VREEMDE
WERELD
m
586
VRIJDAG 7 OCTOBER 1932
No. 19
Wilde dieren vangen geschiedt tegenwoordig
op een zeer eenvoudige manier, die den armen die
ren zoo weinig mogelijk onrust en pijn bezorgt.
Op den tijger of den aap of welk beest dan ook
wordt een gaskogcl afgeschoten, waardoor hij
pijnloos in slaap raakt. Als hij wakker wordt,
ontdekt hij, dat hij een woning heeft betrokken,
zonder te weten hoe. De kogels worden afgeschoten
uit een groot pistool, dat veel op een gewone revol
ver lijkt, en kunnen een dier op een afstand van
ongeveer 70 M. treffen.
Ruzie bij 't kaarten ontstaat, volgens licht-inge-
nieurs, zelden door karakterfouten, maar meestal
door slecht licht. Te zwak licht dwingt de spelers,
de oogen te zeer in te spannen, waardoor zij prikke-
lig en zelfs heftig worden, als de tegenpartij een
aas aftroeft.
List der Toearegs. De zuidelijke Toearegs Of Ouelli-
miden beheerschten met ijzeren vuist het dal van
den Niger, vóór de Franschen daar kwamen. In
hun eerste gevechten met de indringers bereikten
zij vaak winst door een ongewone list.
Toen de Fransche infanterie het vuur opende
op de razzours, vielen die in grooten getale op den
grond, blijkbaar dood of den dood nabij.
De Fransche soldaten, die een slagveld voor zich
zagen,, waarop de vijanden levenloos neerlagen of
in wanorde vluchtten, begonnen de vervolging
maar toen zij tusschen de schijnbaar gesneuvelden
kwamen, sprongen die op en mengden zich tus
schen hen, met alle geweld hun doodelijke zwaarden
gebruikend. Er was er gemiddeld maar één van de
tien gevallen door de Fransche kogels de anderen
hadden zich maar zoo gehouden.
Later lieten de Franschen zich door die list niet
meer misleiden en werden de Ouellimiden ten
onder gebracht.
Landbouw in een meer. In het deel van Joego
slavië, dat Herzegowina heet, bij de Adriatische
Zee, nemen de Dinarische Alpen zooveel plaats in,
dat er bijna geen grond overschiet voor den land
bouw. Er ligt ergens in dat bergland een smal meer,
van 36 K.M. lengte, 's Winters is er het water diep,
maar in den zomer droogt het meer op en komt de
bodem bloot. Deze vruchtbare, vlakke bodem
vormt een idealen akker. Maar de boeren moeten
zich soms geducht reppen, om den oogst binnen
te krijgen, vóór de regens den akker weer tot meer
maken en soms lukt dit maar op 't randje.
Een krab als pan. De familie der langstaart-krabben
die in Oost-lndië voorkomen, wordt door de
inlanders tot menig nuttig doel uitgebuit. Er is
b.v. een exemplaar, waarvan het heele lichaam
en de pooten door een stevige schaal bedekt zijn,
zoodat het dier schijnt voort te schuiven over het
zand, zonder dat men ziet, hoe het zich beweegt.
Aan het einde van de schaal steekt er een dikke
pen of staart
uit, die even
lang is als het
lichaam zelf. Als
het krabbenli-
chaam uit de
schaal verwij
derd is, vormt
die pen een
pracht van een
steel, en lijkt
het geheel zoo
zeer op een saus
pan, dat het
dier daarnaar
vernoemd is. De
schaal van de sauspan-krab wordt echter niet
als kookvat gebruikt, maar wel vaak om water
te scheppen. De lange pennen afzonderlijk wor
den door de inboorlingen der Molukken nogal
eens als pijl of lanspunt gebruikt. Als men weet,
dat sommige van die krabben dus ook
genoemde pennen dertig centimeter lang
zijn, zal men over die wapens niet te gering
denken.
Pijl en boog, hét wapen der middeleeuwen, werd
in 1807 nog in den oorlog gebruikt Napoleon
had een corps van 1500 Poolsche boogschutters,
die in maliënkolder vochten.
De Chineezen hebben nog in 1860 kruisbogen ge
bruikt in den strijd bij Taku. Als het regent,
deugen de bogen niet met natte pezen is er niet
te schieten. Maar in ridderlijker tijden dan de onze
werden de vijandelijkheden gestaakt, tot het weer
mooi weer was. Misschien is dit de oorsprong van
de vreemde Chineesche gewoonte, die nog tot voor
kort bestaan heeft, om onmiddellijk het vuren te
staken, als er een druppel regen valt, en de para
plu's op te steken, die alle Chineesche soldaten
plachten mee te sjouwen.
Schranderheid van chimpansee's. Volgens proeven,
genomen door prof. Kellogg van de hoogeschool
van Indiana, leert een chimpansee sneller dan een
menschenkind. (Waartegenover men niet vergeten
moet, dat een mensch in zijn langzaamheid heel
wat meer en heel wat anders bereikt Een chim
pansee en een kind leefden onder dezelfde omstan
digheden. Zij aten samen, speelden samen, en
droegen gelijke kleeren. Het dier gedroeg zich dan
ook ongeveer juist zoo als het kind.
