HET
EROEP
GEVAARLDKI
TP*
Verzekeringsmaatschappijen rangschikken ver
schillende beroepen onder de rubriek „ge
vaarlijk", een rubriek waarin de.betalers van
de hoogste premies worden genoteerd, maar er zijn
ook beroepen, die heelemaal niet in de boeken der
verzekeringsmaatschappijen voorkomen. Een van
die beroepen is dat van „schutter" 't wordt in ons
land niet uitgeoefend, omdat er hier geen werk voor
is, want schutter kan men alleen zijn in streken,
waar olie gewonnen wordt. Velen kiezen het beroep
niet, want het vereischt een groote vakkennis,
een speciale handigheid en een meer dan gewone
koelbloedigheid en dan blijft er nog zooveel
risico over, dat het geen wonder is, dat de schutters
niet verzekerd worden. Zij gaan dagelijks om met
nitro-glycerine, een stof die nog veel gevaarlijker
is dan dynamiethun salaris is zeer hoog, hetgeen
hen in staat stelt ieder jaar een flinke som te
beleggen in een verzekering, welke zij onderling
gesticht hebben.
Wanneer er op een olieterrein een nieuwe bron
wordt geboord, gebeurt het soms, dat de boor
onwrikbaar vastklemt, doordat een gedeelte van
den wand is ingestort soms ook wordt de olie,
diep in den grond, van de pas geboorde leiding
gescheiden door een grondlaag, waar de olie niet
doorheen kan dringen, of is de leiding verstopt
geraakt door verschuivingen onder den grond.
In die gevallen wordt de schutter ontboden, die
door een ontploffing de olie weer vrij maakt.
Ik had als boormeester reeds enkele keeren ken
nis gemaakt met een schutter, wanneer een van
onze bronnen in Oklahoma moest worden „los
geschoten", maar evenals bijna iedereen in de
petroleumindustrie had ik het werk zelf nooit van
nabij gezien. Zoodra de schutter arriveert, blijft
iedereen op flinken afstand van de bron, waar
het riskante werkje moet worden uitgevoerd.
Doch op een dag, dien ik niet van ganscher harte
als goed kan aanduiden, ontving ik een brief van
de directie, dat ik practische ervaring moest opdoen
in het „schieten" van bronnen in 't eerst had ik
veel zin om een hartigen brief terug te schrijven,
om den heeren, die gemakkelijk aan een bureau
zaten en daar hun geld verdienden, te vragen dat
ze het mij maar eens moesten voordoen maar na
een half uur vond ik het toch verstandiger, om een
anderen brief te schrijven, en wel aan de firma, die
in onze bronnen altijd het ontploffingswerk deed.
Veel te gauw naar mijn zin kwam er antwoord,
dat ik door den schutter Lyman, ergens in Texas,
i.iet alle liefde in de geheimen van het riskante
Boortorens 'in Oklahoma, geïllumineerd ter ge
legenheid van een olie-mdustrietentoonstelling.
DOOR J. CLARKE
vak zou worden ingewijd ik kon drie maanden
dienst doen als zijn assistent.
Aldus stapte ik den volgenden dag op den trein,
met het gevoel dat ik niet bepaald een plezierreisje
ging maken, en kwam na een verschrikkelijke reis
midden in Texas aan, in Truby, een onordelijke
verzameling van huizen, kroegen, winkels en ban
ken, een goed voorbeeld van een klein dorp, dat
in een jaar tijds tot een stad van 60.000 inwoners
is uitgegroeid, zoodra de ontdekking van olie in
de buitenwereld is bekend geworden. De schutter
ontving me hartelijk, ofschoon ik er eigenlijk kwam
om zijn concurrent te worden, en bood me dadelijk
een kamer in zijn woning aan, hetgeen ik graag
accepteerde ik had n.l. hier en daar in de „stad"
een gebouw gezien, dat de eigenaar als hotel
betitelde, maar dat mij geen lust gegeven had,
om een dergelijke inrichting ook van binnen te
bekijken, laat staan er te eten en te slapen.
Lyman's vrouw had me een heerlijk maal bereid
en een zacht bed voor mij klaargemaakt, maar hoe
moe ik was van de reis, ik sliep weinig, want haar
man had me verteld, dat hij den volgenden dag
twee bronnen moest „schieten", en het vooruit
zicht, dat ik die gevaarlijke expeditie zou mee
maken, stemde me lichtelijk zenuwachtig. De eenige
troostende gedachte was, dat ik toch hier naar het
werk gekomen was, en dat ik er nu ook hoe eerder
hoe liever mee kon beginnen. De eerste reis zou
wel de ergste zijn wie weet hoe gauw ik aan de
riskante ondernemingen zou wennen.
Ik werd vroeg gewekt Lyman stond reeds klaar
met zijn auto, een wagentje met een grooten,
vierkanten koffer achter de zitplaatsen in den
koffer waren een aantal vakjes gemaakt, met een
zachte stof gevoerd, waarin de blikken nitro
glycerine precies pasten. Zijn magazijn stond op
een afstand van enkele K-M. buiten de stad -
natuurlijk werd het gevaarlijke goedje niet in de
bebouwde kom bewaard omgeven door een
groot hek met prikkeldraad een met ijzer beslagen
deur, voorzien van een geheim slot, sloot den toe
gang af. Het was noodig gebleken sterke beveili
gingsmaatregelen te nemen, omdat nu en dan
nitro-glycerine was gestolen, hetgeen door ongun
stige elementen bij stakingen e.d. was gebruikt
in handen van misdadigers was de stof te gevaar
lijk, om ze niet veilig in sterke schuilplaatsen op te
bergen.
