VAN GEORGE VI WILLEM III 1688-1702 EDWARD VII 1901-1910 was reeds als prins van Wales bij het Engelsehe volk zeer gezien elders in de wereld echter minder. Hij had zich als troonopvolger niet in het landsbestuur mogen mengen, en had zich derhalve ijverig aan zijn persoon lijke liefhebberijen gewijd, zich met vuur aan sport en spel en gezellig verkeer overgegeven, en als man van de wereld menigmaal den teugel ge vierd. Bovendien was bijna overal buiten Engeland de publieke opinie op de hand der Zuid-Afrikaansehe Koeren, die reeds in Victoria's tijd «hxir Engeland beoorloogd ei» onder Kduard overwonnen werden. Na zijn troonsbestijging echter leefde en deed de nieuwe koning, z<*»als zijn positie en zijn volk het verlangden. Hij wist zich binnen de grenzen van zijn 0011- stitutioneelo macht te houden, gelijk zijn moeder gedaan had. maar ziel» tevens door krachtig en ijverig op treden. vooral in de buitenlandsche inditiek, monarch te tmrnen. „Eduard den Vredemaker" noemde men ,hem GEORGE V 1910-1936 zoon van Edward VII, was geboren in 1865. Hij werd in 1877 zee-cadet» en deed tot 1862 actief dienst als zee officier. Liefde voor zeevaart en zeil- sport bleven hem zijn heele leven ken merken. In 1893 huwde hij met prin ses Victoria Mary van Teek. Het ko ningspaar toonde van het begin af het streven, op voorbeeldige wijze te regeeren en met het volk mee te leven. Ook in den grooten oorlog kwam dit uit. I)e Amerikaansche gezant be schrijft Ik*wonderend een diner op Windsor Castle ,.lk heb veertien da gen geleden <*en avond bij den koning doorgebracht, en we kregen alleen brood, ieder een ei. en. limonade." Hij wijze van curiositeit vermelden we nog. dat George V in 1917 voor zich zelf en zijn familie afstand deed van alle Duitsehe titels. Tegelijkertijd werd een proclamatie uitgevaardigd, dat het koninklijk huis van Groot- Brittanje en Ierland voortaan niet meer liet Huis Saksen-Coburg-Gotha. maar het Huis Windsor genoemd zou worden EDWARD VIII 1936 zal, ondanks den korten duur van zijn regeering, in de herinnering van alle nu-levenden een niet onbelangrijke plaats blijven innemen. Hij zal met sympathie beschouwd blijven worden als de charmante prins, die zoo een voudig leefde en zoo grappig kon doen. die maar niet trouwen wou. die dom* alle dames ter wereld zoo in nemend werd gevonden die een ranch in Amerika had, en herhaalde lijk van zijn paard viel. en cr toch telkens weer opklom die de heek* wereld bereisde, en overal met gejuich werd ontvangen, hoewel een enkele maal in Britsch-lndié relletjes met zijn aankomst samenhingen, en die aan boord zoo gemoedelijk het ge wone leventje mee leiddeSlechts weinig vorsten zullen in een zoo groote populariteit den troon bestegen hel» ben en toch zag hij. constitutioneel vorst, zich genoopt, de kroon neer te leggen, toen een huwelijksplan hem in botsing bracht met zijn regeering. Aller oogen blijven zijn levensgang volgen. JACOBUS I 1603-1625 KAREL I 1625-1649 KAREL II 1660-1685 JACOBUS II 1685-1688 was de zoon van Maria Stuurt werd ech ter. al jong van zijn moeder geseheiden, opgevoed tot protestantach koning van Schotland, en besteeg na Elizabeth den troon. Hij lag voortdurend met zijn onder danen overhoop, o.a. wijl hij zooveel invloed gaf aan gunstelingen, die niet om talenten, maar uit persoonlijke neiging gekozen werden. Van de samenzweringen tegen Jacobus 1 is het meest bekend het buskruit-complot vijf personen, onder wie Guy Fawkes, beraamden het plan, koning en parlement tegelijk en met één slag uit te roeier. Zij groeven een gang naar den kelder van het parlementsge bouw. en vulden die met buskruit. Guy Fawkes zou er den brand in steken, als de vergadering hijeen was. Eén der vijf echter wilde een vriend redden, die lid van 't parlement was, en schreef hem een briefje „Ga «lie zitting niet hij wonen Daardoor kwam alles uit in den kolder vond men het kruit en Fawkes. «lie met den strop gestraft werd. ook een tragische figuur in de Engelsehe vorstengeschiedenis. Toen hij zijn vader opvolgde, was hij een knap, degelijk, moe dig, maar wat eigenwijs jongnienseh van vijfentwintig. Strubbelingen met het par lement brokkelden zijn populariteit af in 1641 begon een opstand, die een burger oorlog werd tussohen liet koningsleger en het parlementsleger. Het laatste kreeg in 1645 Olivier Cromwell tot opperbevel hebber. Het koningsleger werd verslagen, en Karei I z«)oht een toevlucht bij de Schotten, en later op het eiland Wight. Hij werd naar Engeland teruggevoerd, en voor een parlementsrecht bank gebracht wegens hoogverraad 27 Januari 1649 werd hij dooreen gericht, «lat hij natuurlijk niet erkende, ter dood veroord eel d. en drie dagen later viel zijn hoofd on het schavot. Engeland was een republiek, en bleef het (onder 't gezag van Cromwell, en voor korten tij«l van diens zoon Ri chard) tot 1660. Karel's zoon. ook