CUPIDO KRUIPT.... WAAR HIJ
NIET GAAN KAN
door Joke Stavbard
De eerste kennismaking van Erik Gunnar met
Brigetta Hammer verliep even zonderling
als belachelijk. Van een persoonlijke ken
nismaking kan eigenlijk niet gesproken
worden. Hij vloog haar voorbij op dertig meter
hoogte, aangetrokken door 't vuurrood gepleisterde
huis van Geert Hammer, dat daar heel eenzaam aan
den Noordelijken oever van de Tornea Elf stond.
Terwijl hij het naderde, zag hij een ranke meisjes
figuur naar buiten komen. Het was zijn eerste post-
vlucht van Kiruna naar Haparanda en hij vond het
een eiseh van beleefdheid, zich op zijn wijze aan de
eenzame bewoonster voor te stellen. Dus liet hij de
kist aan de hoede van den automatischen Sperry-
piloot over, stak zijn hoofd en zijn handen buiten het
venster en knikte en zwaaide zéér nadrukkelijk.
Het volgend oogenblik was hij het huis en het
meisje alweer ver voorbij. Maar het ging niet zóó
vlug. of hij had nog juist kunnen zien, dat het meisje
hem demonstratief den rug toekeerde. Het antwoord
op die goedbedoelde poging tot kennismaking was
origineel nóch grappig, maar het werd blijkbaar zóo
spontaan gegeven, dat hij erom lachen moest.
Toen hij 's middags in Kiruna terugkwam, ver
haalde hij zijn ervaringen op de route aan Per Krone,
die de oudste piloot was van de lijn. En hij vergat
niet de teleurstellende ontmoeting bij het eenzame
roode huis te vermelden.
Per Krone begon te lachen. ..Dat kan niemand
anders geweest zijn dan de dochter van Geert
Hammer. En Geert Hammer is een aartsvijand van
de maatschappij."
..Waarom vroeg Erik met onnoozele verbazing.
„Die geschiedenis is te lang, om te vertellen. Om
er alles van te vertellen tenminste. In het kort komt
het hierop neer Vóór wij de post vlogen, was Geert
Hammer ruim twintig jaar lang postmeester van de
Tornea Elf. Hij haalde de post met de hondenslee of
met een oude postkoets van Kiruna af en had een
week noodig, om zijn vrachtje weer kwijt te raken.
Hij was een heel gewichtig persoon in dien tijd, maar
toen wij kwamen, was het uit met zijn rijk.
„En is de man daarom kwaad op óns
..Nou, alleen daarom niet. Ik heb al eens hooren
vertellen, dat hij zeer onbillijk behandeld is, toen de
luchtvaartmaatschappij den postdienst ging exploi-
teeren. Ze hebben hem af willen schepen met een fooi
voor zijn jarenlange en lang niet ongevaarlijke
diensten, terwijl hij aanspraak meende te mogen
maken op een bescheiden pensioen. Dit werd hem
echter geweigerd en sindsdien heeft hij aan alles wat-
de luchtvaart betreft den dood gezien. Onredelijk
natuurlijk, maar wel eenigszins begrijpelijk."
„En die dochter heeft 'n aardje naar haar vaartje,"
grinnikte Erik. „Dank je voor je inlichtingen ik
stel heelemaal geen prijs meer op nadere kennis
making.
Erik Gunnar mocht dan al geen prijs stellen op een
tweede ontmoeting met Brigetta Hammer, het toeval
zorgde ervoor, dat- zij niettemin tot stand kwam. En
nu liet zij een grievender teleurstelling bij hem achter.
Aan het eind van dienzelfden zomer maakte hij een
oogstfeest mee in Varda, een van de grootste dorpen
aan de oevers van de Tornea Elf. Hij bezocht een paar
vermakelijkheden en toen het geroezemoes van jenge
lende draaiorgels en een hossende menigte hem begon
te vervelen, zocht hij een oogenblik rust in een druk
beklant café. Pas na lang zoeken gelukte het hem een
plaatsje te vinden aan een tafeltje, waaraan reeds
twee meisjes zaten. Zij waren allebei knap, blond en
in een vroolijke stemming. Toen hij ging zitten namen
ze hem met een steelsehen blik op, lachten eens tegen
elkaar en trachtten toen heel ernstig te kijken.
Het was juist het gezelschap, dat hij zocht. oor hij
•liter een woord had gesproken, werd zijn aandacht
getrokken door een groepje boeren in zijn nabijheid,
het. druk over den nieuwen tijd en den vooruit
gang hadden. Een lange, schrale man had het hoogste
woord.
