VAN GEORGE VI
WILLEM III
1688-1702
EDWARD VII
1901-1910
was reeds als prins van Wales bij het
Engelsehe volk zeer gezien elders
in de wereld echter minder. Hij had
zich als troonopvolger niet in het
landsbestuur mogen mengen, en had
zich derhalve ijverig aan zijn persoon
lijke liefhebberijen gewijd, zich met
vuur aan sport en spel en gezellig
verkeer overgegeven, en als man van
de wereld menigmaal den teugel ge
vierd. Bovendien was bijna overal
buiten Engeland de publieke opinie
op de hand der Zuid-Afrikaansehe
Koeren, die reeds in Victoria's tijd
«hxir Engeland beoorloogd ei» onder
Kduard overwonnen werden. Na zijn
troonsbestijging echter leefde en deed
de nieuwe koning, z<*»als zijn positie en
zijn volk het verlangden. Hij wist
zich binnen de grenzen van zijn 0011-
stitutioneelo macht te houden, gelijk
zijn moeder gedaan had. maar ziel»
tevens door krachtig en ijverig op
treden. vooral in de buitenlandsche
inditiek, monarch te tmrnen. „Eduard
den Vredemaker" noemde men
,hem
GEORGE V
1910-1936
zoon van Edward VII, was geboren in
1865. Hij werd in 1877 zee-cadet» en
deed tot 1862 actief dienst als zee
officier. Liefde voor zeevaart en zeil-
sport bleven hem zijn heele leven ken
merken. In 1893 huwde hij met prin
ses Victoria Mary van Teek. Het ko
ningspaar toonde van het begin af
het streven, op voorbeeldige wijze te
regeeren en met het volk mee te leven.
Ook in den grooten oorlog kwam dit
uit. I)e Amerikaansche gezant be
schrijft Ik*wonderend een diner op
Windsor Castle ,.lk heb veertien da
gen geleden <*en avond bij den koning
doorgebracht, en we kregen alleen
brood, ieder een ei. en. limonade."
Hij wijze van curiositeit vermelden
we nog. dat George V in 1917 voor zich
zelf en zijn familie afstand deed van
alle Duitsehe titels. Tegelijkertijd
werd een proclamatie uitgevaardigd,
dat het koninklijk huis van Groot-
Brittanje en Ierland voortaan niet
meer liet Huis Saksen-Coburg-Gotha.
maar het Huis Windsor genoemd zou
worden
EDWARD VIII
1936
zal, ondanks den korten duur van zijn
regeering, in de herinnering van alle
nu-levenden een niet onbelangrijke
plaats blijven innemen. Hij zal met
sympathie beschouwd blijven worden
als de charmante prins, die zoo een
voudig leefde en zoo grappig kon
doen. die maar niet trouwen wou. die
dom* alle dames ter wereld zoo in
nemend werd gevonden die een
ranch in Amerika had, en herhaalde
lijk van zijn paard viel. en cr toch
telkens weer opklom die de heek*
wereld bereisde, en overal met gejuich
werd ontvangen, hoewel een enkele
maal in Britsch-lndié relletjes met
zijn aankomst samenhingen, en die
aan boord zoo gemoedelijk het ge
wone leventje mee leiddeSlechts
weinig vorsten zullen in een zoo groote
populariteit den troon bestegen hel»
ben en toch zag hij. constitutioneel
vorst, zich genoopt, de kroon neer te
leggen, toen een huwelijksplan hem in
botsing bracht met zijn regeering.
Aller oogen blijven zijn levensgang
volgen.
