I
dp
Nö. 42
VRIJDAG 16 MAART 1934
13 73
8 am i
„Nou 1 Dat scheelde niet veel I Ga ik naar beneden, dan hebben mijn
kinderen geen Kerstmis wat? Daar in dien bak, een mensch sterft als een
hond."
„Ja je denkt wel om je eigen hachje, je eigen kinderen zei Patsy.
„Maar je denkt niet aan Joe en zijn kinderen zoo zijn beesten. Ik ben beu van
je mailen praathou je mond, als je geen christenmensch kunt zijn."
Toen hoorden zij een stem die van Joe Gulgash. Hij kwam over den
rand van den wagon klimmen hij scheen boos te zijn.
„Wat is er aan 't handje is die wagen nu nog niet leeg Wat hebben
jullie uitgevoerd Hm ik ruik whisky. Heb je een flesch bij je, Anton
„Zwijn! Zwijn!" mompelde Anton. „Verd.... Wat gaat 't je aan?"
„Dat zal ik je laten zien 1" Vóór Anton hem tegen kon houden, had Joe
de flesch uit Anton's zak getrokken en stukgeslagen tegen den rand van den
wagen. „Dacht je, dat ik je hier had gestuurd om te luieren en me uit te
schelden
„Wel.1" Vloekend schudde Anton zijn vuist onder Joe's neus plotse
ling vergat hij alle voorzichtigheid. „Je hebt mijn meisje gestolen, jij vuile
Joe's rechterarm schoot uitde vuist kwam op Anton's kaak terecht,
niet heel hard, bleek het, maar Anton viel toch kreunend neer in het stoomende
erts.
Langzaam, heel langzaam stond hij op. Toen zei Joe
„Nu weet je, wie hier de baas is ga aan je werk als een kerel, of ga naar
huis net wat jè wilt. Zul je werken
„Ik werk," zei Anton met een benauwde stem.
„Goed."
„Patsy," ging Joe voort, „geef aan dien kant nog wat stoom. Daar is 't
zoowat gaar om naar beneden te schieten. Ik zal 't een zetje geven, en dan.
Hier, Anton, neem je koevoetik zal den stoom wei nemen we moeten
opschieten."
Patsy nam gehoorzaam een pijp en wrong die neer in het harde erts aan
het andere einde van den wagen. Hij stond met zijn rug naar de anderen toe.
Joe zei
„Ziezoo 1 't Is.
De zin eindigde met een zuchtend geluid. Patsy hoorde gekreun. Zijn
aandacht was nog bij zijn werk, maar hij keerde zich zoo snel mogelijk om.
Hij zag Anton staan met opgeheven koevoet. Het ijzer kwam neer op het
hoofd van Joe. Joe viel voorover, en zijn handen grepen den rand van den
wagen. Maar zijn voeten zaten in het bewegende erts, en dat zoog.
Patsy kon door de duisternis nauwelijks zien, wat er gebeurde, tot hij
Joe's handen wijd open zag gaan, als van een man, die verdrinkt. Toen ging
hij naar beneden, met de voeten vooruit, door den open trechter van den
wagen, naar beneden in de diepe duisternis van den bak.
Anton maakte nog een beweging met zijn koevoet, en Joe was weg. Het
erts, dadelijk los, donderde achter hem aan naar beneden.
Met één sprong was Patsy den wagen door. Hij greep Anton's schouders
in zijn kolossale handen. Anton liet zich schudden alsof hij lam was.
„Wat heb je jóe gedaan riep Patsy.
„Hij sloeg me 1" riep Anton smeekend. Maar al zijn woede was weghij
boog het hoofd en mompelde gebroken „O, God, spaar me Ik heb 'n mensch
vermoord, omdat ik hem haatte. Hij ligt beneden, en het erts ligt over hem
heen, en hij is dood, en
„Idioot 1" zei Patsy ongeduldig, hem van zich af duwend. „Roep de andere
nonnen. Zeg, dat Joe Gulgash in den bak ligt. GauwPak aan die pijp
draai de kraan dicht. Vasthouden...."
„Wat wou je doen vroeg Anton met een doffe stem. „Probeer maar niet
hem te krijgen. Ik heb hem vermoord; hij is dood; ze hangen me op....
Misschien beter dat ik er ook inga en sterf. We zijn vrienden geweest, vroeger
in Svent-Ivan laat mij ook sterven dan kom ik met hem voor den goeden
God; dan kan ik uitleggen, dat ik gek was..
„Hou je nu je bek?" vroeg Patsy. „Hou vast de stoompijp. Ik zal hem
zelf wel afzetten. Daar heb je Luby en Ignatz. Vasthouden alle drie
„Nee, nee 1" Anton probeerde den reus terug te houden. „Jij gaat ook
dood. Ik heb al te veel te verantwoorden.
„Stil 1" donderde Patsy. „Moet de heele wereld 't weten Hier jullie,
Ignatz en Luby Joe Gulgash is in den bak gevallen. Ik ga hem achterna.
