4,
h
No. 4
Toch is er ook romantiek.
Althans in dien zin, dat het
circusberoep in sommige op
zichten identiek is met on
verklaarbaarheid, met ge
heimzinnigheid. Men kan nu
wel beweren dat de artisten-
prestaties het resultaat zijn van jarenlange, nooit
onderbroken training, geheel verklaarbaar zijn
die prestaties daardoor toch niet. Er is tenslotte
altijd een bestanddeel, waar het nuchtere verstand
geen verklaring voor kan geven. Vreemde ver
mogens, voor onbestaanbaar gehouden, blijken
door de tijden heen, dwars door het gewone leven,
bewaard te zijn gebleven. Ze be-
men dit feit, waarvoor
de Amerikaansche politie
hem een certificaat uit
reikte? Houdini zelf heeft
het nooit verteld; zijn geheim is met hem in het
graf gegaan. Geen artist is nog verschenen die dit
onverklaarbaar feit heeft herhaald.
Hoe is het wonderlijk circuswezen ontstaan
Waar en wanneer vond het zijn oorsprong We
weten het niet met zekerheid. We weten dat in de
middeleeuwen reizende kunstenmakers de be
zoekers van jaarmarkten en kermissen vermaakten
met goochelen en koorddansen. Daar ligt misschien
de oorsprong. Feit is in elk geval dat tegen het
einde der achttiende, en meer nog in het begin
der negentiende eeuw, enkele families
opduiken, die in min of meer groote
troepen Europa afreizen. Daaronder
zijn meest namen, die ook nu nog be
kend zijn. In Duitschland Krone,
Renz, Schumann, Althoff
Duitschland levert het leeuwen
aandeel in Oost-Europa
Sidoli, in Holland de Carré's,
in Rusland de Fourniaires, (van
wie onze bekende acteur Four-
niaire afstamt), in Italië de Chia-
rini's. De Chiarini's zijn waar-
Uit het goed geordende burgerlijke leven is de
romantiek vrijwel verdwenen. Dat schijnt
vanzelf en ongewild te zijn gebeurd. Opzette
lijk zeker nietof zijn er niet maar weinig rnenschen,
die toch wonderwel en tevreden hun regelmatig
leven in de geregelde maatschappij leiden, die geen
verlangen hebben naar het ro
mantische Misschien is het
wel daardoor voor een groot
deel te verklaren dat zelfs in
onzen tijd nog zoo'n groote be
langstelling bestaat voor het
circus. Verklaarbaar is het
zeker. Ze staan zoover van het
burgerlijk milieu, de circus-
menschen; hun leven is in zijn
verschijningen en uitingen zoo
afwijkend van het hen omrin
gende, het wonder der manége,
die des avonds te voorschijn is
getooverd uit den uiterlijk orde-
loozen troep welke 's morgens
aankwam, is zoo fantastisch,
dat het alles zeker prikkelend
werkt op den zin voor 't fan
tastische, dat de gapende toe
schouwer in tastbaren vorm
voor zich ziet. Maar is die ro
mantiek echt of zoo valsch
als de lichtende en klatergouden
gevel waarachter de vaal-grijze
tent is opgeslagen
Och, daar is veel grauwe, en
zelfs eentonige werkelijkheid
besloten binnen het circusleven.
Het circuswerk is een vak, zoo
efficiënt mogelijk uitgeoefend:
de directies drijven een zaak
als u of een anderze moeten
de beste krachten zoo voordee-
lig mogelijk engageeren, hun
circus zoo snel mogelijk weten
te verplaatsen, de voordeeligste
reisroute weten te kiezen; ze
moeten uitstekende organisa
toren wat een woord van
moderne werkelijkheid!zijn,
ze behooren absoluut zakenlui te
zijn, die geld kunnen verdienen.
Poederkwast en wenkbrauwen-
stift kunnen nergens slechter ge
mist worden dan in de klater
gouden omgeving van het circus
staan alleen nog
het circus
leven, ze mani
festeeren zich in
sommige circus-
artisten.
In dit verband moet ik b.v. denken aan den voor
eenige jaren gestorven Heinrich Weiss, beter be
kend als Houdini. Of weet u wellicht een verkla
ring voor het staaltje van zijn kunst, dat hij in
1906 in Washington ten beste gaf. Hij werd opge
sloten in een gevangeniscel, die alleen van buiten
af door een slot geopend kon worden, er werden
anders uitsluitend moordenaars in opgesloten,
die op hun terechtstelling wacht
ten. Het duurde in dit geval geen
vijf minuten vóórdat Houdini kalm
de cel kwam uitwandelen.
Houdini was illusionist,en
hij kende dus 'n
massa trucs.
Maar hoe
verklaart
Een ongewone, lange stoet van
olifanten en zware auto's
dat kan alleen van een
circus zijn, dat naar
de nieuwe stand
plaats trekt.
