6
ONS ZEELAND
UIT EEN JEUGD
Herinneringen aan Zeeland
delingen gevoerd met de gemeentebesturen van Yerseke en
Kapelle. Dit kon gevoegelijk samengaan, omdat bij centrali
seering vanuit Goes of elders, dat alles niet tevergeefs zou
zijn geweest. Met de hier eerstgenoemde gemeente zijn deze
beëindigd, omdat een rapport van onzen directeur duidelijk
deed zien, dat bij opname in de combinatie „Oosteinde" van
dit bedrijf, het financieel resultaat ongunstiger zou worden,
voornamelijk te wijten aan het feit, dat op deze fabriek ook
nog een vrij groot onafgeschreven kapitaal drukt.
Anders staat het met Kapelle, dat nog niet van gas is
voorzien. Maar juist daarom wellicht wil ook Goes deze
gemeente tot zich trekken, terwijl zelfs ook Wemeldinge,
dat eveneens een kleine gasfabriek bezit, in deze richting
een poging waagde.
Kapelle heeft dus momenteel drie aanbiedingen. Met
groote belangstelling wachten we de keuze daarvan af, al
meenen we te mogen zeggen, dat „Oosteinde" Kapelle niet
duurder zou uitkomen dan Goes.
Omdat vooral de toestand, waarin de gasfabriek te Hans-
weert verkeert, een langer uitstel niet gedoogt, is met kracht
gewerkt aan een „Gemeenschappelijke regeling voor de
Zuid-Bevelandsche gascentrale „Oosteinde".
De betrokken gemeenteraden van Rilland-Bath, Krabben-
dijke, Waarde en Kruiningen zijn hierover tot overeenstem
ming gekomen, terwijl de gemeenteraad van Schore tot toe
treding besloot. Bereids zijn reeds eenige werken geprojec
teerd en zijn daarvoor aanbestedingen gehouden. Een en
ander is thans in handen van het college van Ged. Staten,
dat, naar we hopen, eveneens spoed zal betrachten, omdat
anders de uitvoering van de noodige werken zou moeten
plaats hebben in een seizoen, dat aan het welslagen daarvan
niet bevorderlijk is.
De gasfabrieken te Kruiningen en Hansweert zullen wor
den stop gezet, en al het gas zal alsdan geproduceerd worden
in de gasfabriek „Oosteinde" te Krabbendijke. Dit bedrijf zal
daartoe een kleine ombouw ondergaan. Een nieuw te leggen
transportleiding is geprojecteerd vanaf de gasfabriek „Oost
einde" via den gashouder te Kruiningen naar den gashouder
te Hansweert.
Deze werken zijn aldus ontworpen, dat, wanneer ooit gas
voor deze streek van elders zou worden aangevoerd, de
transportleidingen daarop berekend zijn, zoowel wat de
capaciteit als ook wat het materiaal betreft, waaruit deze
leiding bestaat.
Door bovenstaande hebben de gemeenten in O. Zuid-
Beveland gedaan, wat zij konden bereiken, zij hebben de
Mabegkwestie opgelost en hopen nu op een meer econo
mische gasvoorziening, welke haar in staat zal stellen, den
eersten stoot op te vangen, die de electrificatie ongetwijfeld
ook hier, zoowel als elders aan de gasbedrijven zal teweeg
brengen.
Bovenstaande was reeds geschreven, toen door Ged. Sta
ten de gasgemeenten werden uitgenoodigd tot een gemeen
schappelijke bijeenkomst, teneinde nog eens ernstig na te
gaan, hoe de gasvoorziening op Zuid-Beveland op de meest
economische wijze zou kunnen geschieden. Deze conferentie
heeft plaats gehad op Donderdag 30 Mei onder presidium
van den Commissaris der Koningin. Alle gemeentebesturen
van gasgemeenten alsmede dat van Kapelle waren daar ver
tegenwoordigd benevens de gasdirecteuren van Goes en
„Oosteinde". We willen ons beperken tot de conclusie, waar
toe deze vergadering kwam. Er zal aan het technisch bureau
der vereeniging van Nederlandsche gemeenten een onder
zoek worden opgedragen naar de meest economische gas
voorziening van Zuid-Beveland en Walcheren. Middelburg
en Vlissingen zullen dus bij de onderhandelingen worden
betrokken. Overigens zal de Combinatie in O. Z. Beveland
doorgaan, als toch passend in een eventueel grooter plan.
