De electrische centrale heeft haar eigen
werkplaats,waarin kleine herstellingen kun
nen plaats vinden. Een der bankwerkers
aan den arbeid aan een schaafmachine.
op dit gebied nog weggelegd
is in de toekomst, weet niemand.
Reeds thans neemt de elec-
triciteit een plaats in in onze
samenleving, die wel niemand
zich eenige tientallen jaren ge
leden gedroomd zal hebben.
En nog altijd gaan de onder
zoekingen voort, raken we meer
bekend met de „geheime kracht,
die alles drijft" en die onze
ingenieurs zoo vernuftig weten
uit te buiten ten bate van den
mensch.
FRANS VAN BERGHE.
No. 48
bestuurder zich demonstreert,
waar men zelfs den aard van
het incident ongeveer kan vast
stellen en dus naar behoefte
stroom afsluiten om ongelukken
te voorkomen, schakelborden
voor de regeling van alles en
nog wat te zamen vormend
een zoo uiterst ingewikkeld
mechanisme, dat het den leek
slechts in diep ontzag kan bren
gen. Want van hieruit wordt
de'stroom over 2600 K.M. ka
belnet geleid om de tiendui
zenden verbruikers te Rotter
dam en de 27 buitengemeenten
rond deze stad te voorzien.
En ook hier moeten wij ons
zelf eenige beperking opleggen.
Hoe interessant de stof is, hoe
buitengewoon belangwekkend
de constructie van een kabel hoe
vernuftig de werking der trans
formatoren in de verschillende
transformator-gebouwen in onze
stad dit alles zou ons veel te
ver voeren en wij zouden het
doel van onze beschrijving voor
bij schieten. Wat er trouwens
geschiedt met den stroom, die
eenmaal binnen onze woning is,
weten we allemaal, al begrijpen
we 't niet precies en wat voor ons
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1930
Een der turbine-generatoren, zooals er zeven
staan in de electrische centrale aan de Schie-
haven. Sommige van deze machines hebben
een capaciteit van 16.000 tot 20.000 K. W.
van de krachten, die hier op deze wijze aan
het werk zijn, wanneer men weet, dat hier sprake
is van 5000 omwentelingen per minuut, en dat de
beide grootste van de zeven machines, die hier
staan, ieder een vermogen hebben van 20.000
K.W. of 27.000 P.K. f Inmiddels wordt de stoom,
na tal van schoepen in de turbine tot rotatie te
hebben gebracht, naar den condensor gevoerd,
waar hij afgekoeld wordt tot water. Uit een con
densor wordt het water weer door de voedings
waterpomp naar den ketel geperst en zoo is dan
deze permanente kringloop, wat water en stoom
betreft, gesloten.
Wat electriciteit betreft waren wij dus aan het
moment, waarop de stroom wordt opgewekt door
middel van den sneldraaienden rotor in den metalen
cylinder, dien men stator noemt. Aan de binnenzijde
van dezen cylinder vindt men de zware koper
draden, waarom het dan eigenlijk begonnen is.
Rotor en stator samen vormen den generator en
turbine met generator zijn dus eigenlijk één ma
chine, die turbine-generator heet.
De stroom nu, opgewekt onder een spanning
van 5000 volt, wordt verzameld door z.g. ver-
zamelrails en via voedingskabels naar de „voedings-
punten" gebracht, waar de spanning van 5000 volt
wordt getransformeerd tot 220 volt.
Inmiddels is het voor het overbrengen langs
groote afstanden wenschelijk, want goedkooper,
dat de spanning nog aanzienlijk wordt opgevoerd,
n deze centrale tot 25000 volt, om dan weer in
hoofdvoedings-punten getransformeerd te worden
tot 5000 volt.
toestellen, die men van tijd tot tijd in de nabijheid
houdt van een gat in den wand, dat geopend en
gesloten kan worden.
Water wordt natuurlijk eveneens automatisch
in de juiste hoeveelheden aangevoerd en de stroom,
met een spanning van phn. 14 K.G., gaat door
enorme buizen naar de tweede afdeeling een
electrische centrale is in groote lijnen in tweeën te
splitsen, de afdeeling stoom en de afdeeling elec
triciteit waar dan de turbines zijn opgesteld,
die het eigenlijke werk doen, dat we „opwekken
van electriciteit" noemen.
Men weet, dat electriciteit in bijna alle dingen
aanwezig is, het menschelijk lichaam inbegrepen,
en dat wij deze electriciteit door middel van mag
neten tot een zekere spanning kunnen brengen.
De stoom nu dient dus om deze magneten tot
roteerende, draaiende, beweging te krijgen. Door
nauwe straalpijpen bereikt de stoom de schoepen
van de schijven, die met elkaar
de as doen draaien, waarop de
magneten zitten, te zamen vor
mend den „rotor", en men kan
zich eenig denkbeeld vormen
Hier ziet men hel schakelbord, vanwaar speciaal de Rotterdamsche tram wordt be
diend. De wijzer onder den rechterarm van den beambte toont de gebeurtenissen op
het tramnet met verrassende duidelijkheid aan. Wordt hier een ernstig incident ge
constateerd, dan kan onmiddellijk uitschakeling van stroom met een enkele hand
beweging plaats vinden op het betrokken netgedeelte.
En nu rest ons nog slechts iets te
vertellen van wat er met den stroom
gebeurd, die, onderbroken door olie
schakelaars, verdeeld wordt over de
verschillende kabels, die de
centrale ondergronds verlaten.
Ook in deze kabels bevinden
zich olie-schakelaars, die van
het hoofdschakelbord naar be
hoefte kunnen worden in- of
uitgeschakeld.
En dan zijn we aan het
„handle-stadium" van het elec-
triciteits-bedrijf toe. Schakel
borden, schakel-lessenaars, in
bijna onafzienbare rijen. Scha
kelborden, speciaal voor de
tram, waarop iedere „stofing",
ieder „wild-aanzetten" door een
