N
HERI
N
N
E
R
NGE
ÈÊêÊéÊB-
WÊm®Êmt
-
De jongste vertooningen der Wagnervereeniging op 16 en 18 Mei,
toen onder leiding van Erich Kleiber in den Amsterdamschen Stads
schouwburg „Die Walkure" is opgevoerd, rijn een overrompelend
succes voor de vereeniging geweest. Zij hebben onren medewerker,
den heer S. Bottenheim, die tot de oude Wagnerianen in ons land
behoort, aanleiding gegeven om eenige zijner herinneringen aan
vroegere opvoeringen van dit meesterwerk te boek te stellen, herin
neringen, in welke men ook veel rel vernemen van hetgeen Neder-
landsche kunstenaars op dit gebied hebben gepresteerd.
IN 1897 had ik 't voorrecht „Die Walkure" driemaal
te mogen zien in 't begin van dat jaar bij de
Wagner-vereeniging, die 't werk voor den tweeden
keer gaf, nadat zij op 23 November 1894 haar uit
voeringen in den vereisehten vorm in den nieuwen
Stadsschouwburg met een vertooning van Die Walkure
had geopend daarna in April bij de toenmalige Neder -
landsche Opera, onder leiding van C. van der Linden,
die, na met succes De Vliegende Hollander, Tannhauser
en Lohengrin ten tooneele te hebben gebracht, zich met
Die Walküre op glad ijs ging wagen eindelijk in Juli
te Bayreuth in de openingsserie van „Der Ring des
Nibelungen".
Aan de laatste heb ik de onvergetelijkste herinneringen
behouden, niet het minst wijl het
mijn eerste bezoek aan de stad der
Festspiele is geweest en er in dat
jaar voor de Nederlandsche repro-
du ceerende kunst veel op het spel
stond het debuut van Anton van
Rooy, den magistraalsten Wotan,
die ooit over de tooneelplanken der
wereld zijn schreden heeft doen gaan.
De Amsterdamsche uitvoering
onder leiding van Henri Viotta was
voor mij de eerste kennismaking met
het werk. Toevalligerwijze had ik
juist een week te voren voor liet
eerst Siegfried gehoord en gezien in
een uitvoering te Hamburg onder
leiding van Gustav Mahler, zoodat
ik, wat do kunst van Richard Wag
ner betreft, op eens „in de wol ge
verfd" werd. Het waren beide prach
tige uitvoeringen, welke mij in
gloeiend enthousiasme voor den
grooten Meester hadden doen ont
branden en tot een grondige verdere studie van
diens oeuvre verleidden. Zonder als laudator temporis
acti met zijn groote verschijningen te willen doorgaan,
moet ik hier toch eenige namen releveeren om de
grootheid van dien tijd te teekenen. Daar was te Ham
burg als medewerkster van Gustav Mahler de vermaarde
Katharina Klafsky, die
met Willy Birrenkoven,
eveneens een zanger van
ongewone kwaliteiten, den
heerlijken samenzang van
Brünnhilde en Siegfried
aan het slot tot een onge
kende hoogte opvoerde
daar was ook Leopold
Demuth, de bariton van
Europeesche notoriteit in
de rol van Der Wanderer.
En bijna onmiddellijk
daaraan sluitende, de Am
sterdamsche uitvoering van
Die Walküre met Rosa
Suclier als Brünnhilde,
Marie Wittick als Sieg-
linde, Carl Perron als Wo
tan en Emil Gerliauser als
Sieginund. De laatste
wellicht niet zoo indruk
wekkend als zijn opvolgers
ERICH KLEI HER, de
schitterende leider der uit
voeringen van Die Walkure
hij de Wagnervereeniging
16 en 18 Mei 1936.
ai kuns
■houdei
ons
ook o[
dat
aarop
Opera
fkest
in deze rol, nochtans e
rekening kon worden
een orkestklank va
orkest, dat reeds toen
sporen had verdiend,
der Linden in April
......I met de Nederlandscb
deze met zijn eigen
spelen, maar tot het Concep^ebouv
vlucht moest zoeken. Van die u
eigenlijk met den mantel der toegev
worden bedekt, kan eigenlijk slechts
buitengewoon vertolker der SiJgmund
nog met eere worden herdacht! Zelfs
van ongewone kwaliteiten, wa|i niet c
de moeilijke rol van Wotan.
Lang zou ik niet onder die
hoeven te blijven drie maant late:
eerst in het Festspielliaus te
voor de eerste maal den gehei
eenvolgende avonden. Nog denk ik
spanning, die er
de lf
irotseh
:ooy, d
gen
in de
een machti; 1 en soi
heersolite
niet weiuie
A nton van
en-twintigj
klinkt mij
,VolIendet
zongen bij 4
ayreu
in Rin
m aanli
scène van Dis Rliei
ik Van Root de
van het Wo&n-verh
liedrijf van Die V
grootsche flitasie
dat in de muze tu
er slechts en roei
onvergelijkfflke va
Hollander".!En toi
De vermaarde jonge tenor FRANX
VOELKER. wiens Sigmund op 16
en 18 Mei j.l. voor alle bezoekers
der uitvoeringen van Die Walküre
een openbaring is geweest.
het derde lx
luid',
zijn donders
eenige ooge
door het mi
gevoelens
Irijf he
Verb
id orga
iblikkei
it:
lir sclb
ii zij
ï'j
en toe
ran W<
„Nicht straf' ich dicli ei
Deine Strafe schufst du
met een steeds sterkere stijgii
klaringen en de accenten wi
behoorden te worden geplaatst
slotscène, het teedere afscheid
hilde en de vuurbezwering, si fes ond>
leiding van Hans Richter, als ij'n onaf
had ingewerkt op een ieder, Ac de gi
was om dit te mogen belevei toen
ook welk een standaardcrcatii door
geleverd en voor alle tijden wf geves)
Zoo was Van Rooy het middtlpunt
stelling en geestdrift, zóó datpayreu
in de volgende jaren Die Mei|ersing<
en Der fliegende Hollander ten
met Van Rooy als de voornasi
Onder het auditorium in
geestdriftigen Rotterdamsche
niet minder enthousiasten W»
van Wijngaarden, die zijn gi
wen van Bayreuth heeft behoo
Amsterdamschen kunst-entboa jast S
en dan natuurlijk ook de p1
Wagnerianen, de heeren
August Strater en last not to
Willem. Als ik mij niet vergis*'
niyter onder de bezoekers en
die dagen bij de alten de solo
gebouw-orkest, Herman Meeik
ring van Wouter Hutschenrb
genoemden reeds ter ziele
Doch welk een belangstel)*1 j v'(1'
jaren waar te nemen ook ui' |ns lam
Wagner-vereeniging voor H' Serege
ooneel
ste een
(97 zie
kims
per-ver
ple leve
(1vooi
der
fge, se
jt de Vi
6 ook V
p het
■altist v
f> medi
|ter ziji
In.
Onze beroemde landgenoot ANTON VAN ROOYde Wotan
der Bayreuther Bühnenfestspiele in 1897 en tal ran volgende jaren.
De grootste Wotan, die ooit over de planken is geschreden.
Onze landgenoot JAG. URLUS, een der beroemdste
vertolkers van de rol van Siegm und. Hij zong
deze voor het eerst in 1897 bij de Nederlandsche
Opera te Amsterdam. In 1911 en 1912 vervulde hij
de rol bij de Bayreuther Festspiele en zong haar
daarna herhaaldelijk te Amsterdam en ook in Amerika.
