tijd schreef hij, dat hij 't treurig vond, zoo weinig
moraal als de grooten der aarde vertoonden.
Oom Leopold", koning der Belgen, droomde allang
van een huwelijk tusschen zijn neefje Albert en zijn
nichtje Victoria. De jongeluitjes leerden elkaar in
1836 kennen, en het meisje vond den jongeling erg
aardig en knap. Op dien grondslag wou Leopold in
1839 verder bouwen Albert moest nog maar eens
in Londen komen, vond hij. Victoria las in de regels
en tusschen de regels van haar ooms brief, en schreef
terug, dat de neef gerust komen mocht, maar dat
zij er niet over ddeht, zich te verloven, nog in geen
twee of drie jaar
Maar toen Albert kwam, werd zij op slag verliefd
op hem, en vijf dagen na zijn aankomst vroeg Vic
toria hem te spreken, en vroeg zij hem ten huwelijk
want „hij zou zich nooit hebben durven verstouten,
de hand van de koningin van Engeland te vragen",
zei ze later. Albert gaf een toestemmend antwoord.
Victoria schreef aan haar oom ,,lk houd meer van
hem, dan ik zeggen kan."
Albert had haar eigenlijk niet liefdat kwam pas
in het huwelijk. De jonge man aanvaardde de aan
geboden hand, wijl hij meende, dat zijn positie in
Engeland hem een mooie levenstaak zou geven. Over
zijn bruid schreef hij „Zij is echt goed en lief, en ik
weet heel zeker, dat wij erg gelukkig met elkaar
zullen zijn."
Hij vergiste zich niet. m r:
Ka het huwelijk (10 Febr.
1840) leerde hij zijn vrouw
liefhebben, en zij hield
heel veel van hém. Hij gaf
zich geheel aan zijn gezin
en zijn nieuwe vaderland
de geschiedenis ging
hem „Albert den Goeden"
noemen en zij voegde
zich naar hem, nam zijn
inzichten over, liet hem
aan de staatszaken mee
werken. Dat er op vrijwel
vreedzame wijze zoo groote
hervormingen in het Brit
sche rijk tot stand kwa
men, dat de beschaving er
zoozeer groeide en dat het
aanzien van Engeland over
de aarde zoo toenam,
hebben de Britten voor een heel groot deel te
danken aan „den prins-gemaal".
De koningin was niet wat men een knap meisje
noemt. Zij was een klein vrouwtje met een heel
gewoon gezicht, nogal bleek, met wat bolle oogen
maar zij had een aangename stem en een innemenden
lach, en zij bezat een ongewone gratie van houding
en bewegingen. En zij bewonderde en aanbad
haar knappen man, schonk hem alle mogelijke eer
en trachtte 't hem in alles zooveel mogelijk naar
den zin te maken. Het is geen wonder, en het is
gelukkig, dat de prins-gemaal van zijn vrouw ging
houden na zijn eerste eenzame maanden in Enge
land. Land en volk zijn er wél bij gevaren. Door zijn
groote beschaving en tact wist Albert iedere botsing
met ministers en andere machtdragers te vermijden,
llij hielp Victoria een kalm, wijs, vastberaden
bestuur voeren, en liet niet los, wat hij eenmaal
Gezeten aan haar schrijftafel in het rouwkostuum,
dat ze sinds den dood. harer echtgenoot droeg.
vasthadmaar hij wekte nooit den indruk, dat
hij zich opdrong of iets aanmatigde, en hij behan
delde iedereen, ongezien partij of rang, vriendelijk
en beleefd. Keeds vijf maanden na zijn huwelijk
ontving hij dit groote bewijs van het vertrouwen der
natie hij werd door een wet als eenig regent aan
gewezen voor 't geval, dat de koningin bij overlijden
slechts een minderjarigen opvolger mocht nalaten.
Dit geval deed zich nooit voor 21 Kovember 1840
werd er een prinsesje geboren, en 9 Kovember 1841
de prins van Wales de prins-gemaal overleed in
1861, en de prins van Wales volgde Victoria in 1901
op als Edward VII
De koningin leidde een zeer gelukkig huiselijk
leven met haar man en haar kinderen, wier aantal
tot negen klom. Het jaar 1861 werd het droefste in
haar leven. Den 16en Maart stierf haar moeder,
de hertogin van Kent, en den 14en December de
prins-gemaal. Zijn overlijden liet in liet leven der
koningin een leegte, die nooit meer aangevuld kon
worden. Zij liet te Frogmore een prachtig mausoleum
bouwen, waar zij naast hem begraven zou worden.
