Wereldverkeer in de een
zaamheid. Van verre
verraden de zes 210 M.
hooge antennemasten van
den grooten machinezender
reeds de plaats waar Radio
Kootwijk ligt.
En zoo worden wij dan
gevoerd naar een ruimte
in het sobere gebouw,
waar achter 'n houten lat
werk de oude omroepzen-
der staat, wiens capaci
teit van 50 Kilowatt be
knot werd op 10 Kilo
watt.
Gelijk een roerloos mon
ster staat hij daar achter
zijn tralies, en moeilijk
is het te gelooven, dat
deze beweginglooze massa
thans bezig is haar dage-
lijkschen arbeid te ver
richten. Van 's morgens
acht tot 's avonds zeven
uur is deze zender in de
weer, maar dan is zijn
dagtaak ook ten einde.
Zijn vermogen is dan niet
meer opgewassen tegen den eisch, dien de omroepver-
eenigingen voor de avonduren aan Kootwijk stellen.
Tien Kilowatt overdag, maar des avonds van
zeven uur af 120 Kilowatt. Dat is nu eenmaal wat
verlangd wordt
En wanneer des avonds om zeven uur het alom
uit de luidsprekers klinkt „Wij schakelen over op
den versterkten zender dan wil dit zeggen, dat
de oude zender zijn taak overdraagt aan een ster
keren, jongeren soortgenoot en hij de rust ingaat tot
het achtste uur van den volgenden dag.
Verderop, eveneens in een lattenkooi, de lange reeks
loodrechte glasplaten van den luchtcondensator in
rij en gelid hangen zij er en met gelijke onderlinge
afstanden. Blikseminslag zal hier geen verwoesting
aanrichten, zooals bij de doorgaans gebezigde mica
condensatoren het geval zou zijn.
Ginds staat de gelijkrichter met zijn door water
gekoelde lampen, die den zender van hoogspanning
voorziet, maar onze aandacht voor hem wordt afge
leid door een ander technisch gewrocht, een stuk
historie der Nederlandsche radiotechniek.
We staan voor de bakermat van het telefonisch
verkeer tusschen Indië en het moederland de eerste
kristalgestuurde kortegolf-telefoniezender voor Indië.
Later zou hij omgebouwd worden tot een ander
prototype, dat der eenzijbandtelefonie. En nu deze
Mohr ook als zoodanig seine Schuldigkeit gedaan
heeft, staat hij daar en wacht op nieuwe experimenten,
die in de steeds rustelooze phantasie der mannen
van Kootwijk zullen geboren worden.
Vreemd doet in deze omgeving van technische
zakelijkheid de dansmuziek aan, waarmede een
luidspreker het suizen der machine-aggregaten over
stemt. Doch het blijkt noodig te zijn ter controle van
de uitzending.
Twee versterkers in een kleine afgeschoten ruimte
zorgen voor een nauwkeuriger toezicht op de uit
zending een controleert er het geluid, de andere de
modulatie, waarbij de ononderbroken bliksemschicht
van den oscillograaf waarschuwt in geval het ge
luidsvolume eens te groot mocht worden.
Wij verlaten de hal van den ouden omroepzender,
waar alles min of meer een provisorisch karakter
heeft en komen dan in het domein van den nieuwen
120 Kilowattzender.
Het is alsof wij in een andere wereld komen. Hier
geen blankhouten stellages of warreling van achte
loos neerhangende draden. Stemmig zwart zijn de als
een doorloopende wand opgetrokken schakelborden,
waarachter zich 't voedingsstation bevindt, stemmig
zwart met 'n afzetting van verchroomde smalle lijsten.
Ter linkerzijde staat deze zwarte wand, waar
achter zich het voedingstation bevindt, in dubbele
Waar de aethergolven in
hun element komen. - Gelijk
het starre gelaat van een.
robot doet de achterzijde
van den toren van het groote
zendgebouw aan, damwaar
de antenne-invoer is.
Onder: Vanhet groote zend
gebouw heeft men een prach
tig overzicht op het terrein.
In het gebouw met het
schuine dak bevinden zich
zoowel de 10 K. W.- als de
versterkte zender. Rechts
op den achtergrond rijst
een deel van het kortegolf-
antenne-complex op.
uitvoering, zoodat steeds een helft als reserve
ter beschikking staat. En geen ontwarbaar klu
wen van draden en apparaten schuilt daar ach
ter dien zwarten muur, want overzichtelijk en
geniaal-simpel is de opstelling van alles wat zich
hier bevindt.
Aan de overzijde staan in zwart geajoureerde
kasten de verschillende trappen van den zender
de begintrap - in duplo met bet oog op mogelijke
stoornissen de voorlaatste trap met haar zes
watergekoelde 10 K.W.-zendlampen, waarvan er
vier in werking en twee in reserve zijn, machtige
lampen, die meesterstukken van menschelijk vernuft
en kunnen zijn. En ten slotte de eindtrap, die drie
zendlampen van 300 K.W. omvat. Weer is bier voor
reserve gezorgd, daar twee lampen voor bet gebruik
noodig zijn, terwijl de derde gereed staat om zoo
noodig in te vallen.
