SI
32
Maar liaar vijanden hadden de kracht van Katha-
rina onderschat. Zij hadden er niet op gerekend,
dat zij zich zou weren. De grootvorstin gaf geen
terrein verloren. Zij dwong de Czarina 'n onderhoud
af en dreigde zelfs Rusland te verlaten. Zij sprak op
bitteren toon over de vernederingen, die zij aanhou
dend nioest verduren en zij eischte als moeder van
den toekomstigen troonopvolger en als echtgenoote
van den grootvorst de achting en eerbewijzen, die
haar toekwamen.
Woronzow was hij dit onderhoud niet aanwezig.
Toch was hij er getuige van, dat de l>eide vrouwen
elkaar hij 't afscheid weenend omhelsden en dat de
ontroerde keizerin Katharina op 't voorhoofd kuste.
De nieuwe grootkanselier begreep meteen, dat de
strijd nog niet volledig gewonnen was.
Van nu af betuigt Elisabeth openlijk haar vriend
schap tegenover Katharina. Zij laat haar bij zich
komen op Oranienburg, waar Katharina enkele
dagen een paviljoen ter beschikking staat.
Jaren gaan voorbij. Groote gebeurtenissen volgen
elkander snel op. De oorlog met Pruisen en Turkije
plundert de staatskas. De Czarina is dikwijls onge
steld en de hoop op genezing wordt steeds kleiner.
Zij heeft zich uit alle staatszaken teruggetrokken en
vindt haar laatste geluk in de opvoeding van haar
kleinkind Paul.
Het gedrag van Peter wordt haar een bron van
ergernis. En niet zonder reden. De oorlog met. Prui
sen is nog in vollen gang, maar dat verhindert Peter
niet om met zijn „afgod" Frederik in geheime corres
pondentie te treden, en hem naar aanleiding der laat
ste Pruisische nederlagen zijn leedwezen te betuigen.
De gardeofficier Grigorij Orlow, een kleinzoon van
den stoutmoedigen Strelitz. die om zijn onverschrok
kenheid op 't schavot door Peter den Grooten bege
nadigd werd, begeleidt graaf Schwerin, die in
Russische krijgsgevangenschap is geraakt, naar St.
Petersburg. De grootvorst laat den Pruisischen
graaf voor zich verschijnen.
„Was ik keizer, dan waart u geen krijgsgevangene,"
merkt Peter met nadruk op.
Door zijn onwaardig gedrag bezorgt Peter zich
steeds meer vijanden. Zelfs gravin Daschkowa, de
zuster van Katharina Woronzowa. behoort tot de
genen, die Peter verafschuwen. Zij is een hoogont
wikkelde vrouw en heeft in het buitenland haar
opleiding genoten. Zij wordt eeu trouwe vriendin
van Katharina en helpt haar over menige zware be
proeving heen. Tegelijkertijd heeft graaf Nikita
Pan in, de leermeester van den jeugdigen Paul, de
eerste draden van een samenzwering gespannen.
Nikita Panin, de vroegere zaakgelastigde van Rus
land te Stockholm en Kopenhagen, is een leerling
van Bestuchew en op politiek gebied een vurig
navolger van Peter den Grooten.
In zijn oogen is grootvorst Peter een ernstig
gevaar voor de politieke nalatenschap van den
grooten hervormer.
De eerste samenzweerders
"Tegelijk met Kyrill Rasumowsky en de broeders
Orlow sluit zich een groot gedeelte der garde, die
steeds meer ontevreden wordt, bij de samenzwering
aan.
De aanhangers van Katharina spruiten voor
namelijk uit de vaderlandslievende kringen van
leger en volk. Ilet is wel
een zonderlinge speling van
't lot, dat een Duitsche
prinses de beschermster
wordt van het Russische
nationale bewustzijn.
Katharina echter is haar
nieuwe vaderland met hart
en ziel toegedaan. Zij be
grijpt het volk, zij bo-
heerseht de Russische taal
volkomen, is trouw aan
het Russisch geloof en
heeft vroeger reeds meer
malen de sympathie en het
medeleven van de massa
voor zich gewonnen.
blik werpen op de gebalsemde,
opgebaarde Czarina. Dertig dagen
achtereen stroomt het volk langs
de baar om van de dochter van
Peter den Grooten afscheid te ne
men. De dood hoeft haar uiterlijk
niet veel veranderd, soms schijnt
zij niet gestorven te zijn, maar in
een lichten sluimer te liggen.
Het volk betreurt haar dood met
oprechte gevoelens. Geen enkel lid
van 't huis Romanof was zóó ge
liefd bij zijn onderdanen. En on
willekeurig doukt men aan den
man, die nu den Russisclien troon
zal bestijgen.
Het volk heeft gelegenheid hem
bij de doodsbaar te aanschouwen.
De toekomstige Czaar toont niet
den minsten eerbied of ernst. Hij
maakt grappen met zijn omgeving,
bootst de priesters na en beschimpt
Katharina, die voor de baar op
rechte tranen schreit.
De troonsbestijging, die daags
na het overlijden van Czarina
Elisabeth plaats vond, werd door
Peter op 'n lichtzinnige, uitbuil
dige wijze gevierd.
