ONS ZEELAND
Abonnementsgeld 4e kwartaal.
Het voornemen van de aandeelhouders der coöperatieve
suikerfabriek Zeeland om te trachten tot den verkoop der
fabriek te komen, heeft de aandacht getrokken van het „Jour
nal des fabricants de sucre". Het blad legt eerst uit hoe de
aandeelhouders tot het plan geraakten, en teekent dan het
volgende aan
Het zou vreemd zijn, dat wanneer het coöperatieve be
ginsel naar alle zijden veld wint, het een Hollandsche zaak
zou zijn, die men vergeve ons de uitdrukking ,,er van
door gaat."
4
Beleefd verzoeken wij onzen abonné's het abonnementsgeld
voor het 4e kwartaal 1929 vóór 15 October a.s. op onze post
rekening No. 74988 te doen storten of overschrijven.
Na dien datum wordt per kwitantie over het bedrag, verhoogd
met 0.15 dispositiekosten, beschikt.
Stakingen in Zeeuwsch-Vlaanderen een
Fransche wenkhoe anderen ons zien.
Zeeuwsch Vlaanderen heeft dezer dagen de aandacht van
het couranten lezend publiek op zich gevestigd door een
tweetal werkconflicten. Bij de cokesfabriek te Sluiskil is
een staking uitgebroken, die nagenoeg alle arbeiders omvat
en verschillende werklieden aan de stijfselfabriek te Sas v.
Gent hebben eveneens het werk neergelegd. De meeste ar
beidsconflicten zijn gebaseerd op den wensch tot loonsver-
hoogingen. Aldus ook hier. Volgens een mededeeling van
den vertegenwoordiger van de Nederlandsche Vereeniging
van fabrieksarbeiders waren die arbeidsvoorwaarden op de
twee fabrieken steeds minder gunstig dan die in de
bedrijven in Holland. De vakvereenigingen meenden dit te
moeten veranderen en zij voerden onder de arbeiders een
felle propaganda, die ten slotte tot de staking leidde.
Getracht is de werknemers en werkgevers tot elkaar te
brengen. De directie was bereid tot aanzienlijke concessies
doch toen zij zag, dat deze werden verworpen, heeft zij alle
toezeggingen ingetrokken terwijl degenen, die het werk
neergelegd hebben, als ontslagen worden beschouwd.
Het „Hdbl. had een kort onderhoud met de directie van
de Sluiskilsche Cokesfabriek, die haar standpunt inzake de
staking uiteen zette.
De directie betoogde, dat zij bereid is geweest partieele
verbeteringen in te voeren doch onmogelijk te kunnen over
gaan tot een collectieve verhooging aller loonen, wijl hier
voor teveel verschil bestaat in arbeidsprestatie en bovendien
de beter betaalde groepen, die tot 70 cent per uur uitbetaald
kregen, absoluut geen reden tot klagen hebben.
De stakers, aldus de directie, hebben het onderste uit de
kan gewild en daarom valt hun het lid op den neus. De
directie heeft steeds welwillend aan personeelswenschen het
oor geleend. Zij wees er op, dat, toen eenigen tijd geleden
goedkoope Belgische werkkrachten te krijgen waren, n.l.
voor ca. 3 franks per uur, zij toch de voorkeur gaf aan de
arbeiders uit deze streken, die zij met 40 cent en hooger
per uur betaalde. Zij voelt zich dan ook door den huidigen
toestand zeer gedupeerd.
Op een vraag of enkele maanden geleden reeds collectief
om loonsverhooging was gevraagd, antwoordde de directie
bevestigend. Zij gaf te kennen, dat toen ook reeds kleine
verbeteringen na onderzoek van elk afzonderlijk in de ar
beidsvoorwaarden zijn ingevoerd.
De directie ontkent echter pertinent, dat zij dit verzoek
beantwoord heeft met een verlaging van f 0.05 per uur voor
een hooger bezoldigde groep arbeiders. De directie wil thans
ook wel verbeteringen aanbrengen, doch zal zelf het daartoe
strekkende onderzoek doen en elk geval afzonderlijk be
schouwen.
