i
De vader aller typisten
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS
Voetverzorging
Vasenol Voetpoeder
Wist U, dat gezondheid te koop is
meer
evenskracht
UW LEVENSDOEL
BEREIKT
13
De eerste schrijfmachine.
Millioenen vrouwen (en velen man
nen ook) werd door de uitvinding
der naaimachine ,,'t brood uit
den mond gestooten" millioenen
vrouwen (en velen mannen ook) werd
door de uitvinding der schrijfmachine
een broodwinning verschaft.
Het was een eenvoudige boekdrukker
van middelbaren leeftijd te Milwaukee,
in den Amerikaanschen staat Wisconsin,
die de poorten der zakenwereld voor de
dames openstiet, in 1868, toen hij patent
nam op de eerste behoorlijke schrijf
machine. Christopher Latham Sholes
dacht, dat hij met zijn machientje een
beetje gemak bracht aan een groepje
predikanten en advocaten, meer niet.
Hij voorzag niet. dat legers van vrou
wen, reeds in zijn eigen levensdagen,
de kantoren zouden veroveren, een
zelfstandig bestaan zouden verwerven,
de mogelijkheid kregen, op te klimmen
tot belangrijke posities, waarin men
nog nooit een vrouw had gekend. En dit
allemaal door zijn machientje.
De schrijfmachine, waarop Sholes
zekeren dag dezen regel op papier
bracht„C. Latham Sholes, September,
1867" was de voorvader van de talrijke
kantoormachines onzer dagen, die door
dames worden bediend.
In 1868 kon een vrouw, die haar
eigen brood wilde verdienen, slechts
kiezen tüsschen handenarbeid in de
huishouding van anderen, arbeid op
een fabriek, naaien „voor de menschen",
werken achter een toonbank of in een
restaurant of hotel, verplegen en les
geven. Vrouwen en zaken hoorden niet
bij elkaar, vond men. 't Kantoorleven
was voor de vrouw te zwaar.
En kijk nu eens
Sholes had natuurlijk voorgangers.
Meer dan 50 mannen in vele landen
stelden pogingen in 't werk, om met
een kleine machine letters op papier
te brengen. Maar bevredigend resultaat
bereikten zij niet. Noch de Engelsch-
man Henry Nill (1714), noch de Ameri
kaan W.' A. Burt (1829), noch de
Franschman X. Progrin (1833), noch
de vele anderen, die tusschen 1844 en
1866 met hun producten voor den dag
kwamen.
IntuBSchen was een boerenzoon uit
Pennsvlvanië, in 1819 geboren, en
drukkersleerling geworden, met zijn
ouders westwaarts getrokken, en had
zich als drukker en uitgever in den
staat Wisconsin gevestigd. Waar hij
ook aan dacht, aan schrijfmachines
niet. Na een zeer wisselvallig leven
ging hij met een vriend. Carlos Glidden,
aan 't werk, om een spitmachine saam
te stellen, ter vervanging van den ploeg,
en uit persoonlijke liefhebberij begon
hij aan een apparaatje voor 't nummeren
der bladzijden van een boek. Die laatste
poging lukte nogal, en bijwachtik ga
eens probeeren, of ik op die manier de
letters niet evengoed kan drukken
(schrijven, tikken) als de cijfers. Het
lukte! En in 1868 werd patent ver
kregen op de „schrijfmachine van
Sholes en Glidden".
Eigenlijk hebben vier mannen samen
gewerkt tot het ontstaan van de eerst
practisch bruikbare schrijfmachine
Sholes, de man van het idee, Glidden.
de man met het doorzettingsvermogen.
S. W. Soule, de mecanicien, en Jame>
Densmore, de man 'van het geld. D<
laatste schoot S 600 voor en betaalde
alle kosten der constructie, waartegen
hem het halve profijt der onderneming
werd toegezegd.
Densmore kreeg, toen het patent ei
was, de leiding. Hij had vertrouwen ii
het idee, maar niet in het model vai
1868. Dertig maal bouwde hij een ver
beterde machine, voor hij te vrede i
was.
Een paar exemplaren van het toestel
werden te New York tentoongesteld in
1871 en 1872, maar erg de aandacht
trekken deden zij niet. Daardoor kwam
Densmore tot het besluit, een machine
fabriek in den arm te nemen die zou
de vervolmaking, de fabricatie en de
exploitatie van de machine beter aan
kunnen. Hij kwam in relatie met
E. Remington Sons, Ilion, N.Y.,
fabrikanten van wapens en naai
machines.
