Czaar Nicolaas I en zijn
gemalin Alexandra tijdens
een ruiterfeest.
lien en 't leger. De nieuwlichters lazen en spraken
uitsluitend. Fransch, terwijl het grootste deel van
't volk nog niet eens Russisch kon schrijven of
lezen. De massa was zeer laag-bij-den-grondsch.
Ilooge idealen of verheffende ideeën waren haar,
evenals 't gros van den adel, ten eenenmale vreemd.
De dood van Alexander en de daaraan verbonden
mogelijkheid, dat grootvorst Nicolaas, die in 't leger
allerminst sympathiek was, tot Czaar gekroond zou
worden, deden de samenzweerders over hun onder
linge meeningsversehillen heenstappen en zij vorm
den nu een gesloten front. De ontwikkeling der
naaste toekomst maakte Rusland rijp voor 'n op
stand, die de eerste-zou worden van de lange keten van
revolutionnaire bewegingen op Russischen bodem.
„Vanavond zqn wg bei
den misschien reeds
dood."
Een heftige agitatie greep in de
soldatenkringen om zich heen.
'n Gedeelte van 't St. Petersburg-
sche garnizoen geraakte in opstand,
daar het ongehoord was, volgens
de manschappen, binnen veertien
dagen tijds, den eed van trouw af
te leggen aan twee monarchen
Constantijn en Nicolaas. Men be
werkte de soldaten door erop te
zinspelen, dat er iets niet in orde
bleek, dat Constantijn de recht
matige Czaar was en dat deze in
't geheel niet van zijn rechten had
afgezien.
Op 14 December 1825 was Nico
laas vroeger dan anders opgestaan.
Het was een beslissende dag, er moest volgens 'n vast
omlijnd plan en met energie worden opgetreden.
Toen de Czaar de slotkapel verliet, wendde hij
zich tot zijn adjudant Benkendorff.
„Vanavond zijn wij beiden misschien reeds dood.
In ieder geval zullen wij sterven tijdens 't vervullen
van onzen plicht."
De generale staf, die zich in het slot verzameld had,
't gevolg, de senaat en ook de synode legden den eed
van trouw af aan den nieuwen Czaar.
Toen de plechtigheden ten einde waren, nam de
Czaar afscheid met de volgende woorden „Gij zijt
er met uw leven borg voor, dat in de stad alles rus
tig blijft. Wat mijzelf betreft al zou ik maar één
uur keizer zijn, dan wil ik u toch bewijzen, dat ik
dezen rang waardig ben."
Vlak daarop werd den Czaar gemeld, dat 'n deel
der garde twijfelde aan den troonsafstand van Con
stantijn en weigerde om aan Nicolaas den eed van
trouw af te leggen. Tegelijkertijd verliet het Moskou-
sche garderegiment, dat de meeste samenzweerders
telde, de kazerne en trok onder 't roepen van „leve
Constantijn" naar 't Senaateplein. De aanstokers van
den opstand hadden het gerucht verspreid, dat
grootvorst Michael door Nicolaas was gevangen
gezet, omdat deze ervan op de
hoogte was, dat Constantijn geen
afstand had gedaan van den troon.
De Czaar bleef kalm. Hij liet di
rect bekend maken, dat grootvorst
Michael zich in de artilleriekazerne
bevond en dat alle andere berichten
daaromtrent provocaties waren.
Nieuwe bevelen volgden elkander
snel op. De bereden garde stond
gereed en 'n bataillon van 't Preo-
brashenskv-garderegiment mar
cheerde in volle uitrusting naar "t
winterpaleis van den Czaar.
Nicolaas was vastbesloten. Hij
nam afscheid van vrouw en kinde
ren en stelde 't slot onder de hoede
van 'n regiment. Aan 't hoofd van
'n compagnie jagers van 't Fin-
sche regiment, dat hem den
eed van trouw had afgelegd,
schreed hij naar buiten. Het slot
was door 'n geweldige menschen-
massa omringd. Met 'n enkele hand
beweging verzocht Nicolaas om stilte.
„Hebt gij allen mijn manifest gelezen vroeg hij
met droge stem. Het was een kwestie van tijd winnen.
Hij moest trachten de menigte van bijna 30.000
menschen, die hier bijeen was, terug te houden van
't Senaateplein, dat in de onmiddellijke nabijheid
lag en waar de opstandige troepen zich verzameld
hadden. Generaal Miloradowitsch was met de be
reden garde daarheen gestuurd.
