7e Versailles werd her onafhankelijke Polen
hersteld President Paderewski schrijdt
langs de eerewacht der Fransche troepen.
waren hier echter van verwittigd en Muller schreef
zijn naam met zijn eigen vulpen, terwijl Bell een
houder en een losse pen in een vloeipapier mee
bracht
Het vredesverdrag van Versailles, dat spoedig
zou blijken de aanleiding voor een nieuwen oorlog
te kunnen worden, is een zwaar boekdeel, verdeeld
in 15 hoofdstukken en 440 artikelen. Een zeer
beknopt overzicht van den inhoud moge hieronder
volgen.
In de eerste hoofdstukken wordt de werkwijze
van den Volkenbond aangegeven. Daarna volgt
de grondslag van het eigenlijke vredesverdrag, n.l
de door Duitschland, gedwongen, bevestigde uit
spraak, dat dit land en zijn bondgenooten alleen
en uitsluitend verantwoordelijk waren voor hel
uitbreken van den wereldoorlog, en dus de schuh
dragen voor al het onheil en de schade daaruit
ontstaan. Hoe meer de wereldoorlog „historie"
wordt/ hoe onredelijker deze bepaling blijkt. En
al mag men niet vergeten, dat de Geallieerden,
vooral Frankrijk, deze uitspraak noodig hadden om
eenigermate aan het gekrenkte rechtsgevoel des
volks bevrediging te schenken, toch verbaast het,
dat men zulk een „tooneelgebaar" als basis van
de verdere^vèrdragsbepalingen nam.
Op grond hiervan immers werd de uitlevering
der zgn. „oorlogsmisdadigers" gevraagd, w.o. van
ex-keizer Wilhelm, van Ludendorff e.a. (Met een
beroep op het asylrecht weigerde de Nederlandsche
regeering den gevluchten monarch in handen te
geven van zijn voormalige tegenstanders.)
Behalve dat het al zijn koloniën verloor, moest
Duitschland aan Frankrijk afstaan EIzas-Lotha-
ringen en het Saargebied (over dit laatste zou uit
eindelijk een volksstemming beslissen) aan België
Eupen en Malmédy. Een poging van België om
van deze gelegenheid gebruik te maken en Zeeuwsch
Vlaanderen en een deel van Nederlandsch Limburg
te annexeeren mislukte, dank zij het krachtige
optreden van onze regeering.
Aan het nieuw gestichte Polen, waarvan de
beroemde pianist Paderewski eerste president
werd, kwam, ondanks een volksstemming, die
gunstig voor Duitschland uitviel, een belangrijk
deel van Pruisen en Silezië.
Dantzig werd tot vrije stad verklaard.
Wat de schadevergoedingen betreft, moest
Duitschland binnen twee jaar 20 milliard goud
mark, en later nogmaals 2x40 milliard goudmark
betalen. Alle handelsschepen boven 1600 ton
moesten worden uitgeleverd, van de overige de
helft. Om den gehaten en geduchten tegenstander
voorgoed te temmen, werden aangaande de
Duitsche bewapening bepalingen gemaakt, waarbij
het Duitsche leger op 100.000 werd gebracht de
vloot werd zoodanig verkleind, dat zij geen tegen
partij van beteekenis kon vormen, terwijl het bezit
van duikbooten, oorlogsvliegtuigen, tanks en
gassen absoluut werd verboden. Een enorm aantal
locomotieven, auto's, landbouwmachines; onnoeme
lijke partijen vee, grondstoffen enz. moest het
Duitsche Rijk voorts afstaan. Om de hand te
houden aan de goede naleving der voorwaarden
werd de linker-Rijnoever door de geallieerde
troepen bezet. De kosten waren natuurlijk voor
Duitschland. Een was er, die weinig waarde aan al
deze vernederingen van tijdelijken aard hechtte,
t.w. maarschalk Foch. Hij wilde de Fransche grens
verlegd zien naar den Rijn dan eerst geloofde hij
den erfvijand in toom te kunnen houden.
Maar de politici wisten beter, en tengevolge van
de onderlinge jaloezie kreeg Foch zijn zin niet.
Wij kunnen de bepalingen van de vredesver-^
dragen met andere mogendheden hier niet nagaan,
doch moeten volstaan met de vermelding, dat
Oostenrijk, door de stichting van de Tsjecho-
Slowaaksche Republiek, door de vorming van het
koninkrijk Joego-Slavië, door belangrijken gebieds-
afstand aan Italië, verminkt werd tot een kleine
Bondsrepubliek, die, volgens uitdrukkelijke bepa
ling, nooit met Duitschland mag vereenigd worden.
