ONS ZEELAND
Zeeuwen tegen Spanjaarden
3
Links Ds.
Scheele te Biezelinge herdacht dezer dagen zijn 25-jarig ambtsjubileum. In de Geref. Kerk hield de jubileerende predikant
een herdenkingsrede voor een tot in alie hoeken gevuld gebouw. Rechts Het huldigings-comité.
door
D. A. DE STOPPELAAR.
IV.
Onderwijl maken de Zeeuwen zich meester van Sint-
Maartensdijk en beproeven een aanval op Tholen. Schoone-
wal, de Rijk en andere bevelhebbers landen daartoe met
1600 man tusschen Bergen op Zoom en Tholen, waar zij zich
pogen te verschansen.
Overvallen echter door den wakkeren Mondragon, moe
ten zij vluchten. Tijdens 't aftrekken steken zij den dijk
door, welke opening sedert het Geuzengat is genaamd.
Versterkt door de Rolle, den Veerschen burgemeester,
wordt een nieuwe aanval ondernomen. Maar de Spaansche
veldheer weet hen te verslaan daarbij vinden Schoonewal
en de Rolle, benevens 700 Zeeuwen, den dood. De Rijk
tracht zwemmend te ontkomen, doch vruchteloos. Hij valt
in 's vijands handen, die hem echteren dat is iets bijzon
ders in dezen tijd 't leven laten, in de hoop veel gehei
men daardoor te kunnen vernemen. Sint Maartensdijk wordt
nu door Mondragon hernomen.
„Indien de oorlog in dit gewest", zoo schrijft Alva den
Konmg, „tegen een ander vorst gevoerd ware, hij zou reeds
lang geëindigd zijn, maar het is ontstellend, hoezeer het
aantal muiters toeneemt, hoeveel er ook om hals gebracht
worden". 2)
Sancho d'Avila zit ondertusschen te Middelburg opgeslo
ten zóó zeer zelfs, dat hij geen enkel bericht naar Brussel
weet te zenden. Daar acht men den toestand der Spanjaar
den van dien aard, dat men rekening houdt met de volledige
ontruiming van het heele gewest binnen een achttal dagen.
Maar eenige Zeeuwsche schepen verlaten hun post tot
achtervolging van enkele Spaansche, die zich vanuit Enge
land naar Vlaanderen begeven. Zoo ziet men, dat onze voor
ouders op 't stuk van organisatie van den opstand 't nog
niet ver gebracht hadden. En daardoor lukt het de Spanjaar
den van uit Middelburg krijgsmateriaal naar Goes te zen
den tegelijkertijd beproeft d'Avila den terugtocht naar
Antwerpen te ondernemen.
Dan valt Ewouts Worst is inmiddels overleden hem
aan, zoodat hij, na 'n hevig treffen bij Kruiningen, tot den te
rugtocht moet besluiten. Jan de Moor, bekend uit ons vorig
stuk, wordt, terwijl hij de scheepsraad op 't Admiraalschip
bijwoont, door een kanonskogel het hoofd weggenomen ook
de Admiraal, door splinters aan 't hoofd gevaarlijk verwond,
bekoopt deze ontmoeting met den dood.
Doch niets vermag der Zeeuwen moed te stuiten 6 Juni,
als d'Avila weer opzeilt, hervatten zij dadelijk 't gevecht.
Wel behalen zij menig voordeel, doch 't valt niet te verhin
deren, dat de Spaansche admiraal een deel zijner vloot vei
lig binnen Antwerpen brengt. 3)
Inmiddels overlijdt de gouverneur van Vlissingen en Ka-
rel van Boisot, 'n Brusselsch edelman en trouw aanhanger
van Oranje, volgt hem op Joan de Jonge, meestal Doctor
Junius van Antwerpen genaamd, wordt bevelhebber van
Veere, inplaats van de Rolle, die voor Tholen sneuvelde.
De Vlissingsche gouverneur laat om zich aan de land
zijde te versterken aan den hoek van den dijk, die den ingang
van Middelburg's haven bestrijkt, 'n bolwerk opwerpen de
boeren uit den omtrek bieden hem daartoe de behulpzame
hand. Weliswaar tracht nu Anthonie van Bourgondië dat
pas opgerichte werk te vernielen, doch een kanonskogel af
gevuurd door een der Geuzenschepen, doodt hem. Dan wordt
zijn volk teruggedreven en 't aangevangen werk voltooid.
En nu gaan de plaatselijke Zeeuwsche hoofden van den
opstand gezamenlijk te werk de gouverneurs van Vlissin
gen, Veere en Zierikzee zullen Rammekens den Spanjaarden
ontrukken. Om de juiste actie hunner bewegingen te camou-
fleeren, zenden zij op 30 Augustus een aantal gewapenden
op Arnemuiden af de toeleg gelukt 'n Deel der bezettin
gen van Middelburg en Rammekens snellen te hulp, zoodat
in 't fort slechts 70 man onder 'n vaandrig achterblijven,
terwijl de bevelhebber dier sterkte ter genezing zijner won
den zich in de hoofdstad bevindt.
Bliksemsnel sluiten nu de Zeeuwen, ontzet uit Antwer
pen vreezend, Rammekens in zoowel te water als te land,
ondermijnen de muren om die in de lucht te doen vliegen
en alsdan storm te loopen. Na 5 dagen zijn de mijnen gereed,
de stormladders door den Zierikzeeër van der Ende ge-
HET NATUURLIJK EMSER-ZOUT
is alleen verkrijgbaar in
re/VreJ vierkante glazen flacons
Prijs per flacon f 1.20
