adjudant der Czarina, noch met de eer van eersten ge neraal aller vestingen. Hij toonde zich niet tevreden, toen hij bovendien nog generaal van de artillerie werd en de eenige was, die het recht had 't portret van de keizerin te dragen, dat gesierd was met een brillont van ongewone grootte, geslepen in den vorm van 'n hart. Orlow wenscbte méér. Hij werd overladen met rijkdommen. Zijn vermo gen liep in de millioenen. Hij kreeg een slot te St. Petersburg ten geschenke en de keizerlijke landgoe deren Gatschina en Ropseha. Landgoederen in Lijf land, Estland, in verschillende deelen van Rusland. Hij kreeg volmachten, die gelijk waren aan die van den Czaar. De ruwe Orlow voelde zich niet gelijkwaardig aan de groote Czarina. Van den eenen kant zag hij haar grenzeloos geestelijk overwicht, waartegenover hij slechts brute kracht en voorgewende onverschillig heid kon plaatsen, van den anderen kant leed hij zeer onder zijn trots, want wat was hij meer dan een betaalde gunsteling Orlow dingt naar de Hand van de Caearina. Pe ongekroonde (raar rf~Vifow wilde voor 't oog der wereld niet langer deze gunsteling zijn. Alles of niets! Hij moest de echtgenoot van de keizerin worden en zoodoende tevens heerscher over Rusland. De oude kanselier Bestuchew, die door Katharina na haar troonsbestijging uit zijn ballingschap was teruggeroepen, steunde Grigorij Orlow in zijn plan nen. Hij legde de Czarina een schrijven voor, dat door een aantal geestelijke en militaire hoogwaardigheids- bekleeders was onderteekend. In dit schrijven werd Katharina zeer onderdanig gebeden aan 't welzijn van het volk te denken en met 't oog op de zwakke ge zondheid van den troonopvolger Paul zich voor de tweede maal in den echt te laten verbinden met een waardigen vertegenwoordiger van den adel om zoo doende de toekomst van het Russische rijk te ver zekeren. De bekwame en voorzichtige graaf Nikita Panin, die tot de vertrouwdste medewerkers der Czarina behoort, weet 't plan van Bestuchew te verijdelen. Hij zag maar al te duidelijk het gevaar, dat voor 't rijk zou schuilen in 't huwelijk der keizerin met den heerschzuchtigen, teugelloozen Orlow. Katharina wou aanvankelijk niet inzien, waarom zij niet met Orlow in 't huwelijk zou kunnen treden. Zij wierp op, dat Elisabeth ten slotte ook met Alexej Rasumowsky gehuwd was. Zóó spreekt zij met haar mond. want in haar hart denkt zij er allerminst aan de macht met Orlow te deelen. Daartoe kwam Orlow haar te gevaarlijk voor. Op aandringen van Katharina begeeft zich kanse lier Woronzow naar 't huis van Rasumowsky om hem te ondervragen omtrent zijn verhouding tot Elisabeth. Het is diep in den nacht als de kanselier de woning betreedt. De grijze Rasumowsky begrijpt meteen wat er van liem verlangd wordt. Met bevende liand haalt hij uit 'n kistje enkele brieven te. voor schijn, drukt deze eerbiedig aan zijn lippen en werpt ze in 't haardvuur. „Bericht aan hare majesteit, dat ik nooit anders was dan de trouwste, onderdanigste dienaar der over leden Czarina." Zoo luidt 't antwoord van den man, die in de oogen der wereld voor echtgenoot van Elisa beth doorging. Het is tevens 't veelzeggende antwoord aan Orlow, 't categorische „neen" van Katharina. Katharina zendt graaf Orlow naar Moskou W%e opdringerige Orlow begint de Czarina werkelijk tot last te worden. Zij tracht hem zoo veel moge lijk op een afstand te houdenMoskou wordt geteisterd doorn pestepidemie en Katharina zendt hem erheen 0111 deze te bestrijden, terwijl zij nog niet lang geleden weigerde hem in den Turkschen oorlog te sturen Graaf Orlow bewijst voor den eersten keer zijn biuikbaarheid. Hij bestrijdt de epidemie met helden moed en slaagt erin met ware doodsverachting de pest te bedwingen. Met nieuwe hoop in 't hart snelt hij naar de Czarina terug. Katharina echter legt hem een quarantaine op. Orlow ziet hierin de eerste verdachte teekenen. Vlak daarna krijgt hij bevel zich naar Fokschany te begeven. '11 stadje in Walachije, om daar de leiding te nemen bij de vredes onderhandelingen met de Turken. Met een ongeloofelijke staatsie, omgeven door maarschalken, kamerhee- ren en kamerjonkers, be geeft Orlow, Ruslands on gekroonde Czaar, zicli op reis. Zijn hoogmoed en arrogantie echter doen de onderhandelingen misluk ken. En terwijl hij tegen over de vertegenwoordi gers van Turkije nog bezig was te bluffen. was 't met zijn loopbaan als gunsteling van Katharina ten einde Pe Caearina beeft en siJdleri tWet bericht van zijn val maakt Orlow razend. Hals over kop verlaat hij de plaats der onderhan delingen om onverwachts te St. Petersburg te ver schijnen. Maar