VICTORIA-WATER
ONS ZEELAND
5
De heer Jac. Welleman, Burgemeester van Krabbendijke,
schrijver van dit artikel.
dat Schore in principe bereid was aan de combinatie deel
te nemen.
Onze adviseur, de heer Van Niftrik, zette in Goes zijn
besprekingen voort en er werd in November opnieuw een
conferentie gehouden met het gemeentebestuur van Goes
Kruiningen was hierbij mede tegenwoordig.
Op deze bijeenkomst bleek ons opnieuw, dat Goes vast
hield aan levering „en gros", zooals dat met Kloetinge en
Wilhelminadorp het geval is. Voor onze gemeenten is dit
systeem niet te aanvaarden. De heer Van Niftrik bracht toen
een andere mogelijkheid ter sprake, n.l. gaslevering vanuit
Antwerpen.
Het spreekt vanzelf, dat de beteekenis van dit aanbod niet
dadelijk kon worden overzien. Het kon niet meer zijn dan
een voorloopige aankondiging. Bij schrijven van 12 Dec.
1928 bereikte ons een concreet voorstel dienaangaande. Dit
voorstel kwam in 't kort hierop neer, dat de Imperial Con
tinental Gas Association te Londen zich bereid verklaarde,
gas te leveren van 4250 caloriën in onze gashouders tegen
den prijs van 43/+ per M3., mits zoowel Goes als Bergen op
Zoom een dergelijke overeenkomst zouden willen sluiten.
Bij dit cijfer van 43/4 ct. kwam het bedrag dat Goes vroeg, n.l.
9.2 cent, nog schriller uit.
De heer Van Niftrik schreef in een toelichting „Het was
een economische fout om op Zuid-Beveland tal van kleine
gasfabriekjes te stichten, Krabbendijke en Kruiningen zijn
aan de fatale gevolgen daarvan ontkomen door hun con
tracten met de Mabeg, welke Mij. ruim 11 ton aan die
fabrieken heeft verloren. Men mag de gelegenheid niet ver
zuimen om zich te ontdoen van de groote risico die een gas
bedrijf voor een kleine gemeente medebrengt. Ik had ge
hoopt, dat het Gemeentebestuur van Goes zou hebben willen
medewerken om een Z.-Bevelandsch gasbedrijf in 't leven te
roepen nu daarop geen uitzicht meer bestaat, behoort men
het zeer voordeelige aanbod van de Imperial Continental
met beide handen aan te grijpen."
In een uitvoerige berekening becijferde de heer Van Nif
trik verder, dat het gas bij inkoop uit Antwerpen 2.5 goed-
kooper zou zijn, dan bij eigen exploitatie.
Onze directeur, de heer Sneep, kwam tot een tegenover
gestelde meening. Hij schreef „Niet vergeten mag worden,
dat de kostprijs van het meerder te leveren gas, boven het
geen thans wordt verkocht, aan een eigen produceerend gas
bedrijf slechts 2.13 cent per M.3 zal kosten, terwijl iedere
M.3 van het uit de gasfabriek te Antwerpen te betrekken
gas betaald zal moeten worden met 43/4 cent."
Vandaar, dat deze de uitkomst bleef zoeken -in concen
treering der Z. Bevelandsche gasfabrieken.
Ook naar onze meening was dit 'n zwakke moot in het
Antwerpsche voorstel. Heel zwaar behoefden we ons even
wel in het voorstel niet te verdiepen, omdat er immers niets
van kon komen, als Goes en Bergen op Zoom niet wilden
mededoen. Eind Dec. '28 berichtten deze gemeenten, op ons
verzoek, dat bovengenoemd voorstel nog in onderzoek was.
Eind Januari 1929 werd zoowel door Kruin'ngen als door
„Oosteinde" opnieuw geschreven aan het gemeentebestuur
van Goes, of het bereid zou zijn te onderhandelen om te
komen tot een z.g.n. belangengemeenschap, die de gasvoor-
ziening van de heele streek \anuit Goes zou exploiteeren.
Het daarop ontvangen antwoord komt eigenlijk hierop neer,
dat, nu de Mabegkwestie tot een oplossing was gekomen.
Goes van de zaak af was.
We hebben daarop uit een verslag van den Raad dier
gemeente kunnen lezen, dat sommige raadsleden hierover
anders dachten en een centrale gasvoorziening nog nader
onder 't oog wilden zien. Hoe daarbij de voorzitter van dien
Raad de onvriendelijkheid kon begaan door te zeggen, „dat
men dan eerst van den heer Van Niftrik af moest", blijft ons
een raadsel.
Hoe 't ook zij, op 5 Maart kwam een schrijven van Goes
binnen, waarin werd medegedeeld, dat de Raad niet
wenschte in te gaan op het Antwerpsche aanbod, doch zich
bereid had verklaard datgene te doen, wat de tot-stani-
koming kon bevorderen eener regeling, krachtens welke door
het gemeente-gasbedrijf te Goes gas wordt geleverd aan
andere gemeenten in Z.-Beveland en om mede te werken aan
het vinden van een voor alle partijen bevredigenden vorm,
waarin die levering zal kunnen geschieden.
Uit bovenstaande blijkt heel duidelijk, dat Goes bleef vast
houden aan het leveren van gas „en gros" en dat het met
het vormen van een belangengemeenschap niet sympathi
seerde. Door „Oosteinde" is hierop geantwoord, dat dit
systeem niet kon worden aanvaard en dat onderhandelen
voor ons slechts zin heeft, wanneer de oplossing zou worden
gevonden in den vorm van een belangengemeenschap. De
vrij groote kapitalen, welke wij in onze fabrieken hebben
vastgelegd, brengen dat noodzakelijk mede.
Wij hebben bovenstaande ietwat uitvoerig behandeld, om
duidelijk te doen uitkomen, dat het in dit geval niet de
„buitengemeenten" zijn geweest, die de noodige samenwer
king hebben tegen gehouden. Naar onze overtuiging heeft
Goes een gelegenheid laten voorbijgaan om voor Zuid-Beve
land iets heel moois tot stand te brengen, want wij zijn
overtuigd, dat bij eene ernstige onderhandeling in die rich
ting, als vanzelf zou zijn gebleken, dat de kring onzer
bemoeienissen nog verder zou moeten worden uitgestrekt,
dat Walcheren in de combinatie zou moeten worden opge
nomen. Rapporten, berekeningen, gesprekken met deskundi
gen, hadden ons doen beseffen, dat lichtgas slechts dan op
de goedkoopste wijze verkregen kan worden, als het in
groote massa en in 't systeem der nieuwste techniek wordt
gefabriceerd.
In bovengenoemd stadium zijn mede tegelijk onderhan-
Heeft gunstigen invloed
op de spijsvertering
