DE ITALIAANSCHE
VIOOLFABRICATIE
1226
VRIJDAG 16 FEBRUARI 1934
No 38
De vioolbouwer Carlo Bislach
een der laatste vertegenwoordi
gers van de school van Cremona
De school van Cremona is voortgezet door de
zonen van Stradivari, die onder hun leerlingen
Storioni telden deze op zijn beurt was de meester
van Q. B. Ceruti, die 't hoofd werd van een talrijke
familie, welke van vader op zoon de traditie van
de Stradivarische school volgde. De laatste
Ceruti (Enrico) heeft als leerlingen gehad de
broeders Antoniazzi en Leandro Bisiach (geboren
1864). De vier zonen van dezen laatsten Andrea,
Carlo, Oiacomo en Leandro, waarvan één (Carlo)
op de litho is gereproduceerd, handhaafden met
veel succes de vaderlijke traditie, zich strikt hou
dend aan 't onderricht, dat hun in rechte linie is
toegekomen van Antonio Stradivari.
De artistieke vioolfabricatie bloeit heden op
verschillende plaatsen van Italië met een min of
meer origineel karakter. In Milaan hebben Ornati
en Garimberti een goeden naam, in Parma Sgara-
botto, in Florence Egisto Ferroni, te Faenza Bar-
bieri en te Castel Bolognese Nicola Utili, die met
bewonderenswaardigen moed den uiterlijken vorm
der viool wijzigde, door de hoekige kanten af te
ronden hij bereikte daarmede goede resultaten
wat betreft de sonoriteit van het instrument.
BENVENUTO DISERTORI.
Niet iedereen, die luistert naar de vibreerende
stem van 'n viool, door meesterhand bespeeld,
en die haar eleganten vorm bewondert, denkt
aan de som van ervaring, intelligentie en kunstzin
die in den loop der eeuwen is besteed door een
lange reeks van beroemde en onbekende fabrikan
ten, om te komen tot den definftieven vorm der
viool, zooals ze heden is.
Zeven eeuwen van werken en zoeken zijn noodig
geweest om door dit allereenvoudigst systeem van
vier darmkoorden, gespannen op een gepolijst
ebbenhouten tastblad, steunend op een dunne
laag van een speciale houtsoort, te komen tot 't
wondere resultaat, dat de zieliooze materie kan
zingen met een volle, warme stem.
Een beroemd Engelsch schrijver zeide eens dat
't vervolmaken der viool niet minder intelligentie
heeft gevraagd dan de
vervolmaking der locomo
tief. In de middeleeuwen
hadden de strijkinstru
menten een vorm als de
guitaar. Hun geluid was
zoemend in de lagere
registers, dun en schraal
in de hooge, maar reeds
tegen 't einde der 16e
eeuw had de viool den
uiterlijken vorm van nu.
Violen van den huidigen
vorm vindt men op
schilderijen van da Cara-
vaggio o.a. „De Rust in
Egypte" en „De Luiten
speelster".
De vorm van de viool
en de wijze om haar te
stemmen, stammen af van
de vroegere lira da braccio
ad arco (strijk-armlyre),
die vooral diende als
zangbegeleiding. t Is
eigenaardig op te merken,
hoe Silvestro Ganassi del
Fontego, musicus van de
Serenissima Signoria van
Venetië, in zijn geschrift
„Regola Rubertina" van
't jaar 1542 (hetgeen de
eerste methode voor de
studie der strijk-instru-
menten is) meedeelt, dat
de lira da braccio diende
als accompagnement met
harmonieën in de hooge
registers, voor de men-
schelijke stem, die zingt
in de lage registers, het
geen juist 't tegenover
gestelde is der moderne
wijze, waar de stem bij
voorkeur zich in hoogere
tonen beweegt dan de
begeleiding.
Een mooi exemplaar
van een lira da braccio,
gemaakt door Giovanni
d' Andrea, Verona 1511,
bestaat nog in de ver
zameling van oude
muziek-instrumenten te
Weenen.
De bekendste luiten-
of vioolmakers zijn Cas-
paro da Salo, Maggini da
Brescia, die de voorloo-
pers zijn van de beroemde
Cremoneesche school. De
bekende familie van de Amati's, aanvangend
ongeveer de tweede helft van de 15e eeuw, heeft
violen gemaakt, die zelfs nu nog zeer gezocht zijn
om hun mooien zachten klank. Maar 't toppunt
van de volmaaktheid is bereikt door Antonio
Stradivari (1644—1737), leerling van Nicola Amati,
die, profiteerend van 't onderricht en de ervaring
van zijn meester, diens methode zóó wijzigde, dat
hij een uiterste klankdraagkracht bereikte, zoodat
zijn instrumenten zeer gewaardeerd en gezocht
zijn, ook heden, omdat ze uiterst geschikt zijn voor
de solistenconcerten in de groote zalen, waar de
viool den machtigen klank van een modern orkest
moet overklinken. Stradivari heeft de vioolfabri
catie van de geheele wereld beïnvloed zijn instru
ment geldt nog tegenwoordig als 't onovertrefbaar
model.
