GABRIEL'S TROMPET
Ee Gle ncannon verhaal
door Guy Gdpatric
4
De schoener Scorpena, tweehonderdzeventig
ton, is gemeenschappelijk bezit van talrijke
leden der familie Costoli te Viareggio, een
oude haven, midden tusschen den scheeven
toren van Pisa en de marmerbergen van Carrara. Eén
blik naar het keurige scheepje, als het langs schiet,
de staarten nazittend van zijn duikend dolfijnen-
geleide, is voldoende om u te verzekeren, dat het een
echt zeemansschip is, bemand met zeelui, die de zoons
zijn van zeeluieen geslacht, dat teruggaat tot den
voorvader met woesten baard en oorringen, wiens
christenijver de kat met twaalf staarten voor
iederen apostel één gebruikte, om de Mohamme-
daansche kettinggangers van admiraal Andrea Poria
tot vlijtig roeien aan te sporen en zoo won hij voor
zijn galei het blauwe lint der Genueesche vloot, en
voor zichzelf den grondslag van het familie-fortuin,
dat nu in de Scorpena belichaamd wordt.
Gezagvoerder op de Scorpena is papa Costoli,
wiens ronde buik zijn eenige waardigheidsteeken is.
Hij rookt sigaren, zwart en knoestig als pijpen
drop, en voert patriarchaal gezag over een beman
ning van zoons, neven en diverse maatschappelijke
dwalingen met namen als Tucei, Pucei en Mucei,
allemaal uit te spreken met oetsj. Maar als u, gelijk
verondersteld mag worden, geen mensch aan dek
ziet, en opmerkt, dat het roer is vastgesnoerd, komt
zulks, doordat al het volk beneden is, polenta
etend, wijn drinkend, harmonica spelend en op St.
Gabriel vertrouwend.
St. Gabriel zult u zeker zien. Hij is het boegbeeld
van de Scorpena een antieke figuur van olijfhout,
de gouden oordeelstrompet voerend met gestrekten
rechterarm. In ver verleden tijden is het wegge-
roofd uit de een of andere kathedraal van Calabrië
of Sicilië. Zoo groot is het vertrouwen der Costoli's
in zijn hulpe, dat zij hem menigmaal hebben over
gebracht van een oud schip op een nieuw dat hij
boven de positie van erfstuk is uitgegroeid en een
soort beschermheer van hun huis is geworden. Het
is St. Gabriel, die de gezondheid geeft, het mooie
weer en de mooie ladingen kortom, la buona
jorluna. Wat nood is er nog, met hèrn op den voor
steven, aan menschelijken uitkijk, die waarschuwt
tegen rotsen, ondiepten of het ondergedoken wrak
Nooit in al die eeuwen, sinds hij zijn taak aanvaard
de, is er een schip der Costoli's vergaan, maar mocht
er zooiets ooit gebeuren, nu, dan zal de trompet van
den aartsengel schallen, de poorten van het para
dijs zullen wijd openzwaaien, en de Costoli's zullen
er binnentreden, met de petten in de handen. Iederen
vierentwintigsten Maart, St. Gabriel's eigen dag,
geven zij hem een nieuw kwastje verf zijn gewaad
rood, zijn vleugels lichtblauw en zijn langen baard
zwart als de nacht. Zijn heiligenkrans en zijn trom
pet vergulden zij prachtig.
Aldus beveiligd tegen de veelvuldige gevaren der
zee plegen de Costoli's onder zeil te gaan met blij
gen oed, dartelen zang en een zekere hoeveelheid
harmonica-muziek, gelijk zij ook de thuishaven ver
lieten op een zonnig-warmen ochtend verleden Mei.
Hun schip was beladen met biezen van het soort,
waartusschen eens de kleine Mozes gevonden werd,
maar die in dezen meer practischen tijd verwerkt
worden tot saxofoonrieten en zittingen van stoelen
in mindere restaurants. Bestemming dier biezen was
Bandol, in het Fransche departement Var, waar de
Scorpena ze verruilen zou voor een lading bauxiet
en oud ijzer, naar Spezia en dan naar huis. Zij had
dit karwei al menigmaal opgeknapthad haar weg
niet over de Ligurische Zee, maar over het land
geleid, zij had haar eigen platgetreden pad kunnen
begaan, als een melkkoe van schuur naar wei.
