4
ONS ZEELAND
Nijtengo IV te Goes wegen, wegen
verbetering en onderbeplanting wat
Dr. van Rijn van de nieuwe tram
lijn BreskensKnocke zegt.
In Goes is in de afgeloopen week een electriciteits- en
nijverheidstentoonstelling gehouden, kortweg Nijtengo IV
gcheeten, In menig opzicht was deze tentoonstelling een
belangrijke. Eerstens waren er ongekend veel inzendingen
op allerlei gebied en vervolgens was groote plaats ingeruimd
aan artikelen, met de op handen zijnde electrificatie der
middengroep. Vele firma's hadden de nieuwste snufjes op
electriciteitsgebied naar Goes gezonden, teneinde de Beve
landers op het gemak van electriciteit en van electrische
apparaten in de huishouding en in het bedrijf te wijzen. De
electrificatie van die streek is dus wel op nuttige manier in
geluid. Dit kon o. m. omdat de P. Z. E. M. een vroeger
gedane belofte was nagekomen en de tentoonstelling van
electriciteit had voorzien. Terecht hebben bij de opening
der expositie de voorzitter van Nijtengo en de burgemees
ter van Goes het bestuur der P. Z. E. M. daarvoor warme
hulde gebracht.
Het is hier niet de plaats om over de geëxposeerde arti
kelen in bijzonderheden te treden en om de lijst van adver
teerders, zooals dat bij de dagbladen te doen gebruikelijk is,
met fantasie te verwerken. Laten we slechts constateeren,
dat Nijtengo IVbelangrijker was dan de eerste drie zusjes
en dat deze belangrijkheid in hoofdzaak ontleend werd aan
de electriciteit.
X
Het is een prettige gewaarwording op te merken, dat in
dezen tijd zooveel zorg wordt besteed aan de Zeeuwsche
wegen, die maar al te lang het kind van de rekening zijn
geweest, Aan den weg ZeelandNoord-Brabant o. a. wordt
flink gewerkt en in de toekomst zullen we daar de beschik
king krijgen over een verkeersader welke de toets der kri
tiek zal kunnen doorstaan. Ook elders ziet men de wegen
verbeteren en veranderen. Tusschen Middelburg en Goes
is men bezig met verbetering van den Sloe-dam, in Zeeuwsch
Vlaanderen is men aan den arbeid aan de wegen getrokken,
bij Middelburg kreeg de Nieuwe Vlissingscheweg al een
beurt. En zelfs de Oude Vlissingsche Weg, de oudste ver
keersweg van Zeeland, zal niet geheel in den vroegeren
toestand gelaten worden.
Met het zeer ongelijke wegdek zal men zich weliswaar
niet inlaten (terecht, want deze mooie weg wordt te weinig
gebruikt om een duren aanleg te motiveeren) maar het
fietspad zal een verbetering ondergaan. Vermoedelijk tot
groote vreugde van alle wielrijders, die oog voor natuur
schoon hebben. De Oude Vlissingsche Weg biedt dit laatste
in niet geringe mate. Als het rijwielpad geheel hersteld zal
zijn, zullen honderden uit de naaste omgeving de voorkeur
geven aan den ouden boven den nieuwen Vlissingschen Weg.
Aan het snelverkeer op den laatsten komt dit ten goede.
Nu we toch over wegenverbetering schrijven, willen we
de aandacht vestigen op de meer en meer toegepaste me
thode van onderbeplanting. Deze lijkt ons niet overal op de
plaats. Het lage houtgewas bederft n.l. op den duur het
uitzicht op de omgeving. Wint de onderbeplanting overal
veld, dan zal Zeeland binnen afzienbaren tijd niet meer van
de rijwegen af te zien zijn. Een groote bekoring van ons
gewest dreigt door de onderbeplanting verloren te gaan,
De tramverbinding BreskensKnocke, waarover we reeds
eerder schreven, is de vorige week officieel geopend. Belgi
sche en Nederlandsche autoriteiten zijn bij elkaar gekomen,
hebben de gebruikelijke toespraken gehouden en daarna
werd de nieuwe dienst voor geopend verklaard. Men kan nu
in Breskens in de tram stappen, tot aan de grens rijden,
daar overstappen in de electrische tram en aldus in onge
veer vijf kwartier te Knocke zijn. Een heele verbetering voor
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar een nog grootere verbetering
voor de bewoners en bezoekers der Belgische badplaatsen.