In verband daarmede zijn de raadsbesluiten met 't oog
daarop genomen, door Ged. Staten bereids goedgekeurd,
Krabbendijke, 3 Juni 1929. WELLEMAN.
door
JAN R. TH. CAMPERT.
XXXI.
Als we de rechte, schaduwlooze dorpsstraat van Zoute-
lande uitloopen langs den Willebrcrdusput. met zijn hei'-
zaam water en langs de oude, hier en daar wit-gepleisterde
kerk, die honderden malen op het linnen werd vereeuwigd,
en waaraan zich in de naaste toekomst nog even zoovele
schilders zuUen vergrijpen, zijn we al spoedig uit het dorp
gekomen. Want Zoutelande is niet groot. Het hoeft ook niet
groot te zijn er is maar één ding waar het op aan komt
dat het eigen karakter heeft En dat mankeert niet.
De weg dien wij betreden voert naar Westkapelle en zij
is zonnig en zonder boomen. Aan den anderen kant van het
eiland, b.v. van Domburg naar Middelburg, zult gij dezen
niet behoeven te missen, maar hier wèl. En het is ook geen
weg, waar gelijk elders, groote villa's en statige landhuizen
langs den kant opduiken als kunsthandels in een stad of
paddestoelen uit den grond
Niets van dat alles. Hier en daar een boerderij, maar
allereerst, even voorbij Zoutelande, daar hoog tegen het
duin, het lichtwachtershuisje. Grauw tegen den grauwen
achtergrond en voor wie het niet weet, bijna niet te onder
scheiden. Maar ik weet het te vinden en menigmaal wanneer
het stadsleven mij dreigde te overstelpen een roes die
van geen aflaten meer wist riep ik in mijn herinnering
op dat kleine, grauwe huis, hóóg tegen het duin, waar het
leven diep en stil vermocht te worden en waar een mensch
met zich-zelf alleen zou kunnen zijn.
Want het is niet altijd waar, wat velen beweren, dat voor
de innerlijke rust, voor de mogelijkheid van het in zich-zelf
verzonken-zijn geen uiterlijke rust noodig zou moeten zijn.
Omstandigheden hebben somtijds een groote suggestie en
het zou niet de eerste maal zijn dat zij inderdaad richting
gevend werken op een karakter, dat zoo iemand niets anders
meer kan doen dan te gehoorzamen aan den noodlottigen wil
die van buiten af hem wordt opgedrongen.
En daarom ook verlangde ik dikwijls naar die kleine wo
ning, die daar staat welhaast aan den rand van de wereld,
uitziende over Walcheren's vlakke landen met een einde-
loozen hemel, koepelend er boven en met eeuwig en altijd
de donkere of lichte muziek der zee.
U zult deze visie wellicht te poëtisch vinden, maar men
krijgt dat soort neigingen wanneer men jaren achtereen leeft
en werkt binnen een groote stad. Het is een soort natuur
lijke reactie. En ik geloof ook wel. dat de bewoners van
het huis anders er over zouden denken, maar dat zijn mijn
zaken niet.
Laten wij verder dit huis voor wat het is en wandelen wij
verder den breaden grintweg af, dwars door de akkers en
weiden. Want deze tocht is de moeite waard er staan hier
langs den weg een paar van die oude, rechtschapen, Zeeuw-
sche boerderijen, waar de tradities en ingeheide gewoonten
in eere worden gehouden.
Er zijn boeren o, óók op Walcheren die de moderne
snelheid in hun bedrijf invoerden. En er zit iets in Want
waarom zouden zij niet profiteeren van wat deze tijd hen
aan voordeelen biedt? Een Ford rijdt sneller naar de Mid-
delburgsche Markt dan een sjees of ,,veerenwagen",_ en de
maaimachines zijn doeltreffender dan een paar maaiers, al
doen zij in het landschap niet zoo decoratief.
Maar hier wonen er nog van den ouden stempel, die den
Zondag beschouwen als de dag des Heeren en die hem eeren
