cMORRO CASTLE
Het Doodsuur van een Zeekasteel
DOOR RUDOLF VAN WEERT
NOG voor hij uitgesproken was, sprongen de
jongens op, gooiden de paar centen voor hun
vertering op tafel en holden naar buiten.
Toen begonnen zij een wilden ren naar pier
13. Het was nu een wedstrijd, wie het eerst al zijn
kranten kwijt zou zijn.
Nu gebeurt het volgende
In de loodsen van de Ward Line staan de drie
honderd menschen, die op de passagiers wachten,
de douane-beambten en de employé's. De inspecteur
zit eenzaam op zijn bureau en staat in dubio, of hij
de Ward Line niet op zal bellen en instructies vragen.
Want zijn taak lijkt hem tè pijnlijk.
Voor de loodsen staan een paar employé's der
reederij en twee douanebeambten, die zorgen, dat
er niemand binnengaat, die niet in 't bezit is van een
toegangsbewijs, door de douane afgegeven. Die
menschen vormen dus een afzetting. Maar in Amerika
is geen enkele afzetting in staat, een troep kranten
jongens tegen te houden, die het vaste besluit hebben
genomen, hun bladen te verkoopen, en het zich door
niets ter wereld te laten beletten. Reeds van verre
schreeuwden zij „Extra Extra Brand op de Morro
Castle en zij stormden op de afzetting toe. De
employé's der lijn schrokken zoozeer van het bericht,
dat hun mooie schip Morro Castle in brand stond,
dat zij werktuiglijk in hun zak tastten, een geldstuk
te voorschijn haalden en den jongens, die buiten
adem tegen hen op botsten, de eerste exemplaren
uit de handen rukten. De douane-beambten deden
een zwakke poging, de jongens tegen te houden,
maar haalden toen eveneens geld te voorschijn en
kochten het blad, en toentoen hoorde de inspec
teur in zijn eenzaam vertrek opeens een geweldig,
hartverscheurend geschreeuw, want de kranten
jongens hadden zich tusschen de menschen in de
loods geworpen, al roepend „Extra Extra
Brand op de Morro CastlePin de verschrikte
kreet van driehonderd menschen gaf hun antwoord.
In een minuut waren alle kranten verkocht. Toen
werd het in die loods 'n ontzettend tafereel. Vrouwen
vielen op den grond, schreiend en zich wringend in
hysterische krampen. Kinderen schreiden, mannen
raasden-en vloekten, He employé's stonden er
radeloos bij, want ook zij hadden niets geweten,
en zij hadden broers, vrienden of kinderen op de
Morro Castle. Intusschen las telkens iemand, die
een krant bemachtigd had, met bedrukte stem
de berichten voor. Dan viel een ander op hem aan
en trachtte hem een stuk krant te ontrukken.
Dan sloot zich de menschenmenigte aaneen, en
stormde naar het bureau van den inspecteur, een
paar vernielde, versplinterde kasten achter zich
latend, en allen schreeuwden „De verlieslijst
We willen de verlieslijst zien Wie is er omgekomen
Wie is er nog in leven f"
Sidderend en hulpeloos stond de inspecteur voor
die menschen. Een paar mannen grepen hem en trok
ken hem de loods in. Zij riepen hem toe, dat zij hem
doodsloegen en in de rivier gooiden, als hij niet
dadelijk de namen der dooden en der overlevenden
bekend maakte.
De inspecteur riep terug, dat hij niets wist, dat
niemand iets wist. Het was nog niet eens precies
bekend, wat er met het schip gebeurd was.
De vrouwen drongen op hem aan en kreten
„De kranten weten 't welWaarom weet de maat
schappij 't dan niet f"
Toen antwoordde de inspecteur, dat hij aanstonds
de Ward Line zou opbellen ze moesten hem met
rust laten, weer in zijn kantoor laten gaan hij be
loofde hun, dat hij de heele verlieslijst op zou schrij
ven, dat hij hun alles vertellen zou
Dan laten zij hem los hij rent zijn bureau weer
binnen, sluit de deur achter zich, maar belt de
maatschappij niet op, want hij weet, dat het nutteloos
is hij spreekt echter met de politie.