„Nee, ik begrijp niet wat er voor goeds in zit,"
hoorde Erik heni zeggen. „Al die nieuwigheden zijn
goed voor de stad, maar voor het land deugen ze niet.
Ze maken maar hoogvliegers van de mensehen. Neem
Larsen maar tot voorbeeld. Vroeger had ie winter en
zomer werk voor tien man en hij was de rijkste boer
van de Elf. Maar zoo gauw toen ie aan den vooruit
gang mee ging doen, liep het mis. Nou rijdt ie in een
auto en gebruikt allerlei machines voor zijn land. Er
is nog hoogstens werk voor drie man, hij zit dik in de
schuld en heeft nauwelijks te eten. Dat heet dan
vooruitgang."
Er klonk een instemmend gebrom van de boeren
rondom hem en nog luider ging hij voort ,.'t Is een
tijd, om er ziek van te worden. Ze rijden met auto's
naar en van hun werk en de post gaat door de lucht.
Iedereen en alles heeft plotseling haast gekregen.
Waar halen ze zooveel haast vandaan En waar is ze
voor noodig Was het leven hier soms beroerder,
toen alles langzaam maar secuur ging In den tijd
dat ik postmeester was, had ik een volle week noodig,
om alle dorpen af te rijden. En vaak genoeg twéé
in den winter. Maar wat gaf dat Alle mensclien
waren er tevreden mee. Het was goed genoeg voor het
Noorden. Maar tegenwoordig bah
Erik moest erom lachen. Het toeval had hem samen
gebracht met den vroegeren postmeester den aarts
vijand van de luchtvaartmaatschappij, zooals Per
Krone hem had genoemd. Hij liet den man aan zijn
zure bespiegelingen over en keek opzij. Er zat nu
maar één meisje aan het tafeltje en toen hun blikken
elkander kruisten, kon zij een glimlach niet verbergen.
„Mag ik eens met u dansen f" brak Erik het ijs,
toen in de aangrenzende danszaal de muziek plotse
ling opklonk.
„Ik kan niet dansen," zei het meisje met een blos,
die haar prachtig stond. „Nooit geleerd en nooit
gedaan."
„Laten we dan maar wat praten," stelde liij
lachend voor. „Dat doe ik wel zoo graag."
Zij lachten allebei en een kwartier lang vlotte de
conversatie uitstekend. Doch toen kwam liet onver
wacht einde. Het meisje zei dat zij ruim twee uur
loopen van Varda vandaan woonde en Erik vroeg,
of zij vaak in het dorp kwam.
„Èlken Zondag," gaf zij ten antwoord.
„Dan ben ik er aanstaanden Zondag ook," beloofde
hij lachend. „Zullen we het afspreken Maar nu weet
ik nog niet hoe je heet."
„Zég maar Brigetta," lachte zij.
„En ik heet Erik Gunnar. Dat is dus in orde
Zondag ben ik toevallig vrij."
„Vrij Wat doe je dan informeerde het meisje
belangstellend.
Hij zette lachend een hooge borst op, nieuwsgierig
welken indruk zijn positie op zoo' n eenvoudig meisje
zou maken. „Piloot bij den luchtpostdienst dat had
je zeker niet gedacht f" Terwijl hij het zei werd hij
zich vaag bewust, dat er iets niet in orde was. Het
lachend gezicht tegenover hem verstrakte. „Wat is
er vroeg hij verbaasd.
„Niets," antwoordde zij koel. „Van die afspraak
kan echter niets komen. Ik ben Brigetta Hammer en
daar zit mijn vader. Jullie hebben hem ondankbaar
en slecht behandeld en daarom kan ik me niet aan die
afspraak houden."
Het volgend oogenblik zat Erik Gunnar alleen aan
het tafeltje. Hij had Brigetta Hammer voor de
tweede maal en nu van heel dichtbij gezien. En die
nadere kennismaking liet een zeer onplezierig gevoel
bij hem achter.
„Wel verdraaid," zei hij boos, toen hij heenging,
„net of het mijn schuld is, dat ze dien Hammer on
billijk behandeld hebben. Zoo'n feeks.
Dat laatste meende hij niet. Want een feeks tracht
men zoo spoedig mogelijk te vergeten en dat wilde
hij Brigetta Hammer juist niet. Het zou hem trou
wens ook niet gemakkelijk gevallen zijn. Want
dagelijks vloog hij over het roodgepleisterde huis,
waar zij woonde en dat dwóng hem als het ware aan
haar te denken. Hij deed het met gemengde gevoelens.
