ONS ZEELAND
X
De Kerk en de Toren te Ritthem.
3
zou, naar de Commissie verneemt, de gemeente Hulst
trachten met Regeeringssteun een eigen waterleiding tot
stand te brengen.
In onze provincie werden, dank zij de bemiddeling van
enkele voorstanders van goed verkeer, weer eenige ver
beteringen verkregen, die hier gememoreerd dienen te
worden. Allereerst is in de postverzending naar Zeeuwsch-
Vlaanderen een verbetering ten goede gekomen.
Met ingang van de nieuwe dienstregeling op 15 Mei a.s.
zal nl. de boot die 21.35 uur te Walzoorden aankomt nog
terugvaren naar Hansweert, daar overnachten en dan des
morgens de postzending te Walsoorden, aanbrengen met de
eerste gelegenheid, zoodat deze met de eerste tram uit
Walsoorden ongeveer half 8 uur te Hulst zal worden aan
gebracht.
Tegelijk zal ook een verbetering worden gebracht in de
verzending van de post voor het Westelijk deel van
Zeeuwsch-V laanderen. Aangezien op de eerste boot uit
Vlissingen te Breskens geen tram rijdt, wordt met de maat
schappij BreskensMaldeghem daaromtrent onderhandeld.
Mochten deze onderhandelingen geen resultaat hebben, dan
bestaat het voornemen de met de eerste boot te 6.20 aan
gebrachte post naar de verschillende plaatsen in dat deel
van Zeeuwsch-Vlaanderen over te brengen per auto.
Dank zij deze verbeteringen zal men aan den overkant
dus weldra eerder post hebben dan vroeger het geval was.
Een andere verbetering betreft een verzoek van de mid-
denstandsvereenigingen te Goes. Deze hadden de directie
der Ned. Spoorwegen verschillende wenschen doen toeko
men. Een dezer wenschen hield een vroege morgentrein van
Goes naar Vlissingen in, welke aan de reizigers naar Z.-
Vla.anderen ten goede zou komen. Aan dezen wensch nu
zullen de spoorwegen tegemoet komen.
Met de dienstregeling, aanvangende 15 Mei a.s., zal op
Woensdagen, bij wijze van proef, een motortrein worden
ingelegd van Goes naar Vlissingen en terug, (vertrek van
Goes 6 u. 42, aankomst te Vlissingen 7 u. 20, in aansluiting
aan de boot naar Breskens, welke ten 7 u. 30 vertrekt).
De terugkeerende trein vertrekt van Vlissingen ten 7 u.
30, aankomst Goes 8 u. 7.
Op de overige dagen wordt geen voldoende verkeer ver
wacht, om het dagelijks inleggen van bovengenoemden trein
te wettigen.
Ook aan andere verlangens van de twee Goesche midden-
standsvereenigingen kon de directie der spoorwegen niet
tegemoet komen.
Hoe de eerste kerken op Walcheren na de invoering van
't Christendom (8001000) er hebben uitgezien, is niet
bekend. Zeer waarschijnlijk waren zij, evenals alle andere
gebouwen, van hout, en dus niet duurzaam. Toen de bewo
ners niet meer de invallen van andere volken te duchten
hadden en zij zich achter de opgeworpen dijken ook tegen
de zee meer beveiligd achtten, nam hun aantal toe. In
de eerste en grootste kerkelijke gemeenten of parochies
werden kerken van steen gebouwd. De 5 hoofd- of moeder
kerken van Walcheren waren de West- en Oostmonsterkerk
te Middelburg, de kerken van Oost-Souburg, Westkapelle
en Oostkapelle. De later gestichte kerken heetten dochter
kerken.
Zoo was de kerk te Ritthem een dochterkerk van de
moederkerk te Oost-Souburg. v\l is in 1271 in een charter
van Jan van Nassau, bisschop van Utrecht, sprake van een
kerk te Ritthem, dan is deze niet het tegenwoordige gebouw.
Het rijksbureau voor monumentenzorg schat den bouw
der kerk uit het midden der 15e eeuw. Ik meen dien tijd
een eeuw vroeger te stellen. De steenen, zoogen. Zeeuwsche
moppen, hebben een lengte van 30 tot 33 c.M., afmetingen
van een steensoort, die reeds op 't eind der 12de eeuw
werden gebruikt, b.v. de kerk van Hoogelande 1188.
Evenals alle oude Roomsche kerken, is de kerk georiën
teerd, d.w.z. het altaar ligt op 't Oosten. De nog aanwezige
nissen (zie foto) duiden aan, dat zij vroeger een Roomsch
bedehuis is geweest. Zij was gewijd aan de H. Maagd Maria.
Bij 't beleg van Middelburg door Oranje in 1572 vertrok
de laatste pastoor Johannes Milleville. Tijdens die Spaan-
sche troebelen hebben kerk en toren veel van den oorlog
geleden. Eerst in 1612 werd de Hervormde gemeente ge
sticht met als eerste predikant Wouter Buis, later predikant
te Arnemuiden en te Middelburg.
In den loop der tijden kwamen kerk en toren in verval.
De toren begon over te hangen en leverde gevaar op voor
de omgeving. Met steun van rijk en provincie werd in de
jaren 1919, 1920 en 1921 onder toezicht van den heer H.
van Heeswijk de toren gerestaureerd en zooveel mogelijk
in zijn oorspronkelijken vorm teruggebracht..
De toren staat nog wel scheef, maar verdere overhelling
is gestuit.
De kerk eischte ook een grondige herstelling. Dank zij
het onvermoeid ijveren der kerkvoogdij, financiëél gesteund
door de Synode en de gemeenteleden, werd in 1925 de
kerk gerestaureerd.
Nieuwe ramen met glas in lood, overeenkomende met den