Het is interessant te lezen, wat Dr. Greta van Rijn, een
bekende Zeeuwsche publiciste, hierover in het ,,Vad."
schreef.
Aan haar artikel ontleenen we
„Komt de tramlijn ook Nederland ten goede Misschien
een heel klein beetje. Het Zeeuwsche land wordt door deze
tram alleen geëxploiteerd ten bate van de Belgische bad
plaats. Wil men de tram voor den landbouw exploiteeren,
dan moet de lijn over Oostburg verbeterd worden,
Ook denkt men zich de tram voorloopig als zomerlijn.
Daaruit blijkt duidelijk, dat niet de bevolking maar de bad
gasten allereerst worden geriefd.
Vier of vijf jaar geleden toen was er al sprake van die
lijn is in het Alg. Hdbl. tegen die tram gewaarschuwd
en ze als „antinationaal" gekenschetst. Men moest meer Z.
Vlaanderen naar het Noorden trekken over de Schelde en
niet met spoorlijnen naar het Zuiden. Het heeft aanbevolen
den vierhoek VlissingenBreskensNeuzenEllewouts-
dijkGoesMiddelburgVlissingen tot snelverbinding te
maken, een plan, dat mij altijd onuitvoerbaar blijft schij
nen, omdat we zitten met het haventje van Ellewoutsdijk,
waarvan we door het groote verschil in hoog en laag water
plus de verzanding nimmer een eenigszins geoutilleerde pro
vinciale haven zullen kunnen maken.
Ik heb altijd gestreden voor Vlissingen provinciale aan
loophaven, en voer daar alles heen, maar dan ook eerste
klas, VlissingenBreskens heeft nu een ferryboot met een
breed rijdek waar alles op kan. Maar rails ligt er niet in.
Lokaaltreintjes en trammen voor bietenvervoer, voor den
export van de zwarte bessen (een wekenlange en zeer winst
gevende oogst in Zeeland) kunnen er niet op, Altijd gaat er
nog veel te veel tijd en geld in Nederland aan transport
verloren.
ZeebruggeHarwich heeft een ferryboot, waar de trei
nen wèl op kunnen.
Bijgevolg verscheept Zeeuwsch-Vlaanderen al veel land
bouwproducten over Zeebrugge. Nu zal door de tramlijn
BreskensKnocke ook Walcheren en Zuid-Beveland via
Vlissingen naar België kunnen vervoeren. We klagen dat
de haven van Vlissingen niet rendeert, en werken mee om
het bereikbare „Vlissingen provinciale aanloop-haven" ons
te laten ontfutselen.
Men wiegt zijn geweten in slaap met te wijzen op het
voordeel, dat Zeeuwsch-Vlaanderen als badplaats zal heb
ben in Cadzand en Breskens. In Breskens heeft zelfs de
gemeenteraad duizend gulden gevoteerd om tot exploitatie
der badplaats te geraken. Daar doen we niet veel mee
Zeeuwsch-Vlaanderen moet het van de badplaatsen niet
hebben, maar van den landbouw en vooral, als de grond
er zich toe leent, tuinbouw en fruitteelt.
Een regeering die ter wille van eenige zomergasten een
bevolking dwarsboomt, doet verkeerd.
Het laatste punt van deze Knocke tramlijn is het gevaar
voor Belgische eigendommen, langs de Nederlandsche kust
op het meest betwiste en bedreigde punt de Wielingen.
Heel Zeeuwsch-Vlaanderen weet de historie van „den
grond van Fokker", de Nederlandsche Regeering en Volks
vertegenwoordiging schijnen die nog altijd niet te kennen.
Een lange kuststrook juist bij Cadzand aan de grenzen is
in handen van één familie de Fokkers, die hier vrijwel een
monopoliepositie innemen. De broeder, die hierin de groote
stem heeft, is de bekende oud-advocaat uit Leiden, thans