'i'fi'ii- -vfS
No. 43
VRIJDAG 9 JANUARI 1931
849
marionet het best verge
lijken met een ruwe
houtskoolschets van een
portret, waaruit dikwijls
meer ziel spreekt dan uit
een gedetailleerd schil
derstuk. Zoo ook is bij
de marionet van beslis
sende beteekenis de
korte, onmiddellijk in de
roos treffende, actie en
de wijze van typeering.
Actie- ontvangt de mari
onet van zijn bespeler,
die, zooals gezegd, meer
moet kennen, dan be
kwaam aan de touwtjes
trekken, hetgeen overi
gens zoo eenvoudigniet is.
Andere scène uit „De Dood als Peter", naar het sprookje
oan Cirimm (ontm. K. Scheikker).
eeuwen slechts weinig aan verandering onderhevig
was, en zeker niet groote omwentelingen, als
bijvoorbeeld het tooneel doormaakte, heeft gekend.
In sommige landen is zij jong, in andere oud, in
eenige zeer verbreid, in andere nauwelijks be
kend. Het meest verbreid is het marionettenspel
in Tsjecho-Slowakije, waar niet minder dan 2700
marionettentheaters te vinden zijn. Ook Rusland,
Ouitschland en Italië hebben een beduidend aantal
theaters en voorstellingen. In ons land is dit niet
het geval. Toen voor ongeveer zeven jaar geleden
een Duitsch Marionettengezelschap hier te lande
een reeks voorstellingen gaf met groot succes,
werd hier ook de mogelijkheid beproefd en het
resultaat was verrassend en bemoedigend. De
Negerdans (ontm. (7. Brugman).
kunst, immers de marionet behoeft niet altijd
een persoon voor te stellen, hij kan ook een
levend voorwerp zijn, gelijk dat ook bij de
teekenfilm bekend is. En bij bespeling, èn bij
typeering doen zich bijzondere moeilijkheden
voor, welke alleen vakmanschap en langdurige
oefening kunnen overwinnen.
Bij een opvoering worden de rollen voor di
verse personen gelezen. Dat men hier ook niet
Jan en Alleman voor kan gebruiken is duidelijk.
De spelers bevinden zich op een brug, een ver
hoogde stellage, welke achter of over het tooneel
loopt, waarop de poppen zich bevinden. De achter-
„Lakei" (ontm. G. Brugman).
Hij moet de bewegingen,
welke hij zijn marionet Iaat
maken, beheerschen en leiden.
Zoo, moet hij de essentie van
het wezen, dat de marionet
voorstelt, aangeven. Typeering
verkrijgt de marionet van
dengene, die hem snijdt
een kunst op zich zelf
en van hem, die hem beschil
dert en kleedt. Hier kan de
fantasie zich vaak vrijer uit
leven dan in de tooneelspeel-
Parodie op het „Zonnelied" oan Cath. oan Hennes
(decor oan Tom Nit).
heer J. M. G. Brugman te Amsterdam stichtte
zijn theater „De Olijf-Tack", dat zich van meet
af mocht verheugen in de belangstelling van
kunstenaars en publiek.
Deze belangstelling in den beginne nog gering
is thans dermate uitgegroeid, dat „De Olijf-Tack"
in het winterseizoen avond aan avond door het
geheele land optreedt. Het programma wordt
gevormd door tal van speciaal voor marionetten
geschreven stukken. Vele kunstenaars van be
teekenis hebben voor het marionettentheater ge
schreven, b.a. von Goethe, terwijl Haydn muziek
voor marionetten heeft gecomponeerd.
Het marionettenspel is drama. Het streeft
naar hetzelfde doel als het „groote" tooneel,
maar wendt andere middelen aan. Men kan een
De Professor (ontm. G. Brugman).
J „De Fratellini's" (ontm. G. Brugman).
grond wordt gevormd door het, decor
doek. Van belang bij marionettenuit
voeringen is ook de belichting, zoodat
het den lezer duidelijk zal worden, dat
bij een voorstelling nog betrekkelijk veel
geschoold personeel noodzakelijk is. Wie
in de gelegenheid is, of komt, een opvoe
ring van een marionettentheater bij te
wonen, verzuime haar niet. Hij zal kennis
maken met een kunst, die hem ontroert
door haar subtiliteit en haar eenvoud
tegelijkertijd.
