ONS ZEELAND
5
i'Lr\A-"öowvSSWaaA Ac. *Vvlt*TvVti
1«s '- .w
■f*-
maakt en alleen des avonds te Vlissingen aangekomen post
met de eerste boot van 7.30 worden overgebracht. De och
tendbladen van Zondag komen dus eerst Maandag in den
loop van den morgen, dus bijna 24 uur later dan thans.
De verandering is een verslechtering geworden. Laten wij
Zeeuwen toch vooral waken tegen verwaarloozing van Z.
Vlaanderen!
ST. MAARTENSDIJK
door
JAN VERMEER.
,,In den eylande van der Tholen is oock gheleghen een
smalle Stadt, die den naem van St. Martensdijck heeft ont-
fangen, ende bij velen van den in- ende omgesetenen, t' sij
weynich sin hebbende in dusdanighe Santen, t' sij ghewoon
zijnde de oprechte namen van Steden ende landen te ver
korten, ende alsoo te besoedelen, Smeersdijck genoemt. Dese
is haer eerste beginselen schuldich aen een heerlijk Slot, het
welck als noch daer nevens staet, met dobbelde grachten
ofte wateringhen voorsien, waer by sich met der tijdt ver-
samelt heeft een kleyn dorpken (dese naem draeght het in
eenighe oude Reeckeninghen van de Heeren Rentmeesteren
van Zeelandt Beoosterschelde) het welck met der tijdt aan
wassende, grooter ende grooter, ende ten laetsten met lage
aerde wallen voorsien is gheworden".
Aldus beschrijft Boxhorn in zijn ,,Chronick van Zeelandt
het stadje St. Maartensdijk, destijds zoowel als thans ,,in
een seer plaisierige landouwe, ende midden onder het ghe-
boomte ghelegen", en waarover hij ons verder weinig meer
meedeelt dan de namen dergenen, aan wie de heerlijkheid
van St. Maartensdijk achtereenvolgens heeft toebehoord. De
geschiedenis der plaats, en het vele merkwaardige, dat zij
binnen haar muren bezat of bezit, laat hij onvermeld.
St. Maartensdijk vormde oudtijds een eilandje op zich
zelf. Hier ontstond, aan den stroom de Haastee, het dorp
Haastinge, dat naderhand St. Maartensdijk zou heeten. Toen
deze plaats in later tijd een wapen kreeg, nam men daarvoor
een loopenden haas van zilver in een veld van sinopel, ter
herinnering aan den ouden naam. Reeds in 1388 wordt het
dorp Haastinge genoemd, welks bewoners toen reeds tol
vrijheid bezaten. Het slot van St. Maartensdijk, dat zich
even buiten het dorp verhief, dateert uit nog vroeger tijd,
wellicht uit de eerste helft der veertiende eeuw. In 1374 gaf
hertog Albrecht het in erfleen aan Frank van Borssele, en
sindsdien werd het aanmerkelijk uitgebreid, verfraaid en
versterkt.
De kerk van St. Maartensdijk, de grootste en mooiste
dorpskerk in Zeeland, was gewijd aan St. Maarten, en aan
deze omstandigheid dankt het dorp zijn tegenwoordigen
naam. Frank van Borssele, de vierde echtgenoot van Jacoba
van Beieren en heer van St. Maartensdijk, stichtte er in
1429 een college van kanunniken. Ook liet hij in den Zuid-
Westelijken hoek van het kleine koor der kerk de nog be
staande tombe oprichten boven het graf zijner ouders.
De thans helaas zeer geschonden zerk vertoonde oorspron
kelijk de beelden van een geharnast ridder en zijn echtge-
