JJDELHEIIjg|fHEDBK
Uit het too^^ door
Joh. W. Broedelet
132
VRIJDAG 2 MEI 1930
No. 7
De nieuwste aanwinst van de Weensche Stads
reiniging een machine, die de straat rvascht en veegt.
Je breekt m'n leven. Je zal er eens berouw van
hebben, als.'t te laat is
't Was prachtig, zooals Burks dat weer zei. En
dan dat gebroken heenstrompelen van 'm tot-ie,
bij de tweede deur rechts, even stilhield, zich om
keerde, 'n langen blik op hem wierp en vervolgens
van 't tooneel ging. 'n Oogenblik heerschte 'n dood-
sche stilte in de zaal. Daarop brak 'n frenetiek
applaus los, dat aanduurde, omdat Burks niet
kwam buigen, 'n Bedankje voor dit open doekje
leek den serieusen acteur in dit laatste bedrijf, dat
nog niet ten einde was gespeeld, al te storend.
Van Nielsen, en scène, had moeite, zichzelf weer
geheel vast te grijpen. Die verduivelde Burks Hij
werd oud, maar van welk 'n innig ontroerende
soberheid was z'n spel 1 En dat hij wat gebogen
liep en z'n stem zoo trilde, had hij voor deze rol
juist mee. Burks wès, om zoo te zeggen, de oude
vader, die door zijn roekeloozen zoon onbedacht
zaam ten gronde werd gericht. Hij kon zichzelf
geheel uitspelen, behoefde er niets aan toe te voe
gen. De figuur was voor 'm geknipt. Daarom
vierde-ie er avond aan avond triomfen mee en kon
hij, Nielsen, er niet tegen op. En hij moest 't slot
van 't stuk toch maken. Maar dat spel van Burks,
hij kon er niet overheen. Eiken avond had-ie dat
gevoel weer. Hij was er vaak wanhopend onder.
Nielsen schudde die gedachten echter van zich
af, speelde door. „Mallepraat 1 Als ik me daaraan
wou storen zei-ie in z'n rel. Dan schonk-ie zich
met 'n onverschillige gezicht 'n whisky-soda in,
zette zich lui in 'n stoel, stak 'n groote sigaar op en
keek vervolgens fluitend de zaal in. Dit mocht 'n
tel of wat duren, niet te lang, of hij boeide 't pu
bliek niet meer, maar ook niet te kort, want dan
werd 't effect van dit scènetje bedorven. En nu
kwam voor hem het groote moment't schot
achter de coulissen 1 't Glas ontvalt z'n hand. Hij
springt op, staart wild voor zich. Vervolgens
rent-ie 't tooneel af, om eenige seconden later ge
heel veranderd terug te keeren z'n vader heeft
zich van 't leven beroofd 1 En hij speelt de pakkende
stot-scène.
Maar, ellendig, dat schot kwam nooit op tijd.
De nieuwe inspeciënt, 'n erg zenuwachtige jongen,
moest eerst naar de revolver zoeken of schoot te
vroeg af, zoodat Nielsen daar z'n spel naar had te
regelen, inplaats dat de inspeciënt zich naar hèm
voegde. Vanavond duurde 't ook weer zoo lang.
Goddank, daar klonk de
knalNielsen stond op,
staarde, rende naar de
tweede deur rechts, ver
dween even van 't tooneel.
„Stommeling" mopperde
ie achter de coulissen
tegen den inspeciënt. „Je
was weer niet op tijd. Ach,
meneer Burks,kan u voor
taan zélf niet schieten?"
Dit voegde-ie nog snel
z'n ouderen collega toe,
die achter de deur voor
z'n buigingen aan 't
slot stond te wachten. En
even ging 't door z'n
hoofd: „Als die er de hand
maar niet in heeft om
mijn scène te bederven 1"
Maar, nee, dóèr stond
Burks te hoog voor. En
Nielsen vertoonde zich
weer aan 't publiek, ge
heel veranderd, en sta
melde „Verschrikkelijk 1
Ik heb 'm gezien. Zooals-ie daa
lagIk zal 't nooit vergeten," en
wat hij nog meer te zeggen had
in z'n rol van den ontaarden zoon.