Wegens zijn korteren levensduur groeide echter de
chimpansee sneller dan het kind, en maakte ook
sneller vorderingen in handigheid, geheugen enz.
Dr.Kellogg bond strikken om hun polsen en enkels;
de chimpansee had ze het eerst los. Er waren twee
deuren, die ze beiden even goed zien konden. Hij
verwijderde zich door de ééne deur, en contro
leerde, wie zich het langst kon herinneren, door
welke deur hij gegaan was. De chimpansee herin
nerde het zich dertig minuten, het kind maar vijf.
De chimpansee leerde veel vlugger schoffelen en
harken dan het kind. Maar praten kon de ge
leerde den chimpansee niet leeren, al deed hij nog
zoo zijn best
Het oor van Dionysius is een onderaardsch hol te
Syracuse, op het eiland Sicilië. Het is in den grond
uitgehold op bevel van den tyran Dionysius, om
ais gevangenis gebruikt te worden. Er zijn in het
hol hier en daar nissen, en in één daarvan placht,
volgens de overlevering, de tyran zich te verber
gen daar kon hij, zittende op een rotsblok, door
middel der echo's alles afluisteren, wat de gevange
nen met elkaar spraken. Het hol heeft den vorm
van de letter S, het is ruim 60 M. lang, 10 M. breed
en 23 M. hoog. Wat aan het ééne einde van de S
gefluisterd wordt, kan aan het andere einde duide
lijk verstaan worden, als men het oor tegen den
wand legt. Het verscheuren van een papiertje
klinkt er als een salvo schoten, een schreeuw
brengt een orkaan van echo's voort. Heel eigen
aardig is het effect, als er iemand zingt. Wie die
bergplaats van Dionysius wenscht te bezoeken,
moet er met touwen naar opgetrokken worden.
Onbewust gewond. Een inwoner van New York
kreeg in Juli een hamerende hoofdpijn, zoo hevig
en zoo eigenaardig, dat hij naar een dokter ging.
Die onderzocht hem en ontdekte, dat de man een
kogel in zijn nek had. Toen herinnerde zich de
jonge man, dat hij eenige dagen tevoren, bij de
viering van den vierden Juli, den Amerikaanschen
nationalen feestdag, iets in zijn nek had voelen
raken, maar hij had er niet verder acht op gesla
gen, en was het heele geval ai vergeten.
Meteoren zijn niet heet al schieten zij als vlam
men door het luchtruim. Menigmaal heeft men
meteoorsteenen opgeraapt, die met ijs overdekt
waren.
Als een meteoor binnen den luchtmantel der aarde
komt, bezit hij de temperatuur van de grootc
buitenruimte, die meer dan 400 graden beneden nul
ligt Fahrenheit een temperatuur, die wij ons
nauwelijks kunnen voorstellen. De wrijving der
lucht brengt de oppervlakte snel tot gloeihitte,
waardoor de kleinere meteoren verteerd worden,
vóór zij de aarde bereiken. De grootere, die op
het aardoppervlak terecht komen, maken de reis
door de lucht zoo snel, dat de groote hitte buiten-
op geen tijd heeft om diep door te dringen, zoodat
de meteoor meer naar binnen ijskoud blijft.
Zoo geschiedt het, dat de gevallen meteoor binnen
weinige minuten lauw of ijskoud wordt.
Hoe oud is het voetballen Voorzoover is na te
gaan, werd er voor 't eerst gevoetbald tweeduizend
jaar geleden door de Grieken. Natuurlijk heette
het spel toen geen voetbal het droeg den naam
,jharpaston". Er was geen bepaald aantal spelers
de mannen verdeelden zich enkel in twee gelijke
groepen. Het spel had ongeveer hetzelfde verloop
als tegenwoordig. De bal werd midden op het veld
opgegooid, en dan volgde er een vrije strijd, die
tot doel had, het leer in het vijandelijke doel te
brengen.
De Romeinen hebben later het spel van de Grieken
geleerd en het in den loop hunner veroveringen
naar noordelijker streken overgebracht.
Het geliefde spel had ook tegenstanders er zijn
koningen geweest, die het verboden desniettegen
staande echter nam het steeds toe in populariteit.
Verkeersfout van krokodillen. Een ellende voor het
verkeer vormen de voetgangers, die weigeren op de
trottoirs te blijven. De treintjes in tropisch Panama
hebben last van een ander soort dwarsdrijvers
krokodillen.
Om onbekende redenen hebben die beesten pleizier
in nachtelijke wandelingen op de spoorbanen,
tusschen de rails. Soms bevinden krokodil en gas-
locomotief zich op hetzelfde moment op dezelfde
plek met noodlottige gevolgen voor beide. Het
dier heeft geen tijd om opzij te schuiven, de machi
nist kan niet zoo gauw stoppen het treintje
gaat maar al te vaak de
sloot in en de krokodil
legt het leven af. Vaak
vloeien uit die botsingen
persoonlijke ongevallen
