EEN MAKELAAR DES DOODS cT)e Geheimzinnige cZVtan" van Europa, Sir (Basil Zaharoff 30 HET vraagstuk van den particulieren wapenhandel heeft pas het laatste jaar -de publieke aandacht getrok ken eerst kort wordt er tegen geprotesteerd, ja gestreden, zij het dan ook niet met heel veel kracht. Vóór 1934 werd er wel af gegeven op den oorlog, maar niet op hen, die den oorlog liefhebben, koesteren, misschien zelfs uitlokken. er in ieder geval ruimer van profi- teeren dan de fortuinlijk- ste O.W.'er. Vóór 1934 kende men die menschen niet. Wel wist men, dat er een zekere sir Basil Zaharoff bestond, een geheimzinnig man; hij had fabelachtig veel geld en verdiende er dagelijks fabelachtige bedragen bij, men had hem in den adelstand verheven, want hij heette eerst gewoon Zaharoff -een verrussischte lezing van zijn oorspronkelijken naam Zacharias. Meer wist men niet. Nu echter is er niets geheim zinnigs meer aan dien ouden man. De eenige puzzle, die er voor velen overblijft is deze waar om laat de maatschappij zulke financiers hun gang gaan, volt zij zelfs hun handen met goud en hun borst met eereteekenen? De particuliere wapenhandel is het levensbedrijf van sir Basil Zaharoff geweest. Hij leverde geweren en kanonnen, liefst aan vrienden, maar ook aan vij anden. En dat bedrijf heeft hem aardig geld opge bracht. Zijn inkomen bedraagt zesenzestigduizend dollar per dag, dat is, in Nederlandsche munt, een ton. Zesendertigmillioen guldens per jaar Een handige jongen natuurlijk, die volstrekt het hoofd niet buigt in schaamte voor de smaadredenen van tegenstanders. Hij redeneert: „Die wapens wor den toch gekocht, dus door deze of gene geleverd. waarom mag ik 't geld dan niet even goed verdienen als een ander Een redeneering, waarop een afdoend antwoord niet makkelijk te vinden is. Maar met dat al blijft het menigeen een raadsel, hoe de natiën zoo'n internationalen, onpartijdigen handel met mil- liarden beloonen kunnen; hoe b.v. Engeland iemand tot ridder slaat, die zorgde, dat de Engelschen aan de Dardanellen met Engelsche kanonnen beschoten werden De vredes-apostelen zien het geval zóó, dat de volkeren iemand een dagelijksch inkomen van zes cijfers verschaffen, wijl hij hun mannelijke jeugd in staat stelt, bij gelegenheid uitgeroeid te worden en een ander stuk jeugd uit te roeien Sir Basil Zaharoff woont in het mooie, oude kasteel Een der laatste foto's van sir Basil Zaharoff. Balincourt in Zuid-Frank rijk. De ingangen van het ridderverblijf worden dag en nacht bewaakt door zes Hindoes, die geen an dere taal spreken dan hun eigene. In wijden omtrek zijn alle velden en dorpen het eigendom van den kas teelheer, en er is geen vier kante centimeter van te koop. „Genaak mij niet," zegt dit allesen hetzelfde zeggen de minnegodjes in de tuinen, wier pijlen en bogen door kanonnen en geweren vervangen zijn. Hij is een kind van Grieksche ouders in Klein-Azië. Zijn ouders gingen in Odessa wonen (waar zij hun naam in Zaharoff veranderden) en later in Constantinopel. Daar zwierf hun zoon door de bazaars, trof er westerlingen, pikte een en ander van hun talen op. Daar werd hij later compagnon van een oom, die een export zaak had. Eens trok hij naar Londen met de kas der firma en de oom klaagde hem aan maar Zaharoff werd vrijgesproken; hij was com pagnon, dus mocht over de kas beschikken jVTadien zwierf hij, niet zonder er zijde bij te spin nen, door de Europeesche hoofdsteden. Hij volgde het motto, dat Nobel met een nobeler bedoeling had uitgesproken „Ik ben wereldburgermijn vader land is, waar ik werk, en ik werk overal Hij was reiziger in wapenen. Hij verkocht den eersten modernen onderzeeër aan Griekenland. Daar zal hij wel blij om geweest zijn want hij was Griek en vóelde zich Griek Maar die blijdschap mocht niet