32
1M.I li.» liill'
Een tweetal foto's uit Bangkok. Links: de pagode van de ochtend
schemeringrechts: de koninklijke lijfgarde.
WEDEROM heeft
een monarch zijn
troon ontruimd,
om zich als amb
teloos burger terug te trek
ken en zijn verdere levens
dagen in een rustige omgeving te mid
den der zijnen te slijten.
Veel verwondering heeft het niet
verwekt, dat de eenenveertigjarige
koning Prajadhipok van Siam, de
zevende heerscher uit het geslacht
der Chak-kri, den troon zijner vaderen
verlaat. Want reeds vele malen gingen
er geruchten, dat de koning, die om
gezondheidsredenen met zijn gemalin,
koningin Rambaibarni, in Europa ver
toefde, het regeeren zat was en van
den troon afstand wenschte te doen.
Nu, vele gelukkige regeeringsdagen
heeft deze vorst dan ook niet mogen
beleven, sedert hij in 1925 zijn broer
Rama VI na diens dood opvolgde.
In dien tijd was Siam nog een absolute
monarchie, zoodat de koning onbeperkt
heerscher was over het uitgestrekte
land, dat grooter is dan Duitschland
en Zwitserland te zamen, een rijk met
ruim elf millioen inwoners, waarvan
echter nauwelijks elf procent het lezen
en schrijven machtig is. Want zij zijn
hoofdzakelijk landbouwers, de Sia-
meezen, en een landman heeft weinig
tijd zich om geletterdheid te bekomme
ren.
Daar is de rijstbouw, die van den
Siameeschen boer al zijn tijd en al zijn
krachten vraagt, want de rijstcultuur
is het bestaansmiddel van het rijk
Siam. Slechts een klein deel der ver
bouwde rjjst dient de bevolking tot
dagelijksch voedsel, het rijstoverschot
vormt het voornaamste uitvoerproduct
van het land.
En nu moge het zonderling klinken,
maar met dezen rijstuitvoer houdt
koning Prajadhipok's troonsafstand
toch eenigszins verband.
Zooals na den oorlog overal elders
in de wereld, deed ook in Siam de
wereldcrisis zich meer en meer gevoelen
en dit natuurlijk wel het meest in den
rijstuitvoer, die op schrikbarende wijze
achteruitging.
Dit deed nu op zijn beurt weer de
inkomsten van het rijk naar evenredig
heid terugloopen, zoodat de regeering
tot drastische bezuinigingsmaatregelen
moest overgaan.
Het bestuursapparaat werd vereen
voudigd, de salarissen der ambtenaren
Koning Prajadhipokde thans afgetreden heerscher van Siam en zijn
gemalin koningin Rambaibarni.
werden aanmerkelijk verlaagd en ten
overvloede werden talryke officieren
en ambtenaren zonder meer aan den
dijk gezet.
In dit land van ongeletterde rijst
boeren vormen juist de officieren,
ambtenaren en onderwijzers de kleine
kern van ontwikkelden, en velen dezer,
die door opvoeding en onderwijs uit
de laagste klassen der bevolking tot
hun ambten waren opgeklommen, zagen
zich plotseling in hun bestaan bedreigd.
Dit was voor hen het sein van den
opstand tegen den vorst en vooral tegen
diens talrjjke bloedverwanten, die, even
als hun gunstelingen, goedbetaalde
ambten bezetten, al behoorden zjj groo-
tendeels tot de rijke grondbezitters en
al beschikten zij niet steeds over de
hoedanigheden, welke dergelijke amb
ten vereischen.
Door hun opstand dwongen de ge
letterden den koning Pra
jadhipok in .Juni 1932 het
land een grondwet te geven
en een parlementaire regee
ring in te voeren.
Prajadhipok komt de eer
toe, dat hij door zijn bezadigdheid en
door zijn toegevingsgezindheid de re
volutie zonder bloedvergieten deed
beëindigen.
Den officieren en lioogeren ambte
naren, die de paleisrevolutie georgani
seerd hadden, steeg het zoo gemakkelijk
behaalde succes wel eenigszins naar het
hoofd, zoodat sedert dien de politieke
beroeringen elkaar voortdurend opvolg
den.
Zoo dreigde men den koning zelfs
met onttroning, toen deze eenigen tijd
in Europa vertoefde.
De groote massa van het Siameesche
volk echter, dat wil dus zeggen bjjna
negen tiende der bevolking, staat vol
komen onverschillig tegenover de ver
anderingen, die op politiek gebied
plaats vonden, en dit ongeletterde volk
houdt zich bjj zijn rijstbouw met de
zelfgenoegzame gelatenheid den land
bouwer eigen.
Toch schijnt Siam, dat eeuwenlang
geen politieke beroeringen gekend heeft,
een tijdperk van innerlijken strijd te
zijn binnengegaan, waarvan het einde
voorloopig nog niet te overzien valt.
Te meer waar tot opvolger van Prajad
hipok diens elfjarig neefje, prins Ananda,
bestemd werd. En wee het land
welks heerscher een kind is.
Bet Koninklijk Paleis te Bangkok, dat
een ItaXiaansch architect werd ontwo