JACOBUS I
1603-1625
KAREL I
1625-1649
KAREL II
1660-1685
JACOBUS II
1685-1688
was de zoon van Maria Stuurt werd ech
ter. al jong van zijn moeder geseheiden,
opgevoed tot protestantach koning van
Schotland, en besteeg na Elizabeth den
troon. Hij lag voortdurend met zijn onder
danen overhoop, o.a. wijl hij zooveel
invloed gaf aan gunstelingen, die niet om
talenten, maar uit persoonlijke neiging
gekozen werden. Van de samenzweringen
tegen Jacobus 1 is het meest bekend het
buskruit-complot vijf personen, onder
wie Guy Fawkes, beraamden het plan,
koning en parlement tegelijk en met één
slag uit te roeier. Zij groeven een gang
naar den kelder van het parlementsge
bouw. en vulden die met buskruit. Guy
Fawkes zou er den brand in steken, als
de vergadering hijeen was. Eén der vijf
echter wilde een vriend redden, die lid
van 't parlement was, en schreef hem een
briefje „Ga «lie zitting niet hij wonen
Daardoor kwam alles uit in den kolder
vond men het kruit en Fawkes. «lie met
den strop gestraft werd.
ook een tragische figuur in de Engelsehe
vorstengeschiedenis. Toen hij zijn vader
opvolgde, was hij een knap, degelijk, moe
dig, maar wat eigenwijs jongnienseh van
vijfentwintig. Strubbelingen met het par
lement brokkelden zijn populariteit af
in 1641 begon een opstand, die een burger
oorlog werd tussohen liet koningsleger en
het parlementsleger. Het laatste kreeg
in 1645 Olivier Cromwell tot opperbevel
hebber. Het koningsleger werd verslagen,
en Karei I z«)oht een toevlucht bij de
Schotten, en later op het eiland Wight.
Hij werd naar Engeland teruggevoerd, en
voor een parlementsrecht bank gebracht
wegens hoogverraad 27 Januari 1649
werd hij dooreen gericht, «lat hij natuurlijk
niet erkende, ter dood veroord eel d. en
drie dagen later viel zijn hoofd on het
schavot. Engeland was een republiek, en
bleef het (onder 't gezag van Cromwell,
en voor korten tij«l van diens zoon Ri
chard) tot 1660. Karel's zoon. ook Karei,
vluchtte naar Holland.
Na liet aftreden van Richard Cromwell
keerde de zoon van Karei I uit zijn woon
plaats Breda naar Engeland terug, waar
hij met geestdrift ontvangen werd. Onder
hem beleefde het land burgervrede
eindelijk Hij was een gemoedelijk, altijd
welgehumenrd man. Hij werd in Londen
populair, zooals hij alleen door het park
ging wandelen, met zijn spaniels, en «1e
eendjes voerde. Het onhandelbare volk
begon van hem te houden. De vooruitgang
van «len Engelsehen handel veroorzaakte
oorlogen met de Hollanders, die best
tegen hun Noordzee-overburen opge
wassen bleken. De Ruyter kon b.v. in
1667 «Ie Theems opvaren, en Engelsehe
schepen in brand steken Londen werd
in 1665 geteisterd door de pest. en door
een brand, «lie groote stukken van de stad
verwoestte. Karei II werd doorzijn onder
danen de „vroolijke koning" genoemd
bij fuifde buitensporig. Op zijn sterfbed
bleek hij in 't geheim katholiek te zijn.
Opgevolgd door zijn broer.
stond reeds vóór zijn kroning bekent! als
katholiek, en toen hij koning was. be
gunstigde hij het katholicisme zooveel
mogelijk. De ontevredenheid klom. maar
liet zich bedwingen, zoolang de vorst
enkel twee dochtei*s had. «lie protestant seh
waren, en met protcstantsche vorsten
getrouwd. Maria met den Hollandschen
stadiumder Willem 111. Anna met prins
George van Denemarken. In 1688 echter
werd den koning, uit tweede huwelijk,
een zoon geboren toen richtte een
groep Engelsehe edelen tot Willem van
Oi-anje het verzoek. Engeland van het
katholicisme t<* bevrij«len. Jacobus II was
door Lodewjjk XIV gewaarschuwd tegen
zijn Hollandschen schoonzoon, maar Jaco
bus zag geen kwaad, en sloeg verschillende
wenken tot oplossing der moeilijkheid
in «len wind. Dit kostte hem ziju kroon
Willem III stak naar Engeland over.
landde en won «1<* kroon. Hij liet zijn
sclmonvader naar Frankrijk ontvluchten.
