mküik
MiiLMihkkkk^zi
A
die zelfs als barbier z'n schaapjes nog niet op het
droge heeft kunnen krijgen
Richard buigt zich nu weer over zijn klant. Hij
Iaat het mes over mister Turner's kin glijden en
debiteert daarbij in schel gezang het volgende malle
koeterwaalsok „O, heeren wevers, ik zag eens 'n rood
gloeiende ijzeren staaf. ja, ja, een ijzeren staaf
en die staaf werd tusschen twee walsen geschoven,
twee mooie walsen, twee dikke walsen. En daar werd
zij langer en langer, mijn ijzeren staaf. Zij werd dun,
heel dun, zoo dun, als een draad bijnaDat zegt
Richard, half zingt hij het, en trekt er malle gezichten
bij. De dikke wangetjes blaast hij op, als hij de dikte
van de walsen wil uitdrukken dan weer maakt hij
zich zoo dun als hij kan, strekt en rekt zich uit en
trekt een erbarmelijk gezicht, alsof de twee dikke
walsen over zijn eigen buik liepen.
De klanten gieren van de pret. „Wat beteekent
dat nu weer, Richard hijgt Green, die gebrek aan
adem schijnt te krijgen. „Heb je er ooit van gehoord
Twee walsen en een ijzeren staaf Wat een onzin
..Onzin," spot Richard terug en bootst mister
Green's snakken naar adem zoo precies na, dat de
gefopte van verbazing vergeet, zijn mond te sluiten.
Maar oogenblikkelijk is Arkwright weer ernstig, doet
alsof hij beleedigd is en zegt op een dood bidders-
toon „Maar mijne heeren, mijn beste meneeren, ik
bedoelde het toch werkelijk ernstig. Denk eens, als
men een katoenen draad tusschen twee walsen door
kon laten gaan en hem dun kon maken, dun, zoo
dunpardon, mister Turner, daar had ik u bijna
gesneden Dat is de schuld van mijn inval."
„Een barbier," bromt Turner, „moet geen invallen
hebben, alleen maar een vaste hand."
Op dit oogenblik hoort men door den wand een
dreunen en splinteren. Het komt uit het vertrek
ernaast, de kamer, waar de Arkwrights wonen. En
een seconde later schreeuwt mister Turner zijn
hand, die hij vlug naar de kin brengt, komt bebloed
terug. „Verduiveld roept hij, „nu heeft hij me echt
gesneden, die beroerde kerel
Maar Richard is verdwenen. Hij is ineengekrom
pen, toen hij het lawaai uit de andere kamer hoorde
en heel bleek geworden. Toen is hij, met het bebloede
scheermes in de hand, eenvoudig den winkel uitge-
loopen. Mister Turner, wiens linkerwang nog vol
zeep zit, kijkt hem na, heelemaal in de war.
Mrs. Arkwright is van nature een stevige, gezonde
vrouw. Zij houdt er van, de linnenkast, de kleer
kast en de provisiekamer goed gevuld te zien, ze
is ook een beetje krenterig als het niet juist haar per
soonlijke behoeften betreft. Zij komt van het land
en voelt het als een smaad, wanneer zij ziet, dat de
burgervrouwen uit Bolton rijker gekleed en uitge
dost zijn dan zij zelf.
Arkwright heeft haar leeren kennen in den tijd,
Arkwright vervaardigde zijn eerste spinmachine
met cylinders in samenwerking met John Kay,
een uurwerkmaker uit Warrington. Zij werd
door paarden in beweging gebracht. JVa de ver
woesting van zijn eerste fabriek bouwde hij
een nieuwe te Cromford, waar
hij zijn machines door wa
terkracht liet aandrijven.
John Kay probeerde de prio
riteit zijner uitvindingen
te betwisten, maar moest
het tegen den slimmen
..barbier" afleggen.
toen hij door het land
trok en de haren van arme
boerenmeisjes opkocht, die
hij dan in zijn pruiken-
winkel verwerkte. De lange,
blonde lokken van zijn
latere vrouw maakten indruk op hem. Hij kou niet
genoeg naar die pracht kijken, kwam naar het dorp
terug en trouwde ten slotte met het meisje, ook al
omdat hij geen andere mogelijkheid zag, om zich
voortdurend te verzekeren van den haartooi, die
de boerendochter hardnekkig weigerde te verkoopen.
