaat bij een Baljuw,
twee Burgemeesters, negen Schepenen en vier en twintig
Raden.
LOGEMENTEN.
De Gouden Kroon. De Trouw. De Goude Harp. St. Joris.
Den Toorn. De Oranjeboom. De Vier Heemskinderen. Zie
rikzee.
VAARTEN OP ANDERE PLAATSEN.
Van Ter Vere op Dordrecht.
Met de nieuwe of volle maan, gedurende de 4 zomer
maanden, (Mei, Juni, Juli, Augustus) vaart het eerste schip
af 's morgens ten 6 uur en het tweede ten 10 uur, maar in
dien het Zondag is, altijd het tweede schip een uur vroe
ger. Een dag daarna, 's morgens ten half 7 en ten half elf
uur. Twee dagen daarna ten 7 en 11 uur. Drie dagen daarna
ten 8 en 12 uur. Vier dagen daarna ten 9 en 1 uur. Vijf
dagen daarna ten 10 en ten 2 uur. Zes dagen daarna ten
half 11 en ten half 3 uur. Met het kwartier ten elf en 3 uur.
Daags na het kwartier ten 12 en ten half 4 uur. Twee dagen
na 't kwartier wordt deze order veranderd en vaart het
eerste schip af 's morgens ten 6 uur en het tweede 's na
middags ten 2 uur. Drie dagen na 't kwartier ten half 7 en
ten half 3 uur, doch zoo het Zondag is ten 7 uur, enz. enz.
Gedurende de 8 wintermaanden vaart er maar een schip
des daags van Ter Vere op Dordrecht, te weten van den
eersten September tot den laatsten April.
Op ter Goes.
Alle dagen een schip.
Op Zierikzee.
Alle dagen een schip.
Op Middelburg.
Alle weken een schip en alle oogenblik wagens.
Op Rotterdam.
Alle dagen een schip.
ARNEMUIDEN.
Het tegenwoordig of nieuw Arnemuiden (want van het
oude, 't geen in het jaar 1438 ten tijde van Gillis van Arne
muiden, zijn laatsten waren en natuurlijken Heer, door het
geweld der waterstroomen 't eenemaal onderworpen is, wil
len wij nu niet spreken) is een Plaats, die nog voor weinig
jaren een Haven gehad heeft, welke door gansch Europa
vermaard was, wegens het oneindig getal der Schepen van