het kwam niet zoo ver. Een koerier kruist hem den weg met het bevel van Katha rina zich naar Gatschina te begeven. Intusschen liet de keizerin, die voor niets ter wereld zóó sidderde als voor den toorn van haar gewezen gunsteling, haar vertrek ken zoo goed mogelijk be veiligen. Haar kamer- 6'raaf Grigorij Orlow, de machtige gunsteling van de Czarina. dienaar Sacharow kreeg 't bevel met getrokken pistool voor haar deur de wacht te houden. „Gij kent hem niet," gaf zij Panin ten antwoord, toen deze zich over haar houding ongerust maakte „hjj is er toe in staat mij en den troonopvolger te dooden." Katharina gedroeg zich haast onbegrijpelijk. Zij zond haar geheimraad Adam Olsufiew naar Orlow en liet dezen den nog steeds van woede onzinnigen gewezen gunsteling één millioen roebel overhandigen, met de verontschuldiging, dat Katharina op dat oogenblik niet over meer geld geschikte. Orlow nam 't geld aan en liet zeggen, dat hij begreep, dat 'n grootere som den staat te zeer zou belasten. Hij stak 't geld bij zich en ging voort met razen. Drie maanden lang leefde Katharina in angst en vreeze voor den wraakzuchtigen Orlow. Zij liet hem alle titels en zijn hoogen rang behouden, zij eischte alleen haar beeltenis terug, die hij op z'n rok droeg. Zij kreeg wel den edelsteen, waarmede 't portret getooid was, de beeltenis zelf echter wou Orlow haar persooidijk overhandigen. Katharina zag onder deze omstandigheden gaarne van de teruggave van dit geschenk af Zij, voor wie de vijanden van Rusland beefden, zij, die zelf voor geen enkelen vijand terugschrok, ver meed in panische vrees de ontmoeting met haar vertoornden gewezen gunsteling. Het hielp niet, dat Zarskoje Selo, de plek die Orlow aangewezen was om te wonen, door spionnen bewaakt werd. Het hielp niet, dat de kamerdienaar Sacharow met getrokken pistool op wacht stond. Het hielp niet, dat de vertrekken der Czarina extra met zware gren dels op alle deuren beveiligd waren. Want plotseling stond hij vóór haar, Orlow, de gevallen kamerheer der keizerin, en hij zag, hoe Katharina bij zijn aan blik het bewustzijn dreigde te verliezen. De verzoening. Pe dood van Orlow #"Vrlow echter maakte haar geen verwijten, er volgde geen heftige scène. Hij knielde rouw moedig neder en bad om vergeving en verzoening. De verzoening volgde en een nieuwe goudregen stroomde op den teruggekeerde neder. Zesduizend boeren, honderdvijftig duizend roebel pensioen, een in Frankrijk vervaardigd zilveren servies ter waarde van tweehonderdvijftig duizend roebel en 't pronk- volle marmerslot te St. Petersburg moesten den machtigsten gunsteling schadeloos stellen. Maar dan ook slechts schadeloos stellen, want met de gunst der Czarina was 't gedaan. „Ik heb vernomen, dat 't met uw gezondheid niet goed gaat en ik geef u den raad en 't verlof om een reis te maken voor verandering van lucht," schrijft de Czarina aan Orlow en de afgewezene begrijpt, dat alle hoop vervlogen is. Maar hij is op haar, aan wie hij zoo veel te danken heeft, niet meer ontstemd. Ten teeken der verzoening scheukt hij de keizerin den be roemden brillant, die nog heden als de „Orlow-bril- lant" in de gansche wereld bekend is. Hij betaalde den bezitter ervan, een Indischen maharadja, vier honderdzestig duizend roebel. Hij bouwt te St. Petersburg een voorbeeldig arse naal en geeft dit zijn weldoenster ten geschenke, het geen hem den dank bezorgt van Katharina en 't heele Russische rijk. Orlow heeft zich naar 't buitenland begeven, maar hij keert spoedig met nieuwe hoop in 't hart naar St. Petersburg terug. Het zal echter tevens zijn laatste hoop worden. Katharina ontvangt hem weliswaar, maar een ander, 'n sterker en bekwamer man, is in zijn plaats getreden en tegenover hem heeft Orlow geen enkele kans meer. Orlow ziet zulks meteen in. De nieuwe gunste ling is voor hem geen onbekende. Had hij zelf niet de bijzondere hoedanigheden van den toenmaals on bekenden Grigorij Potemkiu voor de Czarina ge roemd 1 't Verlies van de gunst van Katharina kan Orlow nog te boven komen, maar niet 't verlies van zijn macht. Er openbaren zicb bij hem teekenen van geestesstoringen. Visioenen van den vermoorden Czaar achtervolgen hem in zijn eenzaamheid en als 'n volslagen gebroken man geeft Orlow in April 1783 den geest. Zoo eindigde.'t leven van 'n man, wiens loopbaan aan 't hof begonnen was met den rang van luitenant, die vervolgens tien jaren lang 't leven vau een onge- kroonden keizer leidde en daarna, van zijn macht beroofd, verviel in geestelijke onmacht. Wordt vervolgd

Tijdschriftenbank Zeeland

Ons Zeeland / Zeeuwsche editie | 1937 | | pagina 32