Karei, vluchtte naar Holland. Na liet aftreden van Richard Cromwell keerde de zoon van Karei I uit zijn woon plaats Breda naar Engeland terug, waar hij met geestdrift ontvangen werd. Onder hem beleefde het land burgervrede eindelijk Hij was een gemoedelijk, altijd welgehumenrd man. Hij werd in Londen populair, zooals hij alleen door het park ging wandelen, met zijn spaniels, en «1e eendjes voerde. Het onhandelbare volk begon van hem te houden. De vooruitgang van «len Engelsehen handel veroorzaakte oorlogen met de Hollanders, die best tegen hun Noordzee-overburen opge wassen bleken. De Ruyter kon b.v. in 1667 «Ie Theems opvaren, en Engelsehe schepen in brand steken Londen werd in 1665 geteisterd door de pest. en door een brand, «lie groote stukken van de stad verwoestte. Karei II werd doorzijn onder danen de „vroolijke koning" genoemd bij fuifde buitensporig. Op zijn sterfbed bleek hij in 't geheim katholiek te zijn. Opgevolgd door zijn broer. stond reeds vóór zijn kroning bekent! als katholiek, en toen hij koning was. be gunstigde hij het katholicisme zooveel mogelijk. De ontevredenheid klom. maar liet zich bedwingen, zoolang de vorst enkel twee dochtei*s had. «lie protestant seh waren, en met protcstantsche vorsten getrouwd. Maria met den Hollandschen stadiumder Willem 111. Anna met prins George van Denemarken. In 1688 echter werd den koning, uit tweede huwelijk, een zoon geboren toen richtte een groep Engelsehe edelen tot Willem van Oi-anje het verzoek. Engeland van het katholicisme t<* bevrij«len. Jacobus II was door Lodewjjk XIV gewaarschuwd tegen zijn Hollandschen schoonzoon, maar Jaco bus zag geen kwaad, en sloeg verschillende wenken tot oplossing der moeilijkheid in «len wind. Dit kostte hem ziju kroon Willem III stak naar Engeland over. landde en won «1<* kroon. Hij liet zijn sclmonvader naar Frankrijk ontvluchten. Daar stierf Jacohns in 1761. Toen Jacobus II van den troon vervallen was verklaard, wilde 't parlement zijn doch ter Maria, prinses van Oranje, tot koningin uitroepen. Hiertegen verzette Willem zich echter. Hij bedankte er voor, „aan de schorte- banden van de prin ses" te loopen en de prinses zelve wen seh te zo«»'n toestand ook niet. Wou men hem h«iu«len, zei Willem, dan zou men hem sou- vereiniteit moeten ge ven had men «laar geen zin in, lx'st dan ging hij kalm naar Holland terug Enge land moest dan zelf maar zien, hoe 't de katholieke troon-pre tendenten en hun voor vechter Lodewijk XIV weghield. Hij kwam er rond voor uit, dat hij een kroon best iets aardigs vond, «mi op 't ho«»f«l t<* hebben. Gevolg van deze verklaring was. «lat Willem en Maria te zamen op «len troon werden geplaatst. Willem witter «Ie grootste macht kreeg. Zijn erkenning van de rechten des pa riemen ts is de grondslag van het huidige constitutio neel staatswezen in Engeland. Koningin Mary stierfin 1694. was een broer van George IV. Diens dochter was gehuw«l niet Leopold van Saksen Coburg. later koning der Belgen, en in 1817 gestorven. Een tijdgenoot beschrijft aldus de troons wisseling „Koning George was nog geen «Irie «lagen «lood. of iedereen besefte, dat er niets aan hem verloren was, en aan koning Willem veel ge wonnen. De nieuwe koning begon heel goed. Zijn eerste rede in «len Raad kwam er uitstekend uit. maar reeds toen begon zijn neiging tot-grappen maker!} zich te vertoonen." De koning was nl. een echte oude zeeman, die meer populariteit dan eerbied oogstte. Niemand verwachtte veel echt ver driet van hem, en hij scheen niet te weten, hoe hij dat oonse<iueiit veinzen moest. Hij sprak schijnbaar gevoelig over zijn broer, met een behoorlijk zachte en ingehouden stem. maar vlak daarna, toen ze hem «le pen reikten, om de verklaring te teekeiien. zei hij op zijn gewonen toon „Wat hebben jullie me een ver. slechte Pen gegeven volgde op 20 Juni 1837 haar kinderloo- zen oom Willem IV op. Drie jaar latei- trad zij in het huwelijk met haar neef Albert van Saksen Coburg en wist 63 jaar lang een kroon te dragen die bij haar tr«»«»nsbestijging veel van haar ouden luister had ingeboet. Reeds als twintigjarige jonge vorstin slaagde zij erin de oude politieke suprematie van het Parlement, te breken door haar gefundeerde maar <m verzette! ijk«* houding tegenover Peel en later tegenover Palmerston. Na den grooten opstand van 1857 wist zij den grondslag te leggen voor een hartelijke verhouding tussohen Dominions en moederland, een ver houding die zulke rijke vruchten af wierp in «le benarde omstandigheden van 1914. Dank zij haar doorzicht en politiek belehl heeft zij. alleen door haar persoonlijken invloed, de oude prerogatieven der kroon weten te herstellen en zoowel in de Dominions als in het moederland een aanhanke- !ijkh«*id weten te scheppen. t. WILLEM IV 1830-1837 VICTORIA 1837-1901

Tijdschriftenbank Zeeland

Ons Zeeland / Zeeuwsche editie | 1937 | | pagina 21