tê ''U, Hu
SLAG*
OP DE
1 T*
'T m mtÊT IÉT
/n <ie bosschen nabij Soissons
een wegwijzer naar de loopgraven.
itfSSbk vSkJbo'fet V
Een wandeling over granaattrechters naar Hoogte 108",
een heuvel in Noord-Frankrijk, op de stafkaarten aldus
aangeduid, om welks bezit hevig gevochten is.
Den llen November 1918 vijftien jaar gele
den teekenden de Duitsche Rijksdagaf
gevaardigde Erzberger en de Fransche opper
bevelhebber Foch in een spoorwegwagon, eenige
kilometers achter het front op dood spoor gereden,
den wapenstilstand, die een einde maakte aan den
rampzaligen volkerenstrijd, welke onder den naam
van ,,De Europeesche Oorlog" in de geschiedenis be
kend zal blijven. Nog bijna een jaar zou het duren
alvorens te Versailles de definitieve vrede werd
gesloten. Nog langer, tot op den dag van heden,
zouden de gevolgen van deze titanische worste
ling zich doen gevoelen; revoluties en economische
moeilijkheden hebben in de verschillende landen
Een stukgeschoten boom met rasterwerk om
geven in het openlucht-oor log smuseum"
Verboden toegang voor toeris
ten. Een schuilplaats, waarin
nog lijken liggen, die nog steeds
niet geborgen kunnen worden
met't oog op ontploffingsgevaar.
Een mijnen werper in het bosch van
Belleau nog altijd „in stelling".
De schaduw van het naamlooze soldatengraf
groote beroeringen veroorzaakt en, zonder resul
taat, trachtte de Volkerenbond de bestaande
kloven te overbruggen.
Ook de „zichtbare wonden" van den oorlog zijn
nog niet geheeld. Van de slagvelden in Frankrijk,
België, Oost-Pruisen en op den Balkan en aan het
Isonzofront zijn er nog vele intact, dat wil zeggen,
heeie landstreken zijn, door de verwoestingen al
daar tijdens den oorlog aangericht, onbruikbaar
geworden voor iets anders dan herinnering. In
sommige gevallen liet men de plaatsen waar ver
bitterd was gevochten opzettelijk in den toestand,
waarin zij bij het sluiten van den wapenstilstand
verkeerden, ter.... waarschuwing. Dat die waar
schuwing dikwijls meer bedoeld was als opwekking
om paraat te zijn voor een nieuwen oorlog, dan als
afschrikwekkend voorbeeld, kan helaas niet worden
geloochend.
Erger is het, dat uit de oorlogsherinneringen
vaak een „zaakje" werd gemaakt. Men speculeerde
op den lust tot griezelen van het publiek en op de
nieuwsgierigheid van hen, die den oorlog slechts
van „hooren zeggen" kenden. Heele slagvelden liet
