M"
DE ONTZETTENDE
ERVARINGEN VAN 'N ONSCHULDIG VERBANNENE
Ondanks het strenge foto-verbod is er toch
een kiek gemaakt van het aan boord gaan
der bannelingen, waaronder Alfons Paoli
Schwartz (X) zich bevond.
De cipiers weten precies,
waar nog wat te halen is. Voor
zoo'n burgerpakje geeft de uit
drager in La Rochelle best
vijftien frank als je den ge
vangene vijf frank in z'n han
den stopt, is ie tevreden. Hij
moest eens niét tevreden zijn
stel je voorTien frank
zuivere winst per pakje.
Mooi zaakje voor de be
ambten op St. Martin de Ré.
Konden ze maar alle dagen
zoo'n troepje schorremorrie
onder handen nemen 1
Urenlang wordt er ge
sjacherd, en tal van voorwer
pen gaan voor 'n kleinigheid
over in de handen der cipiers.
Eerst later, in Guyana, zullen
de kaalgeplukte stakkers be
grijpen, hoe ze beetgenomen
zijn, want ze hadden, enkele
voorwerpen uitge
zonderd, al het
hunne mee mogen brengen. Nu krijgen de bannelingen hun kleeren.
Ten eerste 'n wollen matrozenpak. Dat is wel nieuw, maar van zoo
slechte stof, dat de draden garen het met moeite in elkaar houden.
Maar dat doet er niet toe als 't maar blijft zitten, tot de
menschen aan boord zijn. De fabrikanten en de leveranciers ver
dienen er dik aan al moeten ze den gevangenisbeambten heel
wat geld toestoppen.
De dril-pakken zijn iets beter. Iedere gevangene krijgt er één,
met twee grove hemden en een hoed van lappen. Alleen de
„verwijderden", de echte misdadigers, moeten de puntmuts der
gevangenen dragen.
Ieder krijgt een groven zak, om er zijn kleeren in te bewa
ren. Het beste stuk van de uitrusting is een zwarte halsdoek, dien
de meesten aanstonds als zakdoek gebruiken, en een paar schoe
nen uit oude legervoorraden. Daarmee zal later een levendige
handel gedreven worden.
Tenslotte kotnen daar nog een keteltje en een drinkbeker bij.
De cantine heeft het dezen laatsten dag druk. Voor de franken,
die de kleeren opgebracht hebben, wordt aanstonds tabak en choco
lade gekocht. De veroordeelden weten, dat zij maar weinig chocolade
en in 't geheel geen tabak mee mogen nemen - maar toch wordt
zooveel mogelijk tabak, sigarettenpapier en lucifers aangeschaft.
Inscheping van een aantal verbannenen in een kleine boot. die hen zal overbren
gen vanuit de haven van St. Martin de Ré naar het op de reede liggend
.doodenschip"waarvan hierbij een aangrijpende beschrijving gegeven wordt.
Stuk voor stuk passeeren de bannelingen, thans in uniform
gestoken, de controle bij het inschepen op de overzetboot.
goeie lieve beambte 's nachts met zijn vuisten op hun gezicht heeft gehamerd!
„Kijk eens, jongen je hebt daar linnengoed burgerhemden 'n
stuk of zes wel Ik gun je die mooie spullen natuurlijk van harte, maar ik moet
je er toch even op wijzen, dat de beambten daarginds, op de eilanden en zelfs
in Cayenne, lang niet zoo toeschietelijk zijn als hier. Die menschen zitten daar
al jaren dat slaat ze wel eens op de zenuwen en dan heb je best kans, dat
ze je die hemden eenvoudig afnemen want je hebt als veroordeelde alleen
maar recht op de twee hemden, die je straks van de regeering krijgt. En wat
héb je dan aan die mooie bullen Ze lachen je nog maar uit, als ze met jouw
hemd aan langs je heen loopen. Maar ik ben de kwaadste niet ik zal ze van
je koopen. Ik geef jenou enfin, omdat jij 't bent 'n frank per stuk. Goed?
Natuurlijk slaat de banneling toe. Hij kan slecht anders. Hij moet de
bewakers te vriend houden, want er komt nog een heele nacht, hier in de
ransel-inrichting I
KORTE INHOUD VAN HET VOORAFGAANDE: Tijdens de bezetting van
het Duitsche stadje Kehl door de Fransche troepen wordt de daar woonachtige
leeraar Alfons Paoli Schwartz gearresteerd. Hij wordt er van beschuldigd. Fransch-
man zijnde (hij is op Corsica geboren), in 't Duitsche leger gediend te hebben.
Schwartz, wiens ouders Duitschers waren, en die altijd in Duitschland leefde, was
onbekend met de bepaling, dat ieder die op Fransch grondgebied wordt geboren
als Franschman wordt beschouwd. Na twee jaar in voorarrest te hebben gezeten,
wordt hij veroordeeld tot verbanning naar Guyana. Tijdens het transport maakt
hij kennis met Germaine Leroux, die van spionnage beschuldigd is. Schwartz
wordt overgebracht naar St. Martin de Ré.
vw HET H JTorgen gaan ze 1 Dat weten de veroor-
deelden op St. Martin de Ré. Zij genie-
DOODENSCHIP. JL V X ten nu eeni8e vrijheid van beweging
tusschen de wallen en muren. Zij
moeten trouwens ook gekleed worden. Niemand
mag zijn burgerkleeren meenemen naar Guyana.
Er zijn nog veel meer dingen, die daarginds verboden zijn, een bezitter
zelfs zware straf op den hals kunnen halen. Dat beweren tenminste de cipiers,
die nu rondtrekken door de kazematten, en de gemoedelijkheid, de naasten
liefde zóóver drijven, dat zij de zeshonderd mannen goed geld bieden voor
slechte, leelijke burgerkleeren en anderen rommel.
Wat een beste, brave kerels toch, die heeren cipiers En dan zijn er waar
achtig onder die zeshonderd nog 'n paar idioten, die durven beweren, dat zoo'n