De eerste gedachton van den
nieuw gekroonden Czaar gaan uit
naar hem, dien hij het meest ver
eert naar Frederik, den koning
der Pruisen. De Russische troepen
worden uit het bezette Pruisische
gebied teruggeroepen. Frederik, die
feitelijk reeds verslagen was, krijgt
zonder eenige vergoeding daarvoor
te moeten geven Pommeren, Kol
berg en W&stfalen terug, ofschoon
de bewoners van deze gewesten in- Kanselie,
tusschen den eed van trouw aan
Rusland hebben afgelegd. De over
eenkomst, die daarna tusschen Peter en Frederik
gesloten wordt, verandert 't beeld der Russische bui-
tenlandsche politiek geheel en al, daar de vroegere
bondgenooten nu Ruslands vijanden worden.
Het ondersclieidingsteeken van den Pruisischen
adelaar, dat Frederik aan Poter verleent, is de
magere schadeloosstelling voor de 300.000 Russen,
die in den zevenjarigen oorlog gesneuveld zijn, voor
de 30.000.000 roebel, die de oorlog gekost heeft,
alsmede voor de teruggave der veroverde streken.
Peter laat zien wat hij waard is! Wolkow, de
aanklager van Bestuchew, wordt de rechterhand van
Peter III, Narischkin en Melgunow zijn z'n intiemste
medewerkers.
Met 't gebaar en de allures van 'n Peter den Groo
ten slaat de Holsteiner aan het werk. Hij richt zijn
begeerige blikken op de rijkdommen van kloosters
en kerken, hij gaat er toe over deze te onteigenen,
maar het levert hem slechts weinig op. Hier hebben
reeds andere monarchen vóór hem, van 't formaat
van 'ri Iwan den Verschrikkelijke)» en 'n Peter den
Grooten, hun wapens moeten strijken.
Door den adel vrij te stellen van militairen dienst
probeert Peter de machtigen uit 't land gunstig voor
zich te stemmen. Zoo ook tracht hij door de „geheim
kanselarij" en daarmede de
folterstraffon af te schaffen
zich 'tvolk nader te brengen.
Maar't volk, dat bij iedere
t roonsbestijging aan derge
lijke beloften gewoon is ge
raakt, gelooft nauwelijks,
dat de toekomst eenige ver
betering zal brengen.
Wat helpen al deze ver
nieuwingen als aan den an
deren kant het nationale
Russische gevoel keer op
keer gekrenkt wordt door
verschillende, opzienbaren
de verordeningen
Het Russische leger, dat
in den zevenjarigen oorlog
Helman graaf Kyrill Rn hu -
tnowsky, ile broeder van Eli
sabeth's prin»-geniaal, een
dergenen die Katharina op
den troon hielpen verheffen.
Ma-knel Woronzow, de opvolger van Bestuchew.
heeft bewezen tot welke prachtige prestaties het in
staat is, zal op bevel van den Czaar naar Pruisisch
voorbeeld gekleed worden en afgericht. De aan
traditie zoo gehechte Russische pope meet zijn
gewaad omruilen voor dat van een protestantschen
dominee en met afgesneden baard voor zijn geloovi-
gen verschijnen.
't Schijnt, dat Peter zich in werkelijkheid voor
Rusland, dat hij haat, minder interesseert dan voor
zijn eigenlijke vaderland. Holstein. Terzelfder tijd,
dat de Krimsche Clian de Russische grens over
schrijdt, zint Peter op oen oorlog met Denemarken
om daardoor Holstein te vergrooten.
Men deelt den Czaar mede, dat de Russische vloot
voor een oorlog tegen Denemarken niet in gereedheid
kan worden gebracht, daar onder de manschappen
een ernstige epidemie is uitgebroken. Het antwoord
van Peter daarop luidt: „Onverwijld gezond worden!"
Dergelijke bevelen van den monarch dragen er
niet toe bij om zijn aanzien te doen stijgen. Ook
ergeren zich velen aan de manier, waarop Peter
zich tegenover Katharina gedraagt. Gravin Woron
zowa vertoont zich thans openlijk aan Peter's zijde.
Zij is getooid met de Katharina-orde, op welk eere-
teeken alleen de leden der Czarenfainilie recht
hebben.
De Czarina moet de eene vernedering na de andere
verduren. Zelfs gaat Peter zóó ver, dat hij zijn
echtgenoote in 't bijzijn van vele gasten beschimpt.
Katharina weet zich steeds te belieerschen
niemand vermoedt het felle vuur, dat diep in
haar onhluschhaar brandt.
Het keerpunt nadert
■et geduld der samenzweerders is uitgeput.
Grigorij Orlow dringt aan op een snelle beslissing.
Hij is een der vurigste aanhangers van de Czarina,
wie hij een buitengewone vereering toedraagt
als gardeofficier is hij een man van grooten invloed.
Intussclien doodt Peter in Oranienburg, zijn
residentie in do nabijheid van Moskou, den tijd
met pralende parades en schitterende feesten'. Men
bekommert zich niet om Katharina, die in Peterhof
verblijf houdt. Men bevroedt niets van het gevaar,
dat den Czaar dreigt.
En plotseling slaat de eerste bliksemstraal in.
De arrestatie van een der samenzweerders is het
toeken tot handelen. Wordt vervolgd-
Op 25 December lvtil
sterft Czarina Elisabeth.
Gedurende een volle
maand staan de deuren van
't slot open en iedereen
kan daar nog een laatstee