Ook de overige bondgenooten, vooral Hongarije
en Turkije, werden ten koste der overwinnaars tot
gebiedsafstand gedwongen.
Zoo wijzigde de vrede van Versailles de staten-
kaart van Europa grondig. In plaats echter, dat de
volkeren elkander de hand der verzoening reikten,
stonden zij verbitterder dan ooit tegenover el
kander. Weldra bleek, dat er van de schoone leuzen,
waaronder de oorlog geëindigd was, niets zou
overblijven en het geloof, dat den wereldkrijg
19141918 tot den laatsten verklaarde, is, helaas,
ondanks het werken van millioenen oprechte
vredesvrienden, ijdel gebleken.
Alvorens in een slotartikel den Europeeschen
toestand na 1918 na te gaan, willen wij eerst nog
een korte herinneringsbijdrage schrijven, gewijd
aan „Nederland tijdens den oorlog".
Hij hebben ons in deze artikelenreeks zooveel mogelijk
van getallen en cijfers onthoudende volgende mogen
echter niet ontbreken. Aan de zijde der Geallieerde Mogend
heden file Ver. Staten inbegrepen) sneuvelden 6.938.519
manschappen; zwaar gemond toerden 3.437.740 soldaten;
licht gemoml toerden 8.516.497 strijders, terwijl liet aantal
gevangenen en vermisten bedroeg 4.653.522. Voor Duitsch
land. Oostenrijk- Hongarije, Turkije en llulgarije samen ma
ren deze getallen respectievelijk: 3.060.252; 2.857.772;
5.485.5421.330.078. liet totaal tier directe en indirecte
oorlogskosten van beide partijen mttrdl geschat op onge
veer 340 milliard dollars.
Potncaré met den stichter van 't Joego
slavische koninkrijk Patschioch die
later door Kroaten werd vermoord.)
De zegevierende Amerikanen, door wier tas
schenkomst de oo. log door de Europeesche
Entente werd gewonnen, trekken Parijs binnen.
In Duitschland brak een periode van bloedige
onlusten uit; een oogenblik scheen het, of ook daar
een communistische republiek zou gevestigd wor
den. Doch de socialisten en burgerlijke midden
partijen behielden de overhand. Te Weimar kreeg
in het begin van 1919 het Duitsche volk een zeer
democratische grondwet. Ebert werd de eerste
Rijkspresident. Inmiddels kwamen de leiders der
Entente te Parijs en Versailles bijeen om de vre
desvoorwaarden, aan de Duitschers en hun bond
genooten op te leggen, te bespreken. Al spoedig
bleek, dat er groote oneenigheid tusschen Lloyd
George, Clemenceau, Wilson en Sonnino heerschte.
De Amerikaansche president scheen volstrekt niet
tegen zijn „vrienden" opgewassen. Wilson's ideaal
„De Volkenbond" bleek maar op zeer betrekkelijke
wijze verwezenlijkt te zullen worden. 7 Mei 1919
werden de Duitschers uitgenoodigd de eigenlijke
vredesvoorwaarden in ontvangst te komen nemen.
Zij waren van dien aard, dat de voorzitter der
Duitsche delegatie, graaf von Brockdorff-Rant-
zau, zich niet bereid verklaarde zulke voorwaarden
aan zijn regeering voor te leggen. Ook Rijkskanse
lier Philip Scheidemann wilde van geen „Gewalt-
ftieden" hooren. Doch de meerderheid van den
Rijksdag (Socialisten en Centrum) besloot zich bij
het onvermijdelijke neer te leggen. 28 Juni 1919
werd de vrede in de Spiegelzaal te Versailles,
waar in 1871 het Duitsche keizerrijk was uitge
roepen, geteekend.
Zonder een woord te zeggen op de korte rede
voering van Clemenceau schreden de Duitsche
afgevaardigden Hermann Müiler en Dr. Bell
naar de tafel en zetten hun handteekening. Daarna
onderteekenden de vertegenwoordigers van Frank
rijk, Engeland, Italië en Amerika. Het was de
bedoeling geweest, dat alle afgevaardigden met
dezelfde pen zouden teekenen. De Duitsche heeren