En zij, zij verlangde indertijd naar de stad zij vond
zich te goed om op het land, tusschen het vee, te
verbloeien. Zij trouwde Richard en trok met hem
naar Bolton.
Het duurde maar kort of zij had er berouw van.
Mrs. Arkwright kon alles begrijpen, slechts één ding
niet hoe iemand een vast inkomen los kan laten. Zij
is getrouwd met een jongeman, die naast een goed
beklanten kapperswinkel een winstgevende pruiken-
zaak dreef, en die, naar het zich liet aanzien, door zijn
uitvinding, om haar in iedere gewenschte kleur te
verven, in een paar jaar rijk zou wezen.
Het grijpt haar gezondheid aan, het maakt haar
bleék, mager en ziek, als zij langzamerhand gaat
inzien van wat voor mentaliteit haar man is, die zijn
zaak hoe langer hoe meer veronachtzaamt om in de
kamer, die aan den winkel grenst, te knutselen en te
spelen als een jongen. Van dien tijd af is haar huwelijk
een hel. Al is de winkel vol klanten. Richard weigert
hoonend, er naar toe te gaan, wanneer hij juist aan
een van zijn idiote modellen bezig is.
Sinds hij zich zelf een Jenny-spinning aange
schaft heeft, is er heelemaal geen huishouden meer
met hem. Alleen voor dit ding heeft hij oogen en
ooren hij sluit zich urenlang op en bouwt, zingend
en gesticuleerend, aan twee paar walsen, die hij, de
leek en autodidact, maar niet gelijkmatig aan het
draaien kan krijgen. Mrs. Arkwright haat de Jenny-
spinning, tegen deze machine richt zich al haar
woede, waar Richard geen notitie van wenscht te
nemen. En vandaag besluit zij om te handelen. Zij
heeft er genoeg van, schoon genoeg, om te huilen,
tt kijven en flauw te val
len. Zij herinnert zich de
gezonde vuisten, die haar
moeder haar op den levens
weg meegaf. Haar bloed
kookt. Zij zal haar eigen
rechter zijn Daar Richard
bij wijze van uitzondering
weer eens in den winkel is,
om stoppelbaarden van
eenvoudige wevers weg te
krabben, neemt mrs. Ark
wright haar bezem, be
veelt haar ziel aan God
en slaat wild en woedend
op de Jenny-spinning los.
Het bloed stijgt haar
naar het hoofd, haar hart
klopt, alsof haar strakke
horst zalscheuren. Zij geniet
van den wellust, het gehate
te vernietigen, en als de
Jennv-spinning een puin
hoop, maar haar wraaklust
nog steeds niet bevredigd
is, houwt mrs. Arkwright
Het initiatiefdoor Har-
greaveArkwright en dr.
Cartwright genomen, droeg
snelle en rijke vruchten en
gaf den stoot tot een vlugge
ontwikkeling der textiel
industrie in het algemeen.
He machines groeiden uit
in omvang en technische
volmaaktheid.
ook op de walsen los.
waaraan haar man zijn da
gen en nachten verspilt.
Het lawaai van dezen slag
hoort Arkwright in zijn
winkel en daaraan dankt
mister Turner de schram
aan zijn kin.
Xu is Richard in de ka
mer. Met vliegende armen
en beenen rent hij op zijn
echtgenoote af, het scheer
mes in de zwaaiende hand,
alsof hij de door zijn aan
wezigheid ontnuchterde
vrouw de keel wilde af
snijden. Maar hij werpt het
mes weg en wendt zich
eerst naar de tafel, waarop
de resten van zijn model liggen. Met een enkelen
blik ziet hij, dat er niets te redden is. ATu pas keert
hij zich naar de vrouw zij voelt zich niet erg veilig
en de aanval lijkt haar de beste tactiek.