De werkloozen, die voor de loods staan, zijn inge
licht door de krantenjongens, die zonder bladen weer
buiten zijn gekomen. De jongens zijn ook een beetje
van streek en ontroerd door hetgeen zij pas beleefd
hebben.
De douane-beambten zijn de loods binnengegaan
de employé's der Ward Line, die voor de deur op
post hadden gestaan, zijn binnengeroepen. Zij heb
ben hun handen vol aan de vrouwen, die in onmacht
zijn gevallen en de kinderen, die luid schreien.
Dan schrijdt de menigte werkloozen, die in den
regen staan, langzaam naar de loods toe niemand
houdt hen tegen zij gaan binnen en zetten zich
op de banken en verheugen zich, dat zij althans voor
enkele uren een onderdak hebben, geborgen zijn
voor den regen.
Het rumoer echter wordt steeds grooter, steeds
ontzettender, naarmate de menschen vorderen met
de lezing van hun blad. Gaat men na, wat er gebeurd
is, dan is het bijna niet aan te nemen, dat er nog
iemand van het brandende schip gered is. De woede
van die driehonderd menschen keert zich tegen de
Ward Line, die niet gezorgd heeft, dat de wachten
den voldoende werden ingelicht. In niemand komt
de gedachte op, dat de maatschappij zelf óók nog
niet zoo heel veel kon weten. Als het tumult op zijn
hevigst is, als de vuisten der mannen, gejaagd door
de stemmen der vrouwen op den achtergrond, een
wilden roffel slaan tegen de deur van den inspecteur,
dan komt de politie. Zij snelt toe op motor-fietsen
en in auto's, een bereden afdeeling komt er in draf
achteraan. De politie zet den toegang tot de loods
af. Zij gaat de loods binnen en stuurt eerst de werk
loozen, die binnen zijn gedrongen zonder toegangs
kaart, naar buiten, den regen in. Daarna echter staan
de politie-agenten besluiteloos in de loods tusschen
de jammerende vrouwen niemand weet, wat er
gebeuren moet.
Nu belt de inspecteur eindelijk den directeur van
de lijn op. Het hoofdkantoor krijgt hij nog niet
het is te vroeg. De inspecteur verneemt echter,
dat de Morro Castle in de nabijheid van Ashbury
Park en Spring Lake naar het strand toe drijft.
Men vertelt hem, dat er daar aan de kust al sloepen
gezien zijn. Later krijgt hij te hooren, dat er te Spring
Lake een sloep geland moet zijn, maar voor dit bericht
kan men niet instaan.
In ieder geval gaat de inspecteur nu de loods in
en met luider stem deelt hij mee, wat hij gehoord
heeftdat het schip tusschen Ashbury Park en Spring
Lake zal aandrijven en dat er al sloepen in zicht zijn.
Terwijl hij spreekt, komen er brancards daar
mee worden de vrouwen, die bewusteloos op den
vloer liggen, in auto's gedragen andere vrouwen
uit de loods helpen, om haar naar huis te brengen.
Na de woorden van den inspecteur loopt de groote
loods leeg. De menschen zullen naar Ashbury Park
of naar Spring Lake rijden, of zij gaan thuis wanhopig
zitten wachten op de kranten, die waarschijnlijk
sneller de verlieslijsten zullen bevatten, dan de maat
schappij ze bekend kan maken. In de loods blijft
er niemand dan een vierjarig kind, dat op den vloer
genoeglijk zit te spelen met een poesje, dat is komen
aanloopen. Een kolossale politie-agent neemt het
kind, dat blijkbaar vergeten werd, mee. De moeder
of de vader zal wel bij de politie komen. Nu huilt
het kind echter. Het wil niet van het poesje scheiden.
Dus neemt de agent ook het poesje mee. Want dat
een kind schreit, dat kan hij niet op zijn verantwoor
ding nemen.
VOOR DEN ZEERAAD
De Morro Castle is brandend op het strand ge-
loopen, bij Ashbury Park. Tientallen en nog eens
tientallen menschen zijn verbrand of verdronken.