Toen ik de bergplaats binnentrad, die het licht
No. 4
alleen uit de deuropening ontving, viel het mij op,
dat het er zeer koel was mijn leermeester legde mij
uit, dat de temperatuur kunstmatig laag werd
gehouden, omdat er anders in den zomer gevaar
op ontploffing bestond. Op -den grond en op plan
ken langs den wand stonden lange rijen blikken met
nitro-glycerine en lange, smalle tinnen hulzen
met een handvat aan het boveneinde. De bussen
pasten in deze hulzen ze werden er in geplaatst
in een hoeveelheid-, die voor een bepaalde bron
noodig was, in de buis neergelaten en daarna tot
ontploffing gebracht.
Op Lyman's aanwijzing droeg ik de bussen naar
den auto en plaatste ze voorzichtig in de vakjes
van den koffer de hulzen werden vastgebonden
in een rek op de treeplank, en daarna kon de reis
beginnen. Het ging me veel te vlug, reeds op den
gladden betonweg, maar vooral later op het onge
lijke weggetje naar de oliebronnen, waar men sedert
kort aan het werk begonnen was. Angstig keek ik
telkens naar den snelheidsmeter, die ongeveer
60 K-M. aanwees, totdat Lyman het merkte en
minder gas gaf. „Ik dacht er niet aan, dat u voor
't eerst meegaat," zei hij glimlachend.
Bij den boortoren wachtten de ingenieurs en
enkele werklieden ons op wij hoorden dat men
met boren tot de olie was doorgedrongen, maar dat
een grondverschuiving scheen opgetreden te zijn,
waardoor de olie niet de buis kon bereiken. De
diepte bedroeg 1445 M. volgens den ingenieur,
maar Lyman wilde het werk niet beginnen,
vóór hij zelf de diepte gemeten had op zijn aan
wijzing vierde ik de hei met het ijzeren meetlint,
waaraan hij een gewicht van 10 KG- had gebonden.
Toen het lint, waarop de lengte bij iederen M. is
aangegeven, 1446 M. aanwees, liet Lyman het
op- en neerhalen en langzaam dalen, tot hij voelde,
dat het gewicht den bodem aanraakte het boorgat
was 1448 M. diep.
Terwijl ik het lint weer op de lier wond, haalde
Lyman de blikken nitro-glycerine uit den auto,
dien hij honderd meter verder had geparkeerd
bij deze eerste expeditie mocht ik hem nog niet
helpen bij het vervoer. Het einde van het meetlint
bond ik aan een van de hulzen, die ik tot aan den
kop in het boorgat liet zakken, en toen kwam het
gevaarlijkste werkje. Een voor een opende Lyman
de blikken en stortte voorzichtig den inhoud in de
hulsik stond er doodsbleek en trillend bij,
ieder oogenblik verwachtend een knal te hooren
en in de lucht geslingerd te worden. De ingenieurs
en de werklieden herinnerden zich plotseling, dat
zij ergens anders nog werk hadden maar ik zag
dat dit werk hierin bestond, dat zij zich op een
veiligen afstand terugtrokken en vandaar ons werk
gadesloegen.
Nadat de huls met den inhoud van twaalf blikken
was gevuld en de draden voor de electrische ont
steking waren bevestigd, moest ik weer, heel voor
zichtig, de lier afdraaien tot 1440 M. ik begreep
nu waarom Lyman zoo nauwkeurig de diepte
gemeten had, want de huls zelf was zes meter lang
en moest op den bodem van het boorgat rusten.
De laatste twee meter vierde Lyman zelf, c.M.
voor c.M., totdat de bodem was bereikt. Eerst
moesten nu de leege blikken naar den auto terug
gebracht worden, waarbij Lyman mij op het hart
drukte, ze even voorzichtig te behandelen als
de volle toen ging hij terug en drukte op den
knop van het electrische ontstekings-apparaat.
Heel flauw hoorden we een doffen slag, en even
daarna een puffend, borrelend geluid de olie
was vrij. Inderdaad, toen de werklieden naar den
toren terugkeerden en voorzichtig de afsluiting
van de leiding gedeeltelijk verwijderden, spoot er
een donker straaltje olie uit.
Weer maakte ik 'n angstigen rit, weer maakte
ik bange oogenblikken door bij de tweede boor,
die we moesten „schieten" volkomen uitgeput
reed Lyman me 's middags naar Truby terug, 't
Liefst wilde ik dadelijk gaan slapen, maar de leege
blikken moesten eerst nog naar het magazijn ge
bracht worden. Wij stapelden ze op een flinken
afstand van het gebouwtje op hij stuurde mij
terug naar den auto, trok een revolver en vuurde
op de blikken. Met een knal schoten de bussen in
de luchttoen ik ging kijken, zag ik dat de kracht
van de weinige achtergebleven nitro-glycerine
in de bussen voldoende was geweest, om een gat
van twee meter in den grond te slaan.
Bijna iederen dag reed ik met Lyman uit om