Houden jullie de siang vast 1"
De pijp van de slang vastklemmend liet hij zich door de deuren van den
wagon glijden, laveerend met zijn breede schouders. Hij voelde de stalen
spoorwegrail en greep die met één hand vast, om zijn zware lichaam makke
lijker te laten zakken.
Hij hield de pijp van de stoomslang tegen zich aan, en zwaaide neer in
de roetzwarte diepte van den ertsput. Hij hing aan beide handen, vóór- en
achteruit zwaaiend, en hij raakte de wanden van den bak aan, maar niet het
erts. Hij schreeuwde naar boven
„Vieren I"
Hij zag een zwak licht boven zich, door den mond van den bak en door de
open trechterdeuren van den wagon. „Laat me nog een eindje zakken 1 De
stoomslang nog een eindje vieren 1"
„Je hebt alles al 1" riep Ignatz. „Vind je hem al
Patsy's voet had een uitsteeksel in den houten wand van den bak aange
raakt. Er moest er aan den anderen kant ook een zijn. Hij'tastte met zijn ande
ren voet. Hij vond de plek.
Hij had nu iets om op te staan, wijdbeens over den bak. Hij liet de slang
los, en boog zich in het middel naar voren, met moeite zijn evenwicht bewarend.
Boven was er gemompel van angstige stemmen, die alle Poolsch spraken
of de zustertaal, Kroatisch. Een lantaren wierp een flauw schijnsel, dat echter
niet tot in den put kon doordringen.
Uit het erts steeg een duffe, vettige reuk van stoom op. Hij was in duister
nis, in stilte.
Maar toen hij luisterde, meende hij een gedempt gekreun te hooren.
Hij boog zich verder, stond nu dubbel als een knipmes en voelde met
rondtastende handen naar beneden. Maar hij raakte niets. Het gekreun werd
herhaald, vlak onder hem. Hij liet zich heen en weer zwaaien aan zijn slang.
Aan één kant raakte hij het erts. Hij liet los. Hij stond op erts, dat afkrui-
melde onder zijn voeten, maar daar trok hij zich niets van aan. Hij voelde om
zich heen en tastte de zachte, natte klompen af met zijn handen.
Plotseling raakte zijn hand iets, dat vochtig en kleverig was. Hij begreep
niet aanstonds, wat het was toen werd 't hem duidelijk het was de kruin
van Joe's hoofd. De vochtigheid was bloed.
Hij krabde het erts weg het lukte hem, Joe's oogen en neus vrij te maken.
„Joe I" zei hij. „Hoe is 't
Er kwam geen antwoord. Koortsachtig werkte Patsy aan beide zijden het
erts weg, het gezicht vrij makend van den man, die staande begraven was.
Juist had hij Joe's mond schoon, toen het erts aan 't glijden ging, en zijn werk
ongedaan maakte. Opnieuw was Joe begraven in de afschuwelijke, beweeglijke
massa.
Patsy zat nu op zijn knieën en groef wild. Iedere seconde was belangrijk.
Eindelijk had hij Joe's gezicht weer bloothij hield zijn hand voor Joe's neus
gaten en mond. Beide schenen met erts verstopt te zijn. Patsy moest het erts
uit den halfopen mond krabben.
In 't eerst kwam er geen spoor van ademhaling. Toen voelde_Patsy warme
vochtigheid op zijn hand. Joe leefde nog I
„Een touw I" riep Patsy. „Laat een touw neer I"
Boven hoorde hij de stem van Charley Hillman commandeeren. Er kwam
een metaalgeluid. Patsy begreep; zij sloten de trechterdeuren, zoodat er geen
erts meer naar beneden kon. Ook schenen zij den wagon met koevoeten voort
te bewegen.
Patsy voelde een druppel ijzigen regen. Dit bewees, dat hij den open
hemel boven zich had.
„Ik heb hem I" schreeuwde Patsy in 't Engelsch. „Hij is hier." De lanta
ren toonde hem nu gezichten, die naar beneden keken. Hij herhaalde in 't
Poolsch „Een touw een flink lang touw I Ik zal hem vasthouden, tot
jullie een touw hebben."
„Heilige Iliya, laat hem niet dood zijn I" riep Anton boven. „Ik heb.
„Wil je je snuit houden en een touw halen riep Patsy. „Praatjes genoeg,
maar je doet niets."
Eindelijk had hij het touw. Hij bond het om zijn eigen lichaam, onder de
armen. Toen groef hij met zijn groote handen diep in het erts, gooide en duwde
het opzij naar de kanten, wanhopig trachtend, onder Joe's oksels te komen.
„Nu trekken I" schreeuwde hij. „Trekken allemaal I"
Hij was over Joe heengebogen, en trok uit alle macht, terwijl het touw
in zijn eigen vleesch sneed. Het leek wel, of de armen hem van de schouders
ïcis dooi JlcdeiLand.
Arnhem met de schipbrug, wier dagen, gelukkig, geteld
zijn. nu de Rijnbrug in aanbouw is. (Circuline-foto)
