B
-;"rCïr-'j~,
Waar de bekende toffees vervaardigd worden: een heeb serie tof fee-machines aan
het werk.
Kraakheldere pakstertjes zorgen voor het rullen der
blikken
die daarna Worden geëtiketteerd
boven water kunnen honden, wanneer deze in enkele
tientallen jaren gegroeide groot-industrie eens zou
moeten verdwijnen. En de vraag is gerechtvaardigd,
wat er in onzen tijd van Breskens zou geworden zijn
zonder van Melle. Maar zelfs in ven-en omtrek, als
voor Hoofdplaat, Groede, Sclioondijke, Oostburg,
Sluis, NieuWvliet, IJzendijke, enz. enz., waar de
fabriek eiken dag het personeel door eigen autobus
dienst laat afhalen en terugbrengen, zijn de in Bres
kens verdiende loonen van beteekenis.
Naast de in 1925 geopende toffee-afdeeling, die
van Melle zulk een naam veroverde in eigen land en
ver daarbuiten, en naast de eerst in 1920 bescheiden
opgezette, maar sinds 1935 belangrijk uitgebreide
en in een nieuw gebouw ondergebrachte biscuit-,
wafel- en cake-afdeeling, die eveneens in korten
tijd een hooge vlucht nam, is toch de belangrijkste
de afdeeling suikerwerken, waar drops, dragees,
Fransche dragees, gevulde bonbons en medicinale
bonbons vervaardigd worden, en waar bijvoorbeeld
de verpakte bonbons zulk een plaats innemen, dat
alleen voor het verpakken voor 150.000 gulden
machines moesten worden geplaatst.
Zeker, de druk der tijden gaat aan Breskens en
aan van Melle niet voorbij. De export is in de laatste
jaren van verlamden buitenlandschen handel bijna
geheel stilgevallen, en van opleving der binnen-
landsche consumptie valt ook nauwelijks te gewagen.
De grondstoffen worden zwaar belast en daarom
moesten eigenlijk de verkoopsprijzen dringend worden
verhoogd. Maar dat laat de koopkracht van het
publiek weer niet toe en evenmin valt dat te rijmen
met de principes der van Melles, die het vertrouwen
winnen en behouden door een rustige prijspolitiek
en nooit aan de kwaliteit zullen tornen. Neen,
Wanneer ondanks al die moeilijkheden de ver
koop en de productie nog altijd stijgende zijn,
dan is dat het gevolg van liet onvermoeid zoeken
En als de dagtaak is rolbracM, brengt dt eigen auto
bus de vroolijke werkstertjes naar Groede, naar Sluis,
naar Oostburg en waar ze verder in den omtrek maar
wonen, want de fabriek van van Melle is van betee
kenis voor bijna heel West Zeeuwsch- Vlaanderen.
en experimenteeren der drie gebroeders van Melle
(bij wie zich inmiddels de zoon van den stichter,
na buitenlandsche studiereizen, gevoegd heeft) om
steeds nieuwe artikelen te vinden en zoo den gang
in 't bedrijf te houden. Neen, niet ieder denkbeeld
houdt steek, niet iedere proef slaagt, mislukkingen
komen ook voor, en er is heel wat hoofdbrekens voor
afgegaan, wanneer er weer 'n nieuw succesje den
naam van van Melle nog hechter onder de gebrui
kers vestigt.
Maar zoo langzaam een fabriek groot te maken,
dat is een sport, verzekert ons de stichter dei- firma,
de heer I. van Melle. Dat houdt je jong en dat is
hem aan te zien ook En dat is een school. En
smakelijk verhaalt hij, wat een sombere voorspel
lingen de meester hem deed, als hij zijn lissen maar
weer zoo slecht kende, en zijn lei of schoolschrift
wemelde van de krassen en fouten. Maar dertig
jaar koopman zijn, verstand te moeten hebben
van markten en havens, van stoomvaartlijnen en
treinverbindingen, dertig jaar vakman zijn en dag
aan dag proeven nemen met en wijzigingen brengen
in honderden proeédé's, dertig jaar machines keuren
en koopen, verbeteren en vernieuwen, auto's koopen,
stoombooten laten bouwen, vliegtuigen laten demon-
streeren, uitleggen, keuren en aanschaffen, is dat
geen school
En wie het Breskensche fabriekscomplex ziet
staan, wie het rappe leven in de lokalen en aan
de machines ziet, waar geen minuut verloren mag
gaan, en Waar de duizend-en-één geurige, kleurige,
smakelijke artikelen gemaakt worden, die stuk
voor stuk door de van Melles persoonlijk bij her
haalde proeven zijn geprobeerd en vastgesteld
wel, die voelt zich, trots meester's zwartgallige
toekomstbeelden, geen oogenblik geneigd om te
gelooveu, dat hij bij van Melle knollen voor citroenen
kan komen verkoopen. Maar zeker zal hij de over
tuiging krijgen, dat een bedrijf, waarin door de
hoogste leiders zóó voorbeeldeloos gewerkt wordt,
een nog grootere toekomst tegemoet gaat, Breskens
en Zeeuwscli-Vlaanderen ten zegen.
Bij duizenden en duizenden per dag worden de bis
cuits gebakken en de blikken met het rersche gebak
stapelen zich op
om per eigen auto, per eigen boot en zelfs per
eigen vliegmachine te worden geëxpedieerd.