Het laat zich aanzien, dat het conflict in Zeeuwsch-Vlaan-
deren niet spoedig zal worden opgelost. Vermoedelijk zal de
overwinning dit keer niet aan de zijde der werknemers zijn,
omdat België een prachtig achterland biedt voor veel goed-
koopere werkkrachten. Zoo deze werkkrachten inderdaad ge
ëngageerd zullen worden, kan het aan den overkant nog wel
eens tot leelijke botsingen komen. Reeds nu hebben enkele
belhamels de woning van den directeur der fabriek te Sluis
kil, in een nachtelijk uur beschadigd, en daardoor te ken
nen gegeven, dat zij baldadigheden in den strijd om het
recht niet achterwege zullen laten. Hopenlijk draagt een
dergelijke houding de goedkeuring van de meerderheid der
stakers niet weg
X
„De coöperatie Zeeland heeft verscheidene gunstige jaren
meegemaakt, en het schijnt ons weinig in overeenstemming
met de spreekwoordelijke taaiheid der Hollanders, wanneer
zij besluiten een organisatie te doen verdwijnen, die voor
haar leden zeer gunstig geweest is.
Het besluit van de leden der coöperatie Zeeland komt
ons voor veel ernstiger te zijn, dan zij zelf denken. Het be
ginsel der landbouwcoöperatie zelf komt daarmede aan de
orde.
Moet men terugdeinzen het veld ruimen zoodra zich
moeilijkheden voordoen Is het niet juist om ze te over
winnen, dat de coöperatieve beweging werd ingezet?
De verkoop der fabriek zou niet minder beteekenen dan
een nederlaag voor het coöperatief beginsel. Het zou de
geheele groep schaden. Laten wij dus hopen, dat de leden
dezer belangrijke organisatie nog eens rustig over deze zaak
zullen nadenken.
X
We hebben reeds meermalen artikelen uit buiten- en bin-
nenlandsche bladen over Zeeland hier afgedrukt. Het is wei
eens goed, te zien wat anderen van ons denken. Thans volgt
hier een stuk van een artikel uit de „Haagsche Post", dat.
we maar voor een zeer klein gedeelte kunnen waardeeren,
omdat het. .onjuist is. Men vraagt zich af hoe een blad
als de H. P. tot opname van zulk een beschouwing kan over
gaan. Men oordeele zelf:
Het woord „hygiëne" staat niet in het woordenboek van
het Zeeuwsche boerenvolk. Een vreemdeling, die slechts af
gaat op de frissche gezichtjes, hals en armen, op de hel
dere kanten mutsen, en onberispelijke befjes en schorten,
zou niet gelooven wat hier volgt. Het Zeeuwsche volk is
slechts zindelijk voor zoover de buitenwereld het ziet. Bij
elk huisje staat een steenen ef emaille kom, die dienen moet
voor waschtafel en bad voor de heele familie. Het water
hierin wordt alleen dan verfrischt wanneer dit hoog noodig
is. Zelfs voor een gast die er een maaltijd gebruikt en vraagt
om zijn handen te mogen wasschen, wordt geen schoon wa
ter gegeven. Een doek, meestal gemaakt uit de beste stuk
ken van een afgedankte blauwe schort, doet dienst voor
alles voor handdoek, theedoek en ook. voor de ver
kouden neusjes van „het guus", de kinderen. Dezelfde kom,
die op zij van het boerenhuisje staat, wordt zonder eenig ge
wetensbezwaar ook gebruikt voor het maken van beslag voor
pannekoeken, enz. Op een ladenkast in het woonvertrek
staat een pot reuzel, waar ieder lid van het gezin, mannen
zoowel als vrouwen, de vingers in doopt om hiermee het
haar te bestrijken, de meisjes om de mooie kuif te vormen
die voor uit de muts komt, de boeren om hun rechtgesneden
pagekoppen zoo glad mogelijk te krijgen. Nadat het toilet
gemaakt is wordt veelal de kam opgeborgen in het laadje bij
lepels en vorken."
