door Santos Oliveira
DE VLUCHT VAN
ANDOS ALVARO
TWEE jaar opgesloten te zijn binnen de prik
keldraadversperring van een streng be
waakt gevangenkamp is een schier onover
komelijke straf voor iemand, in wiens bloed
de ongebonden vrijheidsdrang siddert van een lange
reeks opstandige voorgeslachten. Toen Andos Alvaro
wegens een gering politiek vergrijp tot die harde
straf veroordeeld werd en zijn intrede deed in het
beruchte gevangenkamp in Sierra Maestra, was hij
stellig overtuigd, dat hij zijn vonnis niet lang over
leven zou. Doch reeds na weinige dagen zag hij een
sprankje licht gloren in de duisternis van zijn wan
hoop de gedachte aan de vlucht ging hem bezig
houden.
Op een middag, toen de vrijheidshonger en het
hunkerend verlangen naar een kus van donna
Clara hem te machtig werden, negeerde hij alle
gevaren en besloot hij in den aanstaanden nacht
te vluchten. Hij stal uit een der werkplaatsen een
kniptang en toen de nacht aangebroken was, brak
hij uit de slaapbarak.
Plat op den grond liggend kroop hij als een slang
op de versperring toe. Tientallen anderen vóór hem
hadden steeds getracht te ontkomen door óver het
prikkeldraad heen te klimmen in hun angstige
gejaagdheid kozen zij den gemakkelijksten en kort-
sten. doch tevens den gevaarlijksten weg. Het
draaiende zoeklicht had hen weldra ontdekt en
terwijl zij zich in dien verraderlijken schijn als
wormen door en over het prikkeldraad kronkelden,
had een enkel goedgericht schot uit den geschuttoren
aan al hun schoone vrijheidsdroomen een einde
gemaakt.
Andos koos een anderen weg veiliger, maar van
langer duur. Hij kroop voort langs den grond en
baande zich een doorgang met zijn kniptang. En
wat al dien anderen mislukt was, gelukte hem na
een uur hard te hebben gewerkt en duizend angsten
te hebben uitgestaan, knipte hij den laatsten draad
door, die hem nog van de gulden vrijheid scheidde.
Bijna zou hij een juichkreet hebben geslaakt, doch
hij hield zich nog bijtijds in. Haastig begon hij het
bergpad af te loopen en toen de dageraad aanbrak
en zijn vlucht in het kamp bekend werd, was hij
reeds veel te ver weg, om hem nog te kunnen achter
halen. Andos Alvaro was vrij en als hij een anderen
naam aannam en zich buiten zijn woonplaats vestig
de, leek het niet waarschijnlijk, dat hij ooit nog
eens in handen van de politie zou vallen
Andos liep den heelen dag door. Tegen het invallen
van den nacht bereikte hij Camagos het dorpje
aan Cuba's Zuidkust, waar zijn moeder woonde.
Toen hij zich overtuigd had, dat het huisje niet
bewaakt werd, trad hij binnen. Zijn moeder schreide
en omhelsde hem, en ging met hem naar buiten,
opdat niemand hen overvallen kon.
„Je moet gaan heel ver weg," fluisterde zij door
haar tranen heen. „Vanmiddag hebben ze hier naar
je gezocht en vannacht zullen ze ongetwijfeld terug
komen. Als je veilig bent, zend me dan een bood
schap, maar laat je vooral aan geen bekenden zien."
„Alleen aan Clara," beloofde Andos glimlachend
zelfs in de duisternis geloofde hij donna Clara's lief-
koozende blikken op zich gevestigd te zien. Hij dacht
echter niet aan zijn vonnis en evenmin aan wat er
moest omgaan in het hart van een meisje, wier
liefde was achtergesteld bij de hersenschimmige
ideeën van een heetgebakerde politieke partij. Hij
dacht alleen aan haar glimlach en aan haar kussen
en plotseling had hij haast zijn weg te vervolgen.
Hij vertrok in de richting van Guantanamo door
een bergachtig gebied, waar senor Cumillo, Clara's
vader, een kleine plantage bezat.
De nacht was donker en de weg eenzaam slechts
eenmaal passeerde hem een man op een muildier.
Hij had ongeveer een uur geloopen, toen hij aan een
nauwen pas kwam. Links verhieven zich rotswanden,
rechts lag een diepe kloof en daarachter een woeste
vlakte. Het was doodstil in den omtrek alleen de
flauwe echo van zijn voetstappen deed zich hooren.
Plotseling ongeveer halverwege den pas werd
de stilte verscheurd door den knal van een schot.