Alles in 't stuk was 'n beetje
drakerig, vieux jeu, maar 't dééd
't 'm toch maar bij 't publiek 1
En Nielsen gaf alles, wat-ie had,
in die slot-tirade. Maar hij bleef
toch onder de hoogte, welke Burks
met zijn heengaan van enkele mi
nuten terug bereikte.
De volgende avonden schoot
Burks, ais goed collega, zelf de
revolver af. Nu kon Nielsen er ten
minste op rekenen, dat 't precies
op tijd gebeurde en behoefde-ie
zich déérover niet meer zenuwachtig te maken.
Dat-ie zoo'n moeite had, 't niet te zeer tegen
Burks' spel af te leggen, spande 'm al erg genoeg
in. Daar behoefde niets meer bij.
Vanavond ging de vijftigste voorstelling van 't
succes-stuk. Er was 'n extra feestelijkheidje aan
verbonden. Nielsen rekende minstens op twee
kransen en, ijdel als-ie was, verheugde zich daar
op. Burks moest er om glimlachen. Ach, ach, die
roem I Dat men er zooveel voor deed 't Was
't heusch niet waard. Hij, die 'n heel menschen-
leven op de planken had gestaan, kon daarover
meepraten. Hij zou blij zijn, als de avond weer
voorbij was. Al die drukte 1 En hij was moe, heel
erg moe, zóó moe, dat-ie zich zelf al verwonderd
had afgevraagd, wat of-ie eigenlijk had. Ach,
natuurlijk de oude dag 1 Wat anders
Goddank, de pauze was om. Nu nog 't laatste
bedrijf. Nielsen liep heen en weer als 'n trotsche
pauw. Ze hadden 'm vanavond toegejuicht 1 Hij
had dan ook beter gespeeld dan ooit, voelde-ie.
Hij had er op dezen feestavond alles op gezet om
de lui te pakken. En dat was 'm volkomen gelukt.
Nu nog die slot-scène 1 Jammer, dat 't heengaan
van „den vader" daar juist aan vooraf ging Die
Burks Er was helaas altijd meester boven meester.
Enfin, 't succes kon niet voor hem alleen zijn.
En opgewekt vroeg Nielsen
„Weet u de revolver, meneer
Burks 1 Vergeet u 'm niet
„Jongen," antwoordde Burks
met z'n eigenaardige, heesche,
maar aangrijpende stem, ,,'n ouwe
tooneelrot als ik, daar kan je op
aan. Je krijgt je schot, hoor, en
precies waar je 'm hebben moet,"
„Van 't tooneel l Tot den aan
vang!" riep de inspectiënt. En't
doek ging voor 'r laatste bedrijf
omhoog.
„Je breekt m'n leven. Je zal er
berouw van hebben, als.
't te Iaat is" Burks zei 't
weer op 'n toon, dat je 'n
speld in de zaal kon hooren
vallen. Ja, 't kwam Nielsen
zelfs voor, dat-ie den vader
nog nóóit zóó ontroerend
had gespeeld, zoo prachtig
vermoeid, zoo echt oud 1
Burks sleepte zich naar de
tweede deur rechts. Z'n
omkeeren, z'n lange af-
scheids-blik, het
was alles van
een ontzettende
tragiek. Danver-
dween Burks,
't Gewone open
doekje bleef uit
het publiek
was te diep
onder den
indruk om
te applaudis-
seeren.
„En speel
daar maar
overheen
bedacht Nielsen
voor de zooveel-
ste maal met 'n
zucht. Haast
werktuiglijk schonk-
ie zich met 'n onver
schillig gezicht z'n
whisky soda in, zette
Lucien Lemaire, een kleine Parijzenaar,
die de marschen van de beroemde oude
gartle" uit Napoleon's tijd kan trommelen.