De Czaar baande zich een weg door 't volk. Hij
had 't manifest in de
hand en begon met een
voudige woorden de be-
teekenis ervan te ver
klaren. Hij toonde niet de
minste vrees. Toen Alex
ander nog leefde, was
Nicolaas vaak naast hem
voor 't volk verschenen.
Hij slaagde erin de
massa naar zijn zijde te
trekken. Niet als onbe-
perkten heerscher stelde
hij zich voor, maar als den
vertegenwoordiger van 't
volk. Het sloeg in zijn
bevelen, die nu volg
den. werden gehoorzaamd.
Er was 'n onzichtbare
grens getrokken tusschen
de dertigduizendhoofdige
menigte rond 't slot en
de oproerige soldaten op
't Senaateplein, 't Drei
gende gevaar was be
zworen. Nicolaas nam nu
't bevel over 't gereed
staande bataillon van 't
Preobrashensky -regiment
op zich en voerde het zon
der aarzelen naar 't Se
naatsplein, waar luide,
ontevreden kreten weer
klonken.
Generaal Miloradowitsch
had verzuimd de bereden
garde te ontbieden, zoo
als hem bevolen was. De
oude, roemrijke militaire
gouverneur van St,Peters-
burg kon nog maar steeds
Generaal graaf Miloradowitsch,
de militaire gouverneur van St.
Petersburg, die gedood werd
tijdens den opstand.
Czaar Nicolaas I,
niet 'gelooven, dat er in die stad werkelijk men
schen waren, die tegen den Czaar in opstand durfden
te komen. Hij had zich heelemaal alleen tegenover
de rebellen geplaatst en keek, op zijn steigerend
paard gezeten, met minachting op hen neer. De
soldaten, die een verwaarloosden indruk maakten en
tamelijk dronken waren, namen niet veel notitie van
den generaal. Miloradowitsch reed nog dichterbij en
brulde hun toe: „Geeft acht Vijf maal moest hij
z'n bevel herhalen. Toen werd 't plotseling stil.
„Soldaten," begon de generaal met verheffing van
stem, „soldaten, wie van u was met mij in den
slag van Koelm, van Liitzin of Trienne 1
Wie van u hoorde over deze veldslagen spreken?
Geeft antwoord Niemand uwer, niemand weet
daar iets van
De generaal richtte zich hoog op in de stijgbeu
gels. De oogen ten hemel gericht, sloeg hij een kruis
en zuchtte van verlichting.
„God zij gedankt. Er bevindt zich hier geen enkele
Russische soldaatEn toen, wederom met stem
verheffing, richtte hij zich tot de officieren.
„Officieren, er bevindt zich onder u toch zeker wel
iemand, die met mij in den oorlog was Nie
mand Ik dank u, God, hier bevindt zich geen
enkele Russische officier."
De rebellen stonden roerloos. De generaal was een
der nationale helden, die onder Alexander de Fran-
schen uit Rusland hadden teruggeslagen.
„Verraders Rebellen Komt tot betere gedach
ten!" riep de generaal hun toe. „Volgt mij naar
uw Czaar
Een oogenblik scheen het, dat de stemming om
sloeg, dat de geheime ophitsers hun macht over de
soldaten verloren hadden. Maar plotseling viel een
schot en in den rug getroffen door 't wapen van 'n
samenzweerder, stortte Miloradowitsch van zijn
paard.
Het bloedige einde
Cr volgde 'n drukkende stilte. Terzelfder tijd
haast weerklonken de zware voetstappen der
naderende soldaten. Czaar Nicolaas reed aan 't
hoofd der troepen het plein op. Het getrappel van
paarden mengde zich in 't rumoer de cavalerie was
ter plaatse
Er volgde echter geen bevel om te schieten. Een
der generaals eischte, dat de opstandelingen de
wapens zouden neerleggen en zich overgeven. Men
gaf er geen gehoor aan. Evenmin luisterde men
naar den aartsbisschop van St. Petersburg, Serafim,
die poogde de partijen met elkander te verzoenen.
De cavalerie reed met blanke sabel op de
rebellen in. De oproerlingen wisten dank zij de
gladheid van het jjs den aanval af te slaan en de
ruiters terug te drijven. Vijf maal werd de aanval
