GREAT EASTERN
Het verhaal van een
technisch wonder
DOOR FRITZ ROTHGIESSER
HET GROOTSTE EN SNELSTE
SCHIP TER WERELD!
28
Brunei de ontwerper van de Great Eastern", had groote moeilijkheden te overwinnen eer zijn project werd uitgevoerd. De bouw van het enorme schip op de
werf te Millwall verslond groote bedragenzoodat de „Eastern Steam Navigation Companyfailliet ging en het werk gestaakt moest worden. Eerst nadat een
consortium van bankiers het onvoltooide schip had overgenomenkon de Great Easternworden afgebouwd. Eet duurde nog tot 1860 eer het schip de eerste
transatlantische reis maakte en feestelijk te New York werd ontvangen. De gepavoiseerde stoomer bij de aankomst te New York.
Het onderwerp van "Brunei's rede in de Vauxhall
te Londen had hem niet alleen de laatste weken
en maanden beziggehoudenhet was jarenlang
in hem gegroeid. Hij wist, dat hij thans sprak
over zijn levenswerk. Wanneer hij deze kans
liet voorbijgaan, was alles verloren. En dit besef
stelde hem en zijn levendige fantasie in staal,
het schip tastbaar en plastisch voor de oogen
der toehoorders uit te teekenen.
Hij begon met 'n beschrijving van den dubbelen
bodem, die door schotten in lengte en breedte
ingedeeld zou worden in verschillende ruimten,
zoodat zinken absoluut uitgesloten was. Om 't schip
voldoende snelheid te geven was, behalve de reusach
tige schepraderen, voorzien in een schroef. De rook
zou afgevoerd worden via vijf sehoorsteenen. Twee
enorme stoommachines, een voor de schepraderen
en een voor de schroef, met een totale paarden
kracht van 8000, zouden voor de drijfkracht zorgen.
In de bunkers was ruimte voor 10.000 ton kolen, in
de eersteklasse-afdeeling voor 800 passagiers, in de
tweede voor 2000, tusschendeks voor 1200 passa
giers, 400 manschappen en 6000 ton rendabele
vracht. Een uiterst practische roerinstallatie van
kapitein tot stuurhut liet toe om in een onderdeel
van een seconde elke gewenschte verandering van
koers over te brengen op de roerinstallatie. De take-
lage bestond uit drie fregat- en drie schoenermasten,
zoodat ook iedere wind ten volle kon worden benut.
Voor de verwarming dienden 12 ketels met 112 vuur
haarden, terwijl het schip, hij een tonnage van 22500,
toch een snelheid kon ontwikkelen van 20 knoopen.
Het zou het grootste, maar ook het snelste schip ter
wereld worden. De pracht der inwendige ruimten
zon echter alles overtreffen. Feest- en spie-
gelzalen, waarin men concerten, bals en 2
avondpartijtjes zou organiseeren, 'n rijbaan
en 'n echt Beiersche bierkelder, annex een ijsvoor-
raad van 1000 kg. zouden het comfort aanzienlijk
verhoogen. Op het achterdek was plaats genoeg om
er 'n regiment soldaten te laten exerceeren of een
regiment cavalerie te laten draven. In elk geval
men kon een leger van 12.000 man sterk eventueel
op het schip vervoeren.
De invloed dezer rede was voornamelijk op de
galerij te bemerken. Brunei's verklaringen, dat de
overwinning der machine vooral hiertoe moest
dienen velen een aangenaam bestaan te verschaffen,
lieten niet na een grooten indruk te vestigen.
..Voortaan," riep hij, „geen levensgevaarlijk zeil-
hijschen meer op de schepen, geen inspannend
anker inhalen, geen vuil werk meer in de verschil
lende opslag- en bergruimten. De machine begint
haar zegetocht en ik, men, wij allen zijn bereid haar
daarbij te helpen."
Een oorverdoovend applaus onderbrak herhaal
delijk de rede. De parterre bleef rustiger en liet
zelfs nu en dan interrupties hooren.
„Waar haalt u het dok vandaan voor de noodige
reparaties t" wilde men weten.
„Daar zullen duikers voor zorgen," klonk het ant
woord. „Eater zal een geschikt dok op stapel worden
gezet."
„Weet u ook, dat een gat in een ijzeren romp niet
te stoppen is Bij dergelijke afmetingen zijn de ge
volgen eener catastrophe niet te overzien
„Daar dienen de schotten voor. Het schip kan niet
zinken
„Maar de Eloyd zal weigeren het te verzekeren
„Wij kunnen het af zonder verzekeringen. Het
schip loopt niet het minste gevaar."