Andos slaakte een schrillen kreet, die zich voort
plantte langs de rotswanden en in den omtrek weg
stierf. Tegelijk liet hij zich vallen de kogel was
in zijn onmiddellijke nabijheid tegen den rotswand
te pletter geslagen en neergevallen. Verschrikt bleef
hij liggen was die kogel voor hem bestemd f
Ergens in den omtrek hoorde hij een paard hinniken
en tegelijk vond zijn tastende hand het kleine pro
jectiel. Toen slaakte hij een zucht van verlichting
de kogel was te dik voor een politiekarabijn, het
schot scheen gelost te zijn uit een ouderwetsch geweer.
Gerustgesteld stak hij het gevaarlijke souvenir
in zijn zak. Kruipend vervolgde hij zijn weg be
vreesd dat een tweede schot van den onbekenden
schutter hem minder goed bekomen zou. Doch het
schieten herhaalde zich niet meer het bleef dood
stil in den omtrek. En overtuigd dat hij slechts met
een verdwaald schot te doen had gehad, richtte
Andos zich op en ging verder.
In den vroegen morgen bereikte hij senor Cumillo's
plantage. De bewoners waren reeds ontwaakt
de schoorsteen rookte en de deur van den stal achter
het huis stond wijd open. Andos ried dat Clara bezig
was het paard te voederen en zich verheugend in
de verrassing, die hij haar bereiden zou, liep hij
op zijn teenen op den stal toe. Toen hij een blik naar
binnen wierp miste hij het paard, doch donna Clara
was er inderdaad. Hij sloop nader, legde zijn handen
voor haar oogen en drukte een kus in haar hals.
Met een wilden ruk bevrijdde het meisje zich.
Toen zij hem herkende, werd zij doodsbleek en Andos
zocht tevergeefs naar iets als vreugde in haar donkere
oogen. Toen verstrakte haar gelaat en gleed haar blik
afwijzend langs hem heen.
„Ben jij het bracht zij ontdaan uit. „Hoe kom
je hier f'
„Gevlucht," antwoordde Andos, teleurgesteld
door die ontvangst. „Ik kon het daarginds niet uit
houden ik smachtte naar de vrijheid, naar jou.
Als een bedelaar stond hij voor haar, wachtend
op een woord of teeken, dat hem moed zou geven haar
in zijn armen te nemen. Maar dat teeken bleef uit
het meisje trad een pas terug.
„Ik begrijp niet wat je hier komt doen," zei ze,
diep ademhalend. „Is het al niet erg genoeg, dat je
me verwaarloosd hebt voor je politiek gedoe moet
je me nu nog meer in opspraak brengen I Denk je
soms dat ik ooit zou trouwen met een man, die elk
oogenblik gearresteerd kan worden Of dat ik twee
jaar wachten zou op iemand, die liever zijn vrienden
naloopt dan zijn meisje!"
Haar stem klonk bitter en Andos boog schuld
bewust het hoofd. Hij begreep plotseling, wat er in
haar omgegaan moest zijn, toen zij van zijn arrestatie
vernam. Zij had gelijk hij had zijn rechten op haar
verspeeld. En afgezien daarvan, zou hij haar toch
niet kunnen trouwen in het vooruitzicht, onmiddellijk
daarna weer naar Sierra Maestra te worden terug
gevoerd
Hij wilde nog iets zeggen haar om vergeving
vragen. Maar hij zweeg, plotseling klonk de hoefslag
van een paard op den weg. Het meisje schrok en wees
hem naar een hoek van den stal.
„Verberg je daar vlug Daar komt vader en ik
weet niet wat hij zou doen als hij wist, dat je hier
was. Als ik met hem in huis ben, verlaat dan den stal
en zoek een goed heenkomen."
Andos had nauwelijks tijd zich te verbergen
het volgend oogenblik klonk senor Cumillo's stem
op het erf.
„Daar ben ik, dat is een vergeefsche rit geweest,
Clara. Maar ik geef de hoop niet op deze week ga
ik er nog eens op uit
„Jammer, vader," hoorde Andos het m^je heggen
en daarop bracht zij het paard in den stal. Druk
sprekend verdwenen zij in huis. Andos wachtte nog
even en verliet omzichtig den stal. Toen stak hij
snel naar den weg over en ging verder den kant
op van Santiago. Hij ging met gebogen hoofd en een
hart vol verdriet treurend om al wat verloren
scheen en nooit meer gewonnen kon worden.