„Zoo ver heb je me nu gedreven," stamelt ze
schuldbewust, „dat heb je er nu van Hij slaat
haar niet, zooals ze verwacht. Bleek, met een ver
trokken glimlach om de lippen, staat hij daar met
de armen over elkaar en staart haar aan. Wat zij
in zijn huis nog wenscht, vraagt hij.
„Wat ik wensch V' herhaalt zij, nu door het dolle
heen. „Dat je eindelijk eens verstandig wordt en op
houdt te luiwammesen en mij te kort te doen Jij
dwaas, jij driedubbele, tiendubbele dwaas! Dat niet
iedereen en met recht zich vroolijk maakt over mijn
man, dat wensch ik."
Hij maakt een beweging, maar de stroom van haar
haat is niet te keeren. „Wil je soms zeggen, dat ze
je niet uitlachen Ben je vergeten, dat je indertijd,
toen je onder dienst moest, gedwongen was kleeren
te leenen, omdat de jouwe kapot waren en je niet
eens genoeg geld meer verdiende om je fatsoenlijk
te kleeden Toen moest de heele stad om je lachen.
En hoe was het, toen je een machine wilde bouwen,
die zonder ophouden vanzelf moest loopen i
„Zoo'n machine noemt men een perpetuum
mobile," onderbreekt Richard doceerend, „zelfs dat
weet je niet en je waagt het.
„Ze kunnen zoo'n ding noemen, zooals ze willen,"
kijft de vrouw, „dat laat me koud. Mr. Wright alleen
had je in de gaten, toen hij je een zwendelaar noemde.
Hij heeft je geld gegeven voor je machine-spelletjes
en jij hebt het geld verspild zonder iets tot stand te
brengen. Tegenover iedereen in de stad noemt mr.
Wright je een dief en een bedrieger. En God weet.
dat hij daar gelijk in heeft. Wright zal je laten gijze
len, we zullen den winkel en de woning verliezen en
op straat komen.
Tranen verstikken haar stem. En zoo krijgt
Richard nu gelegenheid er uit te stooten „Als ze
mij hadden laten leeren, wat iedere leerling-werk
tuigkundige mag leeren, de eenvoudigste handgrepen
en vaktrucjes, dan hoefde ik me door dien kruidenier
van een Wright niet zwart te laten maken. Maar iullie
kunt voor mijn part allebei naar de bliksei .00-
pen, hij en jij. Hoepel maar op
„Ik ophoepelen i" Mrs. Arkwright maakt zich on
gerust. „Xu, nu je mijn leven verwoest hebt, moet
ik ophoepelen Het is fiaai 1"
Maar hij antwoordt niet meer. Hij staat nu bij zijn
werktafel en houdt de restanten van zijn model in
de hand. Mrs. Arkwright voelt zich zachter gestemd
worden. Kom, zij heeft hem een les gegeven, die hem
nog lang heugen zal. Misschien is het beter, de ruzie
niet op de spits te drijven, juist nu, nu zij haar ge
weten niet heelemaal zuiver voelt.
„Richard," zegt zij verzoenend, „als je me nu
beloveu wilt, dat je je niet meer met dien rommel
zult ophouden
„Er uit 1" zegt hij, bijna zacht. „En laat ik je hier
niet meer zien
Xu weet zij, dat het hem ernst is. Maar zij begrijpt
het nog niet heelemaal. „Ga je door met machines
bouwen stamelt zij.
„Er uitzegt hij alleen en hij is met zijn gedach
ten al weer ergens anders. Dan sluipt zij, als een ge
straft, dier, de deur uit.
Hij zucht verlicht op. Hij is zijn vrouw, die hem
verveelde, kwijt, en daarmee ook deu dwang om
baarden te scheren en haren te verven. Morgen, neen,
vandaag nog zal hij een biljet voor zijn winkeldeur
plakken Wegens scheiding gesloten Dan zullen
de Boltonners weer kunnen lachen. Maar dezen keer,
dezen keer lacht hij mee!
Vervolg op blz. 18.