In Maart 1873 werd het contract
met de Remington-maatschappij, voor
de patent- en exploitatie-rechten, ge-
teekend. Eind 1873 kwam de „Reming-
ton model 1" in den handel.
De eerste machines bezaten 44 letter-
staven of armpjes, ieder met I type,
zoodat het heele schrift in hoofdletters
werd uitgevoerd. In 1878 begon men
armpjes met twee tvpen te gebruiken.
Nu kan men op een normale machine
met 42 toetsen plus een (of meer)
verstellingstoets(en) alle teekens
op papier brengen, die men bij gewoon
schrift noodig kan hebben.
De beroemde Mark Twain was een
der eerste koopers, en hij schijnt de
eerste schrijver geweest te zijn, die een
getypt manuscript aan een uitgever
zond. Nu wil haast geen uitgever
geschreven copy meer hebben. Reeds
in 1880 kreeg Elbert Hubbard, die een
manuscript aan Harper had gezonden,
zijn copy terug met een briefje, dat zij
er beleefd voor pasten, manuscripten
te lezen, die niet getypt waren.
Toen de eerste schrijfmachines in
Engeland kwamen, stond men natuur
lijk voor 't probleem, menschen te
vinden, die ze bedienen konden. Een
advertentie plaatsen „typiste gevraagd"
zou niet geholpen hebben - geen
mensch wist, wat een typiste was
Gevraagd werd dus „iemand, bedreven
in stenografie, die tevens piano kan
spelen".
De Remington-maatschappij echter
vormde typisten en leverde ze, des-
gewenscht, mèt de machines. Te New
York werd in 1881 de eerste schrijf-
macliine-school voor meisjes opgericht.
Zij werd gebrandmerkt als een „grove
afdwaling des geestes bij welmeenende,
maar misleide dames". Maar de acht
eerst afgestudeerden waren pioniers,
die het pad effenden voor millioenen
volgelingen. In 1930 waren er twee
millioen vrouwen, die kantoor-posities
vervulden, voor haar ontoegankelijk,
vóór de schrijfmachine kwam.
Sholes heeft géén som ineens voor het
patent en een flink aandeel in de winst
van iedere verkochte machine gevraagd:
hjj had liever 8 12.000 ineens, in con
tanten. Zijn latere jaren zijn een voort
durende strijd tegen ziekten geweest.
Hij overleed in 1890, ten huize van zijn
dochter, mrs. Ch. L. Fortier, de eerste
vrouw, die ooit op een schrijfmachine
schreef.
houdt den voet elastisch
droog en gezond
Waarom dan langer gesukkeld? Ovomaltine zal ook U dat
heerlijke gevoel van veerkracht en stralende gezondheid terug
geven. Na een kortstondig gebruik bemerkt U reeds, hoeveel
sterker U zich voelt, hoe dat verlammende gevoel van vermoeid
heid wegblijft, hoe U zich 's avonds nog heerlijk frisch en op
gewekt voelt, kortom, hoe U een geheel ander mensch wordt.
Ovomaltine verbant zwakte en slapte. Het is een sterk gecon
centreerd krachtvoedsel, dat Uw gewone voedsel verrijkt. Ander
halve dessertlepel Ovo in een beker melk
maken die melk niet alleen smakelijker, maar
verdubbelen ook de voedingswaarde.
Begin eens dagelijks 1 of 2 koppen Ovo te
nemen en let eens op hoe spoedig U Uw oude
veerkracht terugkrijgt.
ENKELE BEWIJZEN.
A lie K.L.M.- vliegtuigen
der Holland-Indië-lijn heb
ben Ovomaltine aan boord.
Op de officieele menu's
voor de deelnemers aan
de Olympische Spelen 1932
en 1936 stond Ovomaltine
vermeld.
Bij apothekers en drogisten in busjes van 60 cent al
Zo niet, dan is het nog steeds tijdEen degelijke
opleiding - zij is binnen Uw bereik! Alle stof, geëist
op de tegenwoordige examens (M.U.L.O., H.B.S.,
Staatsexamen, Praktijk-, L. O.-, M. O.- en
talrijke andere examens) wordt volledig be
handeld in onze schriftelijke cursussen. Zulk een
studie, onder leiding en controle van volledig
bevoegde, ervaren leraren, is niet kostbaar en wij
geven U bovendien onze examengarantie! Vraagt
ons kosteloos PROSPECTUS No. 52-53 eens aan!
INSTITUUT VOOR SCHRIFTELIJK ONDERWIJS
Leliegracht 30 - A'dam-C. - Tel. 33044 N.V.
