ESTHER DE BOER-VAN RIJK
Met Louis Bouwmeester, uit de periode der stomme film.
De Meid, een van de scherpste en venijnigste Heijermans
rollen der groote actrice.
Wfóderland is zich bewust, dat het is getroffen
door een harden en feilen slag. Want mevrouw
Esther de Boer-van Rijk is overleden de kleine
gestalte, waarin het talent en de geest van een
groote kunstenares huisden, zal niet meer op het
tooneel van Nederland verschijnen, en de stem, die
de vreugde en het leed van vele vrouwen heeft
gezegd, zal niet meer klinken. Wij hebben een zwaar
verlies geleden.
Esther de Boer-van Rijk heeft leven gegeven aan
vele scheppingen van Herman Heyermans, die onze
knapste, felste en best schrijvende tooneelauteur
was de internationale faam van haar Kniertje was
alleszins gerechtvaardigd en verdiend, doch wie
haar alleen kende en wilde kennen als het Scheve-
ningsche visschersvrouwtje, had ongelijk en heeft
veel gemist. Haar gezegend talent werd bewezen door
een carrière, welke een menschenleeftijd duurde
In „Uitkomst" met Tilly Lus.
gedurende 64 jaar heeft zij op het tooneel gestaan,
en wie weet, hoeveel richtingen en scholen in dien
tijd tusschen de coulissen geheerscht hebben, kan
eenigszins beseffen, hoeveel arbeid dit leven ver
tegenwoordigt, tot hoeveel sc.hakeeringen haar gave
in staat was, welke levenskrachtige kunst haar
roemrijke loopbaan geleid heeft. Beminnelijk en
star onbarmhartig en vol opofferende liefde ver
zuurd en medelevendfel en beklagenswaardig
vertrapt en vechtend lijdend en zegevierend gul
en bitter wrang en wrekend ordinair en gróót
dienend en hatend vinnig en streelend fel en troos
tend en altijd menschelijk heeft zij op het tooneel
gestaan. De vrouwen, die zij tot leven heeft gebracht,
vormen een indrukwekkende galerij, een grootsch
beeld van menschelijk lijden en strijden, dat voor
ons, die steeds naar haar kwamen zien en luisteren,
een rijke en dankbare herinnering zal blijven, en
Setje in „Setje regeert".
Ken der laatste portretten van me
vrouw Esther de Boer-van Rijk, ge
nomen in den Stadsschouwburg te
Amsterdam, toen zij er recipieerde ter
gelegenheid van hoar 83en ver jaardag
voor haar, hoe tijdelijk de kunst
van het tooneel ook is, een on
vergankelijk monument heeft op
gericht een monument voor
een kunstenares, die geschiedenis
heeft gemaakt door haar levens
waar en zuiver talent.
Moge zij den vrede vinden,
dien zij verdiend heeft na een
leven, dat veel schoone voldoe
ning, strijd en moeilijkheden heeft
gekend, dat ook verheugenis, ont
spanning en rijke verdieping heeft
gebracht aan de velen, die haar
kenden en vereerden.
