De ongelukkige Czareivitch
Alexis, toenmaals troon
opvolger van Rusland. Bij
zijn geboorte bleek bij lij
dend te zijn aan een ern
stige bloedz iekte, die er lelijk
was in de familie var zijn
moeder en die hein, was hij
in leven gebleven, lot levens
lange invaliditeit, en een
fólterend lijden zou hebben
gedoemd. Rasputin verkreeg
zijn noodlottigen invloed op
de Czarina, omdat alleen
hij in staat bleek, met de
hypnotische krachten, die
in hem sluimerden, het lij
den van 't kind te verlichten.
naar Sverdlovsk, het vroegere Jekaterinenburg
zon voeren. Mijn bedoeling was een bezoek te
brengen aan het hnis, waar de terechtstelling had
plaatsgevonden, en dat thans is ingericht tot open
baar museum. En voorts hoopte ik iemand te kunnen
interviewen, die in dien gruwelnacht deel had uit
gemaakt van het vuurpeloton.
Dezelfde reis, die ik ondernam, en met hetzelfde
doel, was in den loop der jaren ook gemaakt door
andere niet-Russische reporters voor het eerst
op het eind van het jaar 1919. Het was hun altijd
toegestaan geweest, de voormalige gevangenis van
den Czaar van beneden tot boven te onderzoeken
het huis staat van negen tot vijf uur wijd voor het
publiek open. Maar geen van mijn collega's was
het ooit gelukt, een der moordenaars op te sporen.
In het jaar 1933 echter werd de eerste ernstige
poging ondernomen, om den sluier, die over de
liistorisclie details van den Czarenmoord lag gespreid,
velieel en al weg te rukken. In dat jaar vernam name
lijk Stoneman, de correspondent van de „Chicago
Daily News", dat Peter Ermakov, die in Sokoloff's
rapport was aangewezen als een der voornaamste
daders van den moord, en die persoonlijk belast
was geweest met de verbranding van het stoffelijk
overschot der Czarenfamilie, niet alleen in leven
was, doch dat hij zelfs nog in Jekaterinenburg ver
bleef en aldaar bewaker was in de plaatselijke
gevangenis. Stoneman bezocht hem en trachtte
een interview van hem los te krijgen. Ermakov
verontschuldigde zich echter en toen geen over
reding baten kon, moest Stoneman onverrichter zake
terugkeeren. Aldus stond de situatie nóg, toen ik
in Sverdlovsk aankwam.
Een raad van Stoneman indachtig, begaf ik mij
11a aankomst in gezelschap van mijn tolk regelrecht
van het spoorwegstation naar de gevangenis. Ja,
Ermakov was hier cipier. Maar hij was er niet
hij was er trouwens al in geen drie weken geweest.
Volgens de rapporten was hij zeer ernstig ziek.
Ik belde zijn woning op en sprak middels mijn
tolk met zijn vrouw. Ja, het rapport waarop ik
doelde, behelsde de waarheid Ermakov leed aan
keelkanker. Dag en nacht kwamen de dokters hem
helpen, dien avond had er juist een bloedtransfusie
plaatsgehad. In geen drie weken had hij het bed
verlaten het was hem zelfs niet geoorloofd zijn
band op te heffen. Zijn stem was bijna weg. Neen,
de doktoren zouden beslist niet toestaan, dat hij
met iemand sprak
Verslagen en ontmoedigd hing ik de telefoon op.
Veronderstel eens, dat Ermakov zou sterven, zonder
vooraf de juiste toedracht der feiten aan iemand te
hebben meegedeeld De geheimen, die de geschie
denis nog verborg, zouden dan mèt hem sterven
Toen ik op straat liep, kreeg ik plotseling een
inval. Ermakov's vrouw Zij was zoo vriendelijk en
bereidwillig geweest aan de telefoon alhoewel
blijkbaar verontrust. Waarom ha,Ir niet om een
interview verzocht Slechts vijf minuten Misschien
wist zij evenveel van de geschiedenis als haar
echtgenoot en was zij zoo welwillend, een paar
vragen te beantwoorden.
Zoo belde ik haar voor de tweede maal op, zette
mijn verlangen uiteen en verzocht haar om het voor
recht, haar te mogen interviewen het uur en de
plaats aan haar eigen verkiezing overlatend. Tot mijn
groote vreugde en verbazing noodigdef zij mij uit,
den volgenden morgen 0111 elf uur naar Ermakov's
woning te komen. Maar ik moest de zorgwekkende
omstandigheden in oogenschonw houden en zoo
kort mogelijk zijn.
I~"\en volgenden morgen werden wij op het afge-
sproken uur ontvangen door een knappe, vrien
delijke vrouw van ongeveer veertig jaar. Ermakov's
huis was maar klein het bevatte slechts een hal
en twee kleine kamers, die met den grootsten eenvoud
gemeubileerd waren. Toen ik de hal betrad, kon ik
Ermakov door de half geopende deur van de aan
grenzende kamer hooren hoesten en hijgen. Zijn bed
stond nog geen zes voet van de plaats, waar ik me
op dat oogenblik bevond. Begrijpend, dat zijn vrouw
den ernst van zijn toestand geenszins overdreven
had, en dat elk oogenblik toeven mijn bezoek des
te pijnlijker zou maken, besloot ik heel kort te zijn.