En in Londen wou zij niet ineer wonen Buckingham-
Palace werd slechts nu en dan een paar dagen
gebruikt. In de politiek werd haar invloed steeds
grooter.
Het constitutioneele koningschap in het Britsche
rijk heeft zich onder
haar lang bestuur „gezet",
zooals wij het nu ken
nen door haar voorzichtig
beleid, en het respect,
dat allen haar karakter,
haai' gezond verstand en
ervaring toedroegen. Haar
particulier leven werd
steeds rustiger zij schreef
een paar boeken over het
leven van haar overleden
echtgenoot, en liet zich
bij openbare plechtighe
den gewoonlijk door den
prins en de prinses van
Wales vertegenwoordigen.
Zij bleef echter de teugels
van het bewind in han
den houden tot den dag
toe, dat zij, na een zeer
korte ziekte, van ouder
dom bezweek (22 Januari 1901).
Wij zullen niet trachten, een overzicht te geven
van Victoria's regeeringsdaden en lotgevallen.
Zestig jaren geschiedenis van een groot land vat
men niet samen in zestig regels Het was een tijd
perk van toenemende democratie en van sociale
wetgeving, van grooten rijkdom en invloed, van
bloeiende kunst en wetenschap, van industrie en
uitvindingen, van weinig verstoorde binnenland-
sche rust de Europeesclie revolutie-jaren lieten
Engeland bijna onberoerd van breede koloniale
expansie. Toen Victoria stierf, woei boven één vierde
deel van het landoppervlak der aarde de Britsche
vlag, en op ieder vijftal levenden was er één
onderdaan van de Britsche koningin.
Victoria, koningin van Engeland en keizerin van
Indië, was de eerste der moderne heerschers. Toen
zij den troon besteeg, was het vertrouwen des volks
in koningen en koninginnen deerlijk aan 't kwijnen.
Zij heeft dat vertrouwen weer levendig gemaakt
zij heeft liaai' troon vaster gegrondvestzij ver
overde niet alleen de aanhankelijkheid der menigte,
maar dwong den wijzen en grooten respect af en
dit alles bereikte zij langs een weg, dien haar voor
gangers nooit gezien schijnen te hebben een weg,
die slechts met veel scherpzinnigheid te vinden was,
waarlangs men slechts met vee) sterkte van karakter
en rechtschapenheid des harten kon vooruit komen.
Allen, die de koningin kenden, getuigden van haar
redelijkheid en openhartigheid in den omgang met
haar ministers allen droegen bewijzen aan, dat zij
iedere raadgeving nauwgezet overwoog, en er zich
naar voegde, zich er slechts dan naar voegde, als
zulks, naar haar overtuiging, tot welzijn des volks
strekte.
Victoria mocht zich verheugen in een flinke portie
normaal gezond verstand, maar speciale, hoogont
wikkelde geestesgaven bezat zij niet. Haar lieele
leven, openbaar en huiselijk, leert de allesovertref-
fende waarde van die ééne gave karakter. Tref
fend was haar onvoorwaardelijke eerlijkheid. Haar
familie-relaties waren uitgebreid en brachten haar
in briefwisseling met tal van buiteulandsche
souvereinen dit stelde haar menigmaal in staat,
de ruige plekken in de internationale betrekkingen
glad te strijken en geleidelijk werd zij, in later
jaren, de schakel tusschen alle onderdeelen van een
democratisch wereldrijk en de inwoners van dat
rijk vereerden hun eerbiedwaardige vorstin met een
hartstochtelijke trouw.
Zij heeft haar naam gegeven aan haar eeuw the
Victorian age, zegt de Engelschman. Zij werd de
belichaming van de Britsche tradities en den geest
des rijks. Zij hield, voorzoover haar positie het haar
veroorloofde, haar persoonlijk leven zoo eenvoudig
en huiselijk mogelijk en haar onderdanen waren
trotsch op een koningsfamilie, die vrij was van
grillen en vertoon, maar een voorbeeld gaf van
moederlijke teederheid en tegelijk van vorstelijke
waardigheid. Zij werd bij haar dood niet enkel door
haar eigen volk, maar door de heele wereld betreurd.
De begrafenis te Londen, 1 en 2 Februari, eerst het
overbrengen van de lijkkist van het eiland Wight
naar Gosport, tusschen linies oorlogsschepen, toen
de militaire optocht van Londen naar Windsor, was
een nooit te vergeten plechtigheid de grootste der
Engelsche souvereinen, de wijze moeder van een
wereldvolk, werd ter ruste geleid....
I)e koningin op haar pony. naar een schilderij van
Landseer. John Brown, de Schotsche bediende die
een harer grootste vertrotiwelingen was, houdt den
pony bij den teugel.
