NISSE
EN 's-HEERABTSKERKE
De twee Poeldorpen
Afbeelding van de Ambachts Heerlijkheid van der
Nisse, waarop het oude slot nog voorkomt en de mo
numentale kerk, die thans ook nog n sieraad uit
maakt van het dorp.
Te midden van het natuurschoone polderland van
Zuid-Beveland, verscholen achter het lommer
der boomen en begrensd door niet minder dan
7 dorpen, ligt Ter Nisse, met zijn prachtige kerk en
spitsen toren. Dit kleine dorpje, dat zoo schilderachtig
is gelegen, is een bezoek overwaard.
Omstreeks het jaar 1160 werd daar door Floris
VIII, uit het Edelengeslacht van de Borselens, de
oude dijk gelegd. In ieder geval dateert uit dien tijd
het bestaan van dit dorp, dat toen Gervarnesse en
Gerbernisse heette.
Nisse is niet groot. Men kan het van verschillende
zijden benaderen. Wij zouden heusch niet kunnen
zeggen, van welke zijde men de mooiste entrèe heeft.
In het midden is een ruim plein, met een grooten
vijver, welks heerlijk water vroeger menschen en
vee drenkte. De mooie oude pomp, naast de openbare
school, die op het midden van het plein staat, trekt
terstond ieders aandacht.
Maar het mooiste van Ter Nisse is als een
heerlijk overblijfsel uit zijn glorietijd, toen de Edelen
van Nisse er nog hun kasteel bewoonden het
prachtvol kerkgebouw. In het midden der dertiende
eeuw werd aan de zuidzijde van het plein dit fraaie
gebouw in baksteen opgetrokken en aan Onze lieve
Vrouwe toegewijd.
Toen wij den Burgemeester van Nisse vroe
gen, het gebouw voor „Ons Zeeland" te mogen
bezien en onze indrukken in beeld vast te leg
gen, was deze daartoe gaarne bereid en bood
ons aan, om onder zijn geleide, het gebouw tot in
zijn kleinste détails te bezien. Daar de heer van der
Poest Clement zelve den sleutel heeft, volgden wij
hem gaarne. En in wien zouden wij een beteren gids
treffen, dan in dezen Burgervader, die zelve de
enorme restauratie heeft geleid? Reeds bij het binnen
treden treft den bezoeker de Middeleeuwsche om
geving. Het tongewelf, de spitsboogvormige ramen,
de koorhekken, het is alles even mooi.
Het meest bezienswaardige van de schitterende
kerk, die nu aan de Ned. Hervormden behoort,
zijn de 12 apostelen. Dit Middeleeuwsch beeldhouw
werk is buitengewoon prachtig. Voorts zijn in het
gewelf uitgesneden de wapens van het Edelengeslacht
Borselen (een zilveren vaan op een zwart veld, wat
beduidt, vriendelijk voor den vriend en vijandig
voor den vijand) en het gevierendeelde, in heral
dische kleuren, wapen van Hendrik van de Veer,
den Graaf van Granpé en den Heer van Nisse. Deze
was waarschijnlijk de bouwheer van het nieuwe koor.
Een beschrijving van eiken apostel zullen wij niet
geven. Ze zijn allen verschillend en dragen elk een
pallium of tunica op Oostersche wijze. De rijke
kleurschakeering boeit het oog. Ook de fraaie kanun-
nikenbank is zeer merkwaardig. De graven der ver
schillende Baljuws van Nisse trekken mede de aan
dacht. Zij getuigen mede, hoe groot de in
vloed van Nisse was, in de verleden tijden.
Wie wil weten, hoe hoog in de Middeleeuwen de
kunst ontwikkeld was, brenge deze kerk eens een
bezoek. Burgemeester van der Poest Clement, wien
de kerk zeer na aan het harte ligt, stelt belangstellend
bezoek zeer op prijs en geeft zelve als gids alle ge-
wenschte inlichtingen. Wie zich tot hemwendt
wordt niet teleurgesteld.
Zoo is de Onze Lieve Vrouwkerk te Nisse, met haar
gepolicliromeerde beeldhouwwerk, een heerlijk over
blijfsel uit het verleden. Zij geeft in alles nog zoo
Kijkje in de kerk met fraai koorheken bij de restau
ratie blootgelegde wandschilderingen.
Fragment van een der zijbeuken van het
kerkexterieur
jYMIEV
AA