lang duren. Tur kije, de doodsvijand van Griekenland, kwam met een zak vol geld naar Zaharoff toe en vroeg „Heb je voor mij ook onderzeeërs 1" Wij burgermenschen zouden gezegd hebben voor jou nietmaar Zaharoff was nu eenmaal reiziger in wapenen vond het dus zijn plicht, wapenen te verkoopen. En hij dééd zijn plicht hij verkocht aan Turkije twee onderzeeërs. Verdienen Ja natuurlijk, dat ook Toen Zaharoff, als agent van de wapenfabrikan ten Nordenfeldt en Co., te Weenen vertoefde, was daar ook de Amerikaansche uitvinder Maxim, die zijn machine-geweer kwam demonstreeren. Franz Joseph en zijn officieren vonden het wapen prachtig, en Maxim rekende op een royale bestelling. Maar Zaharoff ging aan 't praten en betoogde, dat de machine-geweren van Maxim prullen waren. Gevolg: Maxim kreeg maar een heel kléine bestelling. Hoe zeer hem dit tegenviel, hij bleef kalm. Hij dacht: die lui van Nordenfeldt kunnen beter verkoopen dan ik goed dan werk ik voortaan met Norden feldt samen De twee firma's werden één en die éóne firma werd kort daarna opgeslokt door de groote Engelsche firma Vickers. Zaharoff had dus een prach tige sorteering voortaan en een ruime markt, want de volkeren waren in hun wijsheid druk aan 't be wapenen. ^7 aharoff ging naar Rusland en verkocht kanon- nen; toen trok hij naar Turkije, ook van Rusland een bitteren vijand, en verkocht kanonnen. Hij be zocht Spanje, dat oorlog voerde met de Vereenigde Staten, en verkocht machine-geweren van den Amerikaan Maxim. Behalve een contract voor 25.000.000 haalde hij ook een vrouw uit Madrid, de hertogin de Villafranca. Zaharoff ging naar Zuid- Afrika en verkocht aan de Boeren het fabrikaat van de Engelsche firma Vickers. Het feit, dat zoo veel Engelsche jongens gesneuveld waren door do kogels uit Engelsche kanonnen, was voor Lloyd George geen beletsel, vriendschap met Zaharoff te sluiten. De vriendschap van regeerders volgt uit redenen van hoogere politiek, waar wij in onzen een voud slecht bij kunnen Dat bleek ook tijdens den grooten oorlog. Toen was Zaharoff in Parijs, en kreeg, ondanks zijn belan gen bij Duitsche en Oostenrijksche wapenfabrieken, het Legioen van Eer. Toen de troepen der geallieer den er slecht voorstonden, werd er over vrede ge praat en er werd raad gevraagd aan sir Basilhij was namelijk pas in den adelstand verheven. Ja, wélken raad zou sir Basil nu geven „Zaharoff," schreef de Engelsche gezant te Parijs naar Londen, „is er vóór, den oorlog door te zetten tot het bittere einde." Ze zouden 't natuurlijk niet geweten hebben, als ze 't hem niet gevraagd hadden Aan het „bittere einde" was Zaharoff schatrijk. Toen kon hij zijn vaderlandsliefde weer botvieren: hij steunde Griekenland in zijn oorlog tegen Turkije. En hiermee diende hij tevens zijn brandkast. lederen morgen gaat de edelman van het kasteel Balincourt naar het naburige dorp Meru, waar een Parijsche bank een filiaal heeft gevestigd. Die bank is er expres aangebracht voor Zaharoff's gemak. Hij voert er al zijn financieele operaties uit, en die groeien steeds, want de wereld is weer druk aan 't bewapenen. Sir Basil Zaharoff hoeft zich niet onge rust te maken: wie er ook ijvere voor den vrede, wa penen moeten er komen En hij mag ze leveren en er aan verdienen. Hij zal nog wel heel wat millioenen binnenkrijgen en lintjes FRANK C. HANIGHEN. Sir Basil Zaharoff in groot ornaat tijdens een bezoek aan Landen. Aam alle kanten door beuakers omgeven de /nan op den voorgrond moet o-pletten dat er geen fotografen in de buurt zijn verlaat Zaharoff zijn hotel ie Monte Carlo om een autorit te gaan maken. In een rolstoeltje wacht Zaharoff op het station te Monte Carlo op den binnenkomenden trein. i si

Tijdschriftenbank Zeeland

Ons Zeeland / Zeeuwsche editie | 1935 | | pagina 30