Daar stierf Jacohns in 1761.
Toen Jacobus II van
den troon vervallen
was verklaard, wilde
't parlement zijn doch
ter Maria, prinses van
Oranje, tot koningin
uitroepen. Hiertegen
verzette Willem zich
echter. Hij bedankte er
voor, „aan de schorte-
banden van de prin
ses" te loopen en
de prinses zelve wen seh
te zo«»'n toestand ook
niet. Wou men hem
h«iu«len, zei Willem,
dan zou men hem sou-
vereiniteit moeten ge
ven had men «laar
geen zin in, lx'st
dan ging hij kalm naar
Holland terug Enge
land moest dan zelf
maar zien, hoe 't de
katholieke troon-pre
tendenten en hun voor
vechter Lodewijk XIV weghield. Hij kwam er rond voor uit,
dat hij een kroon best iets aardigs vond, «mi op 't ho«»f«l t<*
hebben. Gevolg van deze verklaring was. «lat Willem en
Maria te zamen op «len troon werden geplaatst. Willem witter
«Ie grootste macht kreeg. Zijn erkenning van de rechten
des pa riemen ts is de grondslag van het huidige constitutio
neel staatswezen in Engeland. Koningin Mary stierfin 1694.
was een broer van George IV. Diens
dochter was gehuw«l niet Leopold van
Saksen Coburg. later koning der
Belgen, en in 1817 gestorven. Een
tijdgenoot beschrijft aldus de troons
wisseling „Koning George was nog
geen «Irie «lagen «lood. of iedereen
besefte, dat er niets aan hem verloren
was, en aan koning Willem veel ge
wonnen. De nieuwe koning begon
heel goed. Zijn eerste rede in «len Raad
kwam er uitstekend uit. maar reeds
toen begon zijn neiging tot-grappen
maker!} zich te vertoonen." De koning
was nl. een echte oude zeeman, die
meer populariteit dan eerbied oogstte.
Niemand verwachtte veel echt ver
driet van hem, en hij scheen niet te
weten, hoe hij dat oonse<iueiit veinzen
moest. Hij sprak schijnbaar gevoelig
over zijn broer, met een behoorlijk
zachte en ingehouden stem. maar
vlak daarna, toen ze hem «le pen
reikten, om de verklaring te teekeiien.
zei hij op zijn gewonen toon „Wat
hebben jullie me een ver. slechte
Pen gegeven
volgde op 20 Juni 1837 haar kinderloo-
zen oom Willem IV op. Drie jaar latei-
trad zij in het huwelijk met haar neef
Albert van Saksen Coburg en wist
63 jaar lang een kroon te dragen die
bij haar tr«»«»nsbestijging veel van
haar ouden luister had ingeboet.
Reeds als twintigjarige jonge vorstin
slaagde zij erin de oude politieke
suprematie van het Parlement, te
breken door haar gefundeerde maar
<m verzette! ijk«* houding tegenover
Peel en later tegenover Palmerston.
Na den grooten opstand van 1857
wist zij den grondslag te leggen voor
een hartelijke verhouding tussohen
Dominions en moederland, een ver
houding die zulke rijke vruchten af
wierp in «le benarde omstandigheden
van 1914. Dank zij haar doorzicht en
politiek belehl heeft zij. alleen door
haar persoonlijken invloed, de oude
prerogatieven der kroon weten te
herstellen en zoowel in de Dominions
als in het moederland een aanhanke-
!ijkh«*id weten te scheppen.
t. WILLEM IV
1830-1837
VICTORIA
1837-1901