A ndos Alvaro zette zijn vlucht voort tot Percuco,
dat ver genoeg van zijn vroegere omgeving ver
wijderd lag, om er zicli veilig te kunnen achten. Hier
hielp hij drie weken bij den tabaksoogst en daarop
kon hij voor twee maanden terecht bij een cacao-
planter. Niemand viel hem lastig en nergens wekte
zijn verschijning eenig wantrouwen.
-Intusschen leefde hij stil en somber zijn dagen.
Hij deed zijn best donna Clara te vergeten, maar de
herinnering was machtiger dan zijn wil. De gedachte
aan haar bleef hem voortdurend bij op den dag
bij zijn werk en 's nachts zoolang hij tevergeefs
op den slaap lag te wachten. Als hij ook maar éénige
hoop had mogen koesteren, dat hij haar ooit nog
eens terug zou kunnen winnen, zou hij zich zonder
aarzelen hebben aangemeld, om zijn straf te onder
gaan. Maar Clara's woorden hadden hem niet den
minsten twijfel gelaten zij verkoos geen man, die
gebrandmerkt was als een rebel en de schande van
een vonnis had ondergaan.
Een verandering van omgevmg gaf aan zijn zwaar
moedige gedachten eenige afleiding. Het werk in de
cacaotuinen was afgeloopen en op aanbeveling van
den planter kreeg hij een baantje in een hotel in
Santiago. En daar was het, dat de onbeteekenende
geschiedenis van zijn vlucht een sensationeele wen
ding nam en haar einde vond.
Op een middag, vier maanden na zijn vlucht van
Sierra Maestra, zat hij thuis in een oude krant te
lezen, die hij van zijn hotel meegenomen had.
Zijn blik viel op een aankondiging van de rechts
zaken, die binnen eenige dagen voor den rechter
in Santiago in behandeling zouden komen een
lange reeks kleinere en grootere diefstallen.
Plotseling trof hem een naam Gonzagoz
Cumillo. En tot zijn groote verbijstering las hij, dat
Clara's vader den volgenden dag terecht zou staan
wegens diefstal van een bedrag van achtduizend
dollar. Toen hij van zijn eerste verbazing bekomen
was, begon hij te gelooven dat hij zich vergiste
de naam Gonzagoz Cumillo kwam méér voor en hij
kende Clara's vader als een man van onkreukbare
eerlijkheid. Maar toch viel het hem moeilijk zijn
twijfel geheel opzij te zetten het was immers ook
mogelijk, dat hij zich vergiste in senor Cumillo's
eerlijkheid
Eindelijk besloot hij den volgenden dag even naar
de zitting te gaan luisteren. Moest senor Cumillo
inderdaad terecht staan, dan zou donna Clara
waarschijnlijk ook aanwezig zijn en de gelegenheid,
om haar nog eens terug te zien, wilde hij zich niet
laten ontglippen.
Den volgenden dag wist hij zich op het laatste
oogenblik vrij te maken. Hij spoedde zich naar het
gerechtsgebouw en nam plaats op de publieke tri
bune. Er bevonden zich slechts weinig toehoorders
twee manschappen van de civiele garde namen hem
zonder eenige belangstelling vluchtig op.
Toen hij zijn blik naar de bank der beschuldigden
richtte, ontstelde hij inderdaad was het Clara's
vader, die terechtstond. Een eindje van hem af
zat donna Clara, schrikwekkend vermagerd en met
haar ongelukkigen blik op den rechter gericht.
Het verhoor was al in vollen gang, toen Andos plaats
nam de zachte, beschaamde stem van senor
Cumillo was nauwelijks voor hem te verstaan.
„Maar met al uw vernuftige uitvluchten is u toch
niet in staat het feit te weerleggen, dat u van het
gestolen bankpapier hebt uitgegeven," hoorde Andos
den openbaren aanklager op scherpen toon uit
vallen. „En evenmin, dat er nog een bedrag van acht
honderd dollar in uw portefeuille is aangetroffen."
„Ik herhaal wat ik reeds eerder verklaard heb
en wat ik tot aan mijn dood toe zalblijven verklaren
dat geld ontving ik van een koopman, die me ver
zocht hem twee biljetten van vijfhonderd dollar te
geven voor kleiner bankpapier," antwoordde de
beschuldigde.
„Een koopman de onvindbare onbekende,"
spotte de aanklager. „Er klopt een wildvreemde aan
uw deur en daar neemt u zóó maar duizend dollar
papier van aan, zonder eenige zekerheid dat het echt
is en zonder te weten, of hij te vertrouwen is."
Cumillo bevochtigde zijn lippen het spreken
viel hem blijkbaar moeilijk.