„Ik meen, dat uw echtgenoot een van de mannen
was, die de Romanoffs executeerden," begon ik.
„Hoe weet u dat V informeerde zij, met die vraag
de mijne beantwoordend.
„Ik vernam het in Moskou van een paar journa
listen," gaf ik ten antwoord.
„Welnu dan, het is inderdaad waar."
„Ik zou gaarne iets vernemen omtrent het vnur-
peloton," hernam ik. „Er wordt algemeen beweerd,
dat het bestond uit tien tot twaalf soldaten. Hebt
u misschien uw echtgenoot ooit het juiste aantal
hooren noemen
En toen kwam er plotseling een heeseh
en half verstikt gefluister door den kier
van de deur uit de ziekenkamer
„Zeg hem, dat wij maar met ons drieën
waren.
Ermakov's vrouw keek verschrokken.
„Er waren er slechts drie," herhaalde zij zenuw
achtig.
Ik dacht snel na. Ermakov lag te luisteren naar
elk woord, dat wij spraken, en naar het scheen,
verkeerde hij in een onverschillige, drieste stemming.
Misschien gelukte het mij nog één vraag beantwoord
te krijgen, voordat zijn vrouw een eind aan het
gesprek maakte.
Ik wendde mij tot mijn tolk. „Vraag nog iets
aangaande Anastasia,"
sprak ik, „en spreek wat
luider. Zeg, dat wij in
Amerika van meening zijn,
dat de geheele Czaren
familie werd terechtge
steld, met uitzondering van
Anastasia, die kans zag
te ontvluchten en naar
New York werd gebracht,
waar zij nu nog woont."
De tolk herhaalde mijn
woorden in het Russisch.
Doch voordat Ermakov's
vrouw had kunnen ant
woorden, werd plotseling
de deur van de zieken-
Czarina Alexandra, geboren prinses van Hessen, ge
malin van Czaar Nicolaas II van Rusland. Haar
noodlottige invloed oj> den karakterzwakken Czaar en
haar despotisch streven naar behoud van het auto
cratisch regiem, benevens de minachting, waarmede
zij de openbare meening tartte, door haar beseher-
meling en vriend, den ongeletterden boerenpope Ras
putin, de hand boren het hoofd te houden, toen deze
in hemeltergende schandalen gewikkeld werd, hebben
wellicht meer dan iets anders de ineenstorting van
het geweldige Russische rijk veroorzaakt. Uit haar
huwelijk met Xicolaas 11 werden vijf kinderen ge
boren, een zoon en vier dochters.
kamer opengeduwd door een gespierden, liarigen
arm, die onder de dekens van het ziekbed vandaan
kwam.
„Wat is dat Wat is dat over Anastasia
Kom eens hier binnen ik zal u vertellen wat er
met Anastasia gebeurde
Met bonzend hart overschreed ik den drempel
van de ziekenkamer.
„Ik verstrooide haar aseh met een
schop over een afstand van vijf wersten
in Siberië als u wilt weten waar zij
is. Vertel dat in New York!
Ermakov lag op een laag, primitief Russisch bed.
In zijn opwinding had hij de rood katoenen dekens
van zich afgerukt. Ik aanschouwde een kolossalen.
corpulenten man van drieënvijftig jaar. die zich rus
teloos om en om wenteldein zijn wanhopige pogingen,
om voldoende adem te halen. Zijn zware borst, rees en
daalde bij eiken zucht. In geen vier weken was hij
in staat geweest zich te scheren, zoodat zijn gelaat
bedekt was met een borsteligen zwarten baard.
Zijn hoofdhaar was verward en viel over zijn ooren.
Zijn mond hing open en uit een der hoeken sijpelde
een dun straaltje bloed. Het kleurde zijn baard,
het kussen en de lakens. En in dat vreeswekkend
gelaat staarden mij twee met. bloed doorloopen
en koortsig flikkerende zwarte oogen aan
„Ga zitten ga zitten. Sta daar niet zoo te kijken,"
klonk het uit zijn mond.
Wij gingen alle drie zitten, onbewust gehoor
zamend, niet in staat ons te verzetten tegen die
tyrannieke stem en wilde oogen ik nam plaats
op den rand van het bed.
„U moet mij vragen over de terechtstelling
ging hij voort. „Vraag niets aan mijn vrouw wat
weet zij ervan
Ik keek Ermakov's vrouw eens aan. Zou ik blijven?
Zou ik heengaan Zij was geschrokken van de heftig
heid, waarmee haar man uitgevallen was, maar
omdat hij vastbesloten scheen te spreken zoo hem
goeddocht, vreesden wij dat hij nog heftiger zou
worden, als we liet hem beletten. Ik besloot eindelijk
hem nog één vraag te stellen en dan, beleefdheids
halve, te vertrekken.
„Vertel me eens, kameraad Ermakov, hoe hebt u
de Romanoffs gedood
Het was even over elven, toen ik hem deze vraag
stelde. Bij elk woord steunend en hijgend, begon
hij mij te antwoorden. En toen bij uitgesproken was
en ik eindelijk afscheid van hem nam, was liet
half drie.
Wordi vervolgd.
