Tv..?:
Een kijkje in (ie hal van de electrische cen
trale der Möhnetahperredeze turbines kunnen
een productie bereiken oan fMOO kilowatt.
No. 22 VRIJDAG 30 OCTOBER 1931 525
gepast worden bij alle valhoogten grooter dan
3 meter. Men gebruikt deze machines dan ook
o.a. bij de Niagara-Watervallen, waaraan in
het geheel 600.000 P.K. worden onttrokken,
bij de laatste groote waterwerken in Amerika,
en ook bij de Möhneetalsperre in Westfalen,
momenteel Duitschlands grootste water
bouwwerk. Deze machines, welke zulk een
geweldige energie krijgen te verwerken heb
ben natuurlijk reusachtige afmetingen. Zoo'n
Niagara-turbine heeft bijvoorbeeld een door
snede van 4.74 m. en weegt niet minder dan
54000 K.G.
Een der grootste en modernste
hydro-electrische installaties is
wel het Shannon-waterwerk in
Ierland, dat den geheelen lerschen
Vrijstaat van electrische energie
voorziet.
Wel duidelijk blijkt hieruit van
welk een onberekenbaar nut
het water, de witte steenkool, is
In de buurt oan de stad Soest in Westfalen beoindt zich
de Möhnetalsperre, waarvan sprake is in til artikel. Rechts
de -K) meter hooge slum-muur, welks lengte 650 meter
bedraagt. IJnks beneden het gebouw waar de kracht pan
het water in electrische energie wordt omgezet
voor de landen, die met sterk stroomend water
zijn gezegend. Ingeperkt en ingedamd kan het
van vernielende worden omgezet in opbouwende
kracht. En de millioenenbedragen, aan het oprich
ten der reusachtige installaties besteed, heeft men
vaak binnen enkele jaren aan voortgebrachte
electrische energie weer terug.
J. S.
Witte Steenkool. Een der enorme hooge watervallen
in de binnenlanden oan Braziliëin staat om 'n ge
weldige hoeveelheid electrische energie ooort te brengen
Hun kenmerk is dat het water onder den druk
van zijn verval zich in een vrijen straal door het
turbinerad beweegt. We treffen deze voornamelijk
aan bij de hoogdrukwaterwerken in de gebergten
van Zwitserland, Tyrol, Amerika, Japan enz.
Het Pelton-looprad bestaat uit een stalen metaal
schijf van een doorsnede van 31/2 meter, waarop
een dertiental lepelvormige Dopel-schoepen uit
nikkeistaai zijn bevestigd. Deze schoepen verdeelen
den waterstraal door middel van een scherpe mid-
denribbe, en doen de beide waterhelften nagenoeg
van richting omkeeren. Dit soort turbines bezit
een buitengewoon groot nuttig effect en kan toe-
llet ontwerp Door den Hoooer-dam, met den
bouw waarvan men reeds eenigen tijd bezig
is. De eerste electrische stroom zal echter
eerst in 1W> kunnen worden oj>gemekl