Totaal heeft de ramp der Morro Castle 133 menschen -
levens gekost. Van de 331 passagiers zijn er 238
gered, van de 224 manschappen werden er 184 gered.
Het einde van het drama is een proces.
Eerst een proces zonder beklaagde. Als er in Ame
rika een scheepsramp is voorgevallen, dan treedt
eerst een comité van onderzoek namens de bonds-
regeering op. Dat gaat zoo het ministerie van handel
wijst een aantal mannen aan als rechters, die een
onderzoek moeten instellen naar de oorzaken van
de ramp. Die zeeraad heeft dezelfde rechten als
iedere andere rechtbank hij dagvaardt getuigen en
kan tot getuigenis dwingen, maar hij mag alleen
licht brengen over den gang van zaken, geen vonnis
vellen. In de zaak Morro Castle was dus zijn taak
onpartijdig vast te stellen, door welke oorzaken
en op welke wijze het schip verbrand was. Hiertoe
bepaalt zich de taak van dit lichaam. Het is echter
voor de reederijvoor de officieren van het schip
en voor de overlevende passagiers van het grootste
belang, tot welke conclusie deze rechtbank komt.
De officieren van het schip zullen zich namelijk
later voor den strafrechter moeten verantwoorden,
en dan wordt nagegaan, of zij schuldig of medeplich
tig zijn aan het gebeurde. De reederij zal gedaagde
zijn in tal van civiele zaken, en bij deze processen
zal het erom gaan, welke bedragen zij aan de nage
latenen zal moeten uitkeeren als schadevergoeding....
tenminste, als de zeeraad tot de conclusie is gekomen,
dat de reederij en haar officieren schuld hebben aan
den dood der slachtoffers.
Toen het proces begon, bleek al ras, dat er twee
partijen voor de vierschaar kwamen, die met groote
bitterheid tegen elkaar streden. Aan den eenen kant
stond de reederij met haar officieren, aan den
anderen kant stonden de passagiers, die aan de
brandende hel van de Morro Castle ontsnapt waren,
meest met ernstige schade voor hun gezondheid.
Er waren er velen onder, die bovendien nog bloed
verwanten hadden verlorenzij deden hun uiterste
best, om voor het gerecht aan te toonen, dat de reede
rij op misdadige wijze tekort was geschoten in het
nemen van voorzorgsmaatregelen, en dat de officie
ren en de bemanning der Morro Castle op ergerlijke
wijze hun plicht tegenover de passagiers hadden
verwaarloosd.
Reeds op den eersten dag van het proces bond de
reederij een vinnigen strijd aan. Zij begreep, dat haar
bestaan afhing van het verloop der zittingen. Werd
de schuld aan de reederij en de officieren geweten,
dan zou zjj kolossale bedragen aan schadevergoe
dingen moeten uitkeeren. Dan was het gedaan met
de Ward Line.
Het beginsel volgend, dat de aanval de beste ver
dediging is, viel zij aan. Zij begon met tegenover de
rechtbank en tegenover het puhliek te verklaren
„De brand op het passagiers-schip Morro Castle
is ontstaan door een misdaad. Het schip lag te Ha
vanna aan den steiger, en er werd te Havanna
gestaakt. Stakende zeelui hebben heimelijk bommen
aan boord gebracht, en dit waarschijnlijk," zei de
reederij, „met de hulp van den marconist Alagna.
Het schip is dus op verschillende plaatsen tegelijk
begonnen te branden, waardoor het reddingswerk
onmogelijk werd gemaakt."
„Waarom zijn er zoovele passagiers niet gered t"
„Omdat zij dronken waren en degenen, die niet
dronken waren, dorsten niet in de booten te gaan."
En dan het allerergste men had den kapitein
vermoord, om zeker te zijn, dat de ramp inderdaad
de ernstige gevolgen zou hebben, waarnaar men
streefde. De reederij liet doorschemeren, dat de
marconist Alagna ook hierbij de hand in het spel had
gehad, met de stakers in relatie gestaan had hij
zeker.
Hoe kwam hij daartoe
„Hij had altijd al over het eten geklaagd, en hij
heeft steeds geprobeerd, de officieren op te ruien."