Nu is Mei in de Golf van Genua een maand van
zwakke winden, dus de zonsondergang van den
tweeden dag zag het schip, onder vol zeil, traag
voortglijden in de buurt van Kaap Mele, op een
flauw tochtje van landzijde. Toen het lange snoer van
kustlichten met één slag aanflikkerde, knoopte
papa Costoli den bovenhand van zijn pantalon
dicht en kwam hij zwaarwichtig aan dek ter ver
vulling van zijn avondtaak do positie van het schip
opnemen. Hij stoorde zich niet aan de vuurtorens
daar kon hij zich de tusschenpoozen van straling
nooit van herinneren, en trouwens, hij betwijfelde
tóch, of ze accuraat waren maar vorschte met een
boos gezicht den bloedrooden hemel en de zee en
de purperen bergen langs, alsof hij ze uitdaagde,
iets te probeeren. Dan, zijn wangen opbollend en
zijn evenaar uitzettend tot wonderbaarlijke af
meting, spuwde hij de lucht in en taxeerde hij
de windsnelheid naar de dalende bocht van het
projectiel. Eindelijk boog hij het hoofd naar achter,
tot het vet van zijn nek een reeks afzonderlijke
ribbels vormde, gelijk de reserve-banden achter op
een autobus, en snoof eenige malen de lucht diep in.
..Ah Petroleum verkondigde hij den barre-
voetschen zoons, neefs en ongetitelden bijhangers,
eerbiedig bijeengeschaard om getuigen te zijn van
de ceremonie. „Petroleum.. fmm-ff.ruik je t
Dat wil zeggen, dat we op de hoogte van Imperia
zijn, waar je de olie-raffinaderijen hebt, stomme
uilskuikens Dat St. Gabriel ons dezen nacht veilig
langs hun vervloekte tank schepen heen moge
leiden Dan wendde hij zich naar Bueci of mis
schien was het Lucci die stond te suffen aan den
helmstok. „Zelfden koers houden, zoolang je petro
leum ruikt," beval hij. „Dan een paar strepen vieren,
tot je 't licht van de electrisclie treinen op de werven
van Bordighera ziet verschijnen als je er maar
om denkt, dat je niet opzij kijkt. Dan wacht je,
tot je de locomotieven in den tunnel van Ventimi-
n-Ha, aan de Fransche grens, niet meer hoort fluiten,
dan zet je je roer vast en je komt direct beneden
om te eten. 't Is alweer mijn beurt om te koken,
verdraaid nog-an-toe
Zijn bolheid intrekkend om door de kombuis
deur te komen, merkte hij op, dat de wolken, van
de bergspitsen losgeraakt, traag langs de hellingen
zeewaarts drevenmisschien om neer te komen
als mist. „Zucci," vroeg hij, „heb je er om gedacht,
dat je olie in de lantarens moest doen
„Olie mompelde Zucci, ontwakend en met
zijn rug tegen den grooten mast schurkend. „O
hebt u er toch om gedacht olie te koopen, papa
„Mm eh. dat wil zeggen eh. Mucei, heb
je me helpen onthouden, dat ik olie moest koopen f'
„Hoefde toch niet F had vergeten pitten te
koopen."
„Waar moet ik pitten voor koopen, als er geen
olie is Papa Costoli wrong zijn middenrif langs
den stijl en sloeg knorrig de deur dicht. Hij stak
mopperend de kaars op, slokte een beker purperen
wijn van Montecatini naar binnen om den kinder -
achtigen smaak uit zijn mond te jagen, slaakte de
boeien van 't knoflook en begon de pasta te bereiden.
Hij maakte er een degelijk, stevig geval van. Nader
hand zaten zij allemaal in een kring en zongen, met
begeleiding van spijsverteringsgeluiden en Stucci's
met paarlemoer ingelegde harmonica.
Het was een knus avondje onder elkaar. De lucht
in de laaggezolderde kajuit werd al dikker en dikker
door de geuren van sigaren, sigaretten, spijzen en
Costoli's. Zij werd bijna even dicht als de mist, waar
de waakzame St. Gabriel, eenzaam op den boeg,
zijn gouden trompet in stak.
De heer Colin Glencannon, eerste machinist van
den Britsehen vrachtvaarder Inchcliffe Castle, lag
in zijn kooi, slapend als een roos en de klanken,
voortvloeiend uit het gebied ten zuiden zijner
adenoïden, geleken op het klagen van den wind door
de ribben van een opgehangen geraamte. Om het
effect te verhoogen, bracht hij van tijd tot tijd een
krasserig geklok voort, als van raven, die een lijken-
feest vieren, en eenmaal plotseling „ksj alsof
hij de raven weg wou hitsen.
Vroeger op den avond, in een lofwaardige poging
om het tafelgesprek op gang te houden, had meneer
Glencannon opgemerkt, dat meneer Montgomery, de
eerste stuurman, onbekwaam was, laf, onoprecht en
onfriscli. Meneer Montgomery, toevallig mede aan
wezig, toonde zign lievig geërgerd door die bewerin
gen, en bood aan één millioen ponden sterling te ver
wedden, dat de heer Glencannon een doortrapte
gemeene leugenaar was. Snorkend zijn minachting
betuigend voor zoo'n krenterigen inzet verklaarde
de machinist zich bereid, vijftig millioen pond tegen
tien millioen te zetten, ter handhaving van zijn oor
spronkelijke verklaringen. Door die gunstige ver
houding bewogen nam de stuurman de weddenschap
aan waarop het tweetal, weinig eensgezind over
de wijze van afdoening, een nieuwen woordenstrijd
hegon, waarin de heer Glencannon, dank zij zijn
grootere welsprekendheid, zijn tegenstander vol
komen had verpletterd.