Nu eens met wrevel en dan Weer met verlangen. En
het laatste het meest.
Het werd winter en een postvlucht was niet langer
een zorgeloos pretje meer. Het land werd toegedekt
door een dikke sneeuwlaag, die het. landen en ver
trekken van de primitieve vliegveldjes op gevaar
lijke experimenten deed lijken. Erik kwam er goed
doorheen, maar niettemin slaakte hij een zucht van
verlichting, toen het. ijs van de Tornea Elf sterk ge
noeg bleek, om er met de ski's op te landen.
In het begin van December zei Erik op een avond
tot zichzelf, dat er nu maar eens '11 eind moest komen
aan liet vruchteloos gepieker, waarmee liij de laatste
weken rondliep. Hij wilde Brigetta Hammer spreken.
Haar onder het oog brengen, hoe onredelijk het was
haar grieven tegen de luchtvaartmaatschappij aan
onschuldigen te wreken. En ten slotte zou hij haar
vragen of zij
„Nou ja, zoover zijn we nog niet," onderbrak liij
zijn gedachtengang.
Dienzelfden avond schreef hij een aardig briefje,
waarin hij duidelijk zijn ernstige bedoelingen liet
doorschemeren, sloot liet in een doos en bond er
een rooden lap aan. Met deze parachute steeg hij
den volgenden dag op. Voorbij Varda ging hij laag
vliegen en toen liij liet huis van Geert Hammer
genaderd was. keerde hij en vloog er driemaal
omheen.
Er vertoonde zich niemand. Op een geschikte
plek wierp hij de miniatuur-parachute uit en tot
zijn voldoening zag hij, dal zij dicht bij een venster
terecht kwam. Een vuurroode vlek in de blanke
sneeuw, die zij onmogelijk over het hoofd kon zien.
Hij trok de kist wat op en vloog op Arenborg aan.
dat slechts een paar kilometer verder lag.
Erik Gunnar had wel meer in spanning en onrust
gezeten, maar nog nooit zoo lievig als in de uren,
die hem scheidden van den volgenden morgen. Als
Brigetta Hammer zich liet zien terwijl hij overvloog,
was alles in orde. Hield zij zich weg, zooals zij tot
nu toe steeds had gedaan na hun zonderling afscheid
in Varda, dan kon hij de hoop wel opgeven.
Met een hart vol verwachting kreeg hij den anderen
morgen het roode huis in zicht. Daverend ronkten
de motoreii. Hij daalde, het huis kwam snel nader,
vloog op hem toe en het volgend oogenblik lag
het, alweer ver achter hem. Maar hij had slechts
één vluchtigen blik noodig gehad 0111 te wéten. Er
viel geen ander teeken van leven aan liet huis te
bespeuren dan de kringelende rook boven den
schoorsteen. E11 de roode lap was verdwenen
„Verduiveld," mompelde hij teleurgesteld. „Maai
de aanhouder wint.
Hij was vergeten, dat hij zich voorgenomen had
geen moeite meer te doen, als Brigetta Hammer
zich niet vertoonde. Het gaat in den doolhof van
de liefde, als in de zandwoestijn hoe verder de kim
van ons verlangen zich terugtrekt, des te begeerlijker
komt ons de vervulling van de belofte voor, die daar
achter ligt.
Den daaropvolgende!! Zondag maakte hij op zijn
motor een halsbrekenden tocht naar Varda. Hij zou
haar vinden zij liad zelf gezegd, dat zij den Zondag
altijd in het dorp doorbracht. Hij zag er een aantal
sleden van boeren, die uit den omtrek waren ge
komen en op elke slede was met kwistige krullen
de naam van den eigenaar geschilderd. Maar een
slede van Geert Hammer vond hij er niet.
Hij flaneerde urenlang met de dorpsjongelui op
het promenadeplein van Varda, vroeg links en
rechts naar Brigetta Hamnier en werd overal en
door iedereen teleurgesteld. De meesten kenden haar
wel, maar hadden haar niet gezien. Doodmoe en
verkleumd van de kou keerde hij in het holst van den
nacht in Kiruna terug.
Nog tweemaal maakte hij dien tocht.. Zij waren
even vruchteloos als de eerste en toen begreep hij.
dat Brigetta Hammer het dorp opzettelijk vermeed.
Hij gaf het op ontevreden op zichzelf en met een
bittere gedachte aan het meisje.
E11 de winter verstreek. Als Erik 's morgens op het
