No. 17
VRIJDAG 10 JULI 1931
op, dat de das eiken keer 16 ft 32 maten hield, als
hij haar nu en dan met de hand omhoog schoof
in zijn dubbelen boord. Hij gebruikte dus iedere
pauze, om, nu met de linker, dan met de rechter
hand, krampachtig naar zijn strottenhoofd te
schieten, om de das vast te steken.
De uitwerking van dien handgreep was overwel
digend. Het publiek begon het te merken, en
spoedig zoemde het door de zaal als in een bijen
korf „Wat een prachtkerel Wat leeft hij zich de
muziek in Zijn gevoel dreigt hem te verstikken
„Kolossaal Aldoor zoo op en neer met zijn hand,
en toch mist hij nooit de goede toets 1"
Den volgenden dag stond er in de krant 'n groot
artikel, ja een heele studie over hem, door den or
ganist van het stadje, met het opschrift„Beet
hoven redivivus 1", waarin te lezen stond, dat
Beethoven vast en zeker onder het spelen telkens
naar zijn gorgel gegrepen had, want Léhmftn deed
het ook, en Léhnian kon niets doen, dat niet
Beethovenlike was.
Léhmftn grinnikte, toen hij dit las, en besloot,
den menschen den volgenden avond te bewijzen,
dat hij nog beter spelen kon, al greep hij niét naar
zijn das: hij had namelijk al'n zelfstrikker gekocht.
Hoewel hij bij 't begin van het tweede concert
de zoo populaire Pathétique speelde, bleef het pu
bliek merkwaardig stil en riep hem maar éénmaal
terug het applaus verstomde, nog eer hij de solis
tenkamer weer was binnengegaan. Daar donderde
de kuchende Smith hem toe
„Wat blikslager nog aan toe, Léhmftn Ben je
niet wijs? Nu héb je een trick...."
„Een trick?"
„Nou ja, naar je keel grijpen Dat heeft nog
niemand gedaan, dat is overweldigend, dat is
great, dat is grand, echt Léhmftn. En nou maak je
er geen gebruik van! O jijjijonnoozele
Europeaan En ik stond nogal op het punt, je
contract nummer drie aan te bieden, 100 con
certen ft 500 dollar, b^uto 50000 dollar is gelijk
200000 mark
200000 markLéhmftn bedacht zich niet lang.
Reeds in Beethovens kleine, opgewekte f-dur-so-
nate schoten zijn handen in zoo Snelle afwisseling
naar de toetsen en naar zijn keel, dat het soms wel
een wiel van een auto leek.
Het publiek stormde. Spoedig stormden Balti
more, Cincinnati, New Orleans, en eindelijk ook
New York. Alleen Boston deed niet mee. Maar wat
zou dat, met telkens uitverkochte Carnegie-hal-
len Ook Berlijn, en vooral Weenen en natuurlijk
ook Leipzig onderstreepten later, toen de Websters
weer vast op hun pootjes stonden en Léhmftn naar
Duitschland terugkeerde, de uitspraak der Nieuwe
Wereld. Tegenwoordig wordt Enrique di Léhmftn
terecht, beschouwd als de ongeëvenaarde, ja de
eenige Beethovenspeler.
„Een kneepje, een eigenaardigheid, een aan-
wendsel, dat den toehoorders zegtLehmann
speelt en niet (ïodowsky Schudden met de
manen, knipperen met het linkeroog, trekken
met de schouders, iets, dat u alleen doet kortom,
een trick, iets heel persoonlijks, dat u pas echt tot
kunstenaar stempelt Hebt u er geen Jammer
anders kon ik u 100 concerten ft 500 dollars bieden,
als de trick goed was. Maar als u er geen hebt
moeten we 't bij contract 2 laten. Maar nog één
ding, man hoe kunt u in 's hemelsnaam Hein-
rich Lehmann heeten Wacht, even denken
Enrique di Léhmftn 1 Zoo heet u voortaan. Daaruit
kan men opmaken, dat u in Brazilië geboren bent,
en dat er van moederskant een druppeltje Azteken-
bloed door uw aderen vloeit...."
„Maar de Azteken woonden toch in Mexico.
„Daar werden ze vandaan gejaagd. Een Azteken-
prinses werd naar Brazilië gebracht Enrique
di Léhmftn Dus u stemt toe? Lang haar, mottig,
50 concerten ft 500 dollars
„TopEnrique di Léhmftn sloeg, aarzelend
als een jonge bruid, die een verstandshuwelijk
sluit, zijn rechterhand in die van den heer Washing
ton Nelson Smith.
Reeds acht dagen later kreeg Smith een tele
gram van Léhmftn uit Minsk „Pokken behoorlijk
gepakt". Acht dagen daarnaz: „Pokken in gezicht
mooi opgekomen." Na vier weken keerde Léhmftn
met onberispelijke pokputjes naar Ber
lijn terug.
Het eerste concert van Léhmftn in
Camegic-hall stond voor de deur. Het
portret van Léhmftn werd door sand
wichmannen door de straten gedragen,
en bedekte in ontelbare exemplaren de
muren. Zijn gelijkenis met Beethoven
was overbluffend.
Toch nam het publiek een tamelijk
afwachtende houding aan, tot in het
Zondagsnunimer van een groot dagblad
een artikel verscheen„Pokdalig door
auto-suggestie!" Daarin werd Léhmftn's
levensloop compleet beschreven. Heel
uitvoerig werd aangetoond, hoe Léhmftn
jaar voor jaar, door voortdurend dieper
inleving, zucht tot assimilatie en zelf
vernietiging zijn groot voorbeeld steeds
meer ging gelijken. Er ontbrak nog hem
maar één dingDe litteekens in 't ge
zicht En zie, op een schoonen dag,
toen Léhmftn den dag tevoren van
's morgens 6 tot 's avonds half 12 alle 32
de piano-sonaten had afgewerkt, keek
hij in den spiegel halleluja, hij was
pokdalig door auto-suggestie
Dit artikel baarde ontzaglijk veel op
zien. Een professor van de Yale-univer-
siteit hield er een rede van een uur over,
waarbij Léhman op de eerste rij zat
toe te hooren.
Aanstonds begon er een stormloop om
biljetten de groote Carnegiehall was
uitverkocht. Léhmftn overwon op iedere
linie, moest zes toetjes geven en schreef
iets in het album van 52 jonge Amëri-
kaanschen. De pers was prachtig. De
Websters triomfeerden, en de tegen-trust
raakte grondijs.
lntusschen duurde dat eerste succes
slechts zoolang, tot iedereen de auto-
gesuggereerde pokputjes door zijn tooneel-
kijker gezien had en Smith, die den
kunstenaar geen seconde uit het oog
verloor, keek hem na menig welgeslaagd
concert aan 't souper weemoedig aan,
waarbij hij mompelde„Ja, als u een
trick had.
Het was in een stadje in Zuid-Carolina.
De zaal was dicht bezet door een uitge
lezen publiek. Juist wou Léhmftn met
de Apassionata beginnen, toen hij merkte,
dat het elastiekje, waarmee hij volgens
een ongelukkige oude mode zijn das aan
zijn boordeknoopje placht op te hangen,
kapot was. Wat een blamage, als de
bandelooze das midden onder de finale
op de toetsen vloog! Nu merkte Léhmftn
Steentnrkken in het hoog
gebergte nnn b'nginhn.