Achteraf bezien leek het debat hem volkomen
bevredigend bovendien rvas helder en stil de avond
gevallen, en de zachte dauw, die hem na zijn avond
gebeden had bevochtigd, was het terecht gerenom
meerde brouwsel der heeren Mackenzie Duggan en
Co. Ltd., te Kirkintilloch dus sliep meneer Glen
cannon vrij van allen kommer in, gloeiend van inner
lijk welbehagen, door de fabrikanten ten volle
gegarandeerd. Op een gegeven moment echter kwam
door zijn sluimer heengesiepeld het onaangename
gevoel, dat het schip door een nevel voer. Meneer
Glencannon kwam tot dit besef, niét door eenige gave
van helderziendheid, maar doordat de machines op
halve kracht draaiden. Ilij had die oude versleten
theepotten van de Inchcliffe vertroeteld en betoeterd
zoo'n moede reeks van jaren lang, dat hij wakend of
slapend, of zelfs nuchter, gevoeliger was voor hunnen
polsslag dan voor zijn eigenen. En nu, plotseling,
sloegen zij met volle kracht achteruit
Klaar wakker en van schrik verstijfd schoot
meneer Glencannon overeind. Op hetzelfde moment
stiet de fluit een orkaan van kreten uit, die hem aan
deden als schoppen in de maagstreek. Ilij hoorde
geschreeuw, geschuifel van voeten, het tanden
knarsen van de stuurinrichting bij het wroest omslaan
van het wiel. Er bonkte iets aan stuurboord tegen
den scheepswand, het schraapte scheurend voort
zijn halve lengte over, en gleed na een smartelijke
eeuwigheid los. Met één flits schoot het tafelgesprek
hem door den geest. „Bah hoonde hij.
„MontgomeryNou heeft die ellendige pummel
't 'm gelapt
Hij gunde zich zelfs den tijd niet, om zijn kleedij
geschikt te maken voor een optreden in 't publiek,
griste naar een reddingsgordel en naar de flesch
Duggan's Dauw, schoot aan dek en wierp zich in een
sloep, waarbinnen hij bevend neerhurkte.
„O gruwelknarste hij. „Weinig kon ik droomen,
toen ik 'm zei hoe ik over z'n zeemanschap oordeelde,
dat ie ons zoo gauw den dood in zou jagen met z n
stommigheid Je staat op 't. punt af te dalen in een
vochtig graf, Glencannon, dus maak je eigen water
dicht, jongen, maak je eigen waterdicht
Hij had zichzelf waterdicht gemaakt tot- halver
wege het bekende Dauw-etiket, voor hij gewaarwerd,
dat kapitein Ball op de brug stond, en dat de
Inchcliffe Castle, in plaats van te. zinken, haar koers
voortzette onder een hemel, die nu helder was en
met sterren bespikkeld.
„Niet één lichtje ad ze branden, meneer, zal ik
stikken als 't wél zoo was hoorde hij meneer Mont
gomery met schrille stem verklaren. „Heer ik ei
herg in ad zaten we er in den mist vlak bovenop We
hebben hun rotten boegspriet d'r af gebeukt en ze heb
'n eel stuk van d'r eigen topwant aan het fokkestag
d'r af gemept, maar ik eb toch nog goed kunnen zien,
dat ze net zoo min haverij van beteekenis ad als
wij, meneer."
„Hmm ver... eh ik bedoel, da's nog erger
raasde kapitein Ball met wat dikke tong, want in den
eersten schrik had hij zijn valsche gebit achterste
voren ingebracht en zichzelf in zijn gehemelte ge
beten. „Had je 'm maar midscheeps geraakt en met
huid en haar laten zinken, dan waren we gelijk over
al af geweest. Nu hebben ze misschien onzen naam
gezien en dan maken ze rapport, en dan kan ik stapels
papieren in gaan zitten vullen. Vervloekte last.
ahem Maar ik snap niet, dat we ze niet gehoord
hebben. Die smerige Fransche kustvaarders, waar 't
hier in de buurt mee vol ligt op 't water wat je
hoorde te weten luien de bel nog wel en toeteren,
als 't mist ahemwat jij tusschen twee haakjes
niét gedaan hebt - om nog maar te zwijgen over dat
lawaai met potdeksels, dat ze gewoonlijk maken
„M-maar ze ebben gewoon geen geluid gegeven,
meneer niets niemendalVraagt u 't maar aan den
roerganger en aan deu